Zgoda dziecka na wykonywanie zastrzyków

tłum. B.G.

 

Cel przedsięwzięcia:

Zmiana zachowań dziecka. Zgoda na wykonywanie zastrzyków.

Wiek dziecka: 3-14 lat

Wymagany czas: 15 minut na wyjaśnienie, a potem praktyka przez okres kilku miesięcy. Powodzenie programu zależy od wielu czynników, takich jak umiejętności wychowawcze rodziców, otwartość na zmiany oraz etap rozwoju dziecka.

Cele:

Dziecko nauczy się:

  • Zgadzać się i przyjmować iniekcje, bez poważnego stresu.

  • Spokojnie czekać na zastrzyk.

  • Rozumieć lepiej trudności związane z leczeniem.

Rodzice nauczą się:

  • Lepiej rozumieć metody zmiany zachowania dziecka. Poznają metody jak uzyskać jego zgodę.

  • Wprowadzać pożądane zmiany zachowania dziecka podczas wykonywania zastrzyku zarówno w domu, jak i w szpitalu.

Potrzebne środki:

  • Z myślą o konkretnym dziecku i jego rodzicach przygotuj program zmiany zachowania.

  • Tablica nagród (wykonana za pomocą markerów/znaków).

  • Naklejki. Mogą Ci się przydać naklejki z napisami takimi jak: "Nieźle poszło" "Dzisiaj wszystko się udało" albo "Byłem cierpliwy i zasłużyłem dziś na naklejkę" itp. Poszukaj w sklepach papierniczych odpowiednich naklejek.

Instrukcje:

1. Wyjaśnij dziecku i rodzicom, na czym polega program modyfikacji/zmiany zachowania.
2. Pracuj z dzieckiem i jego rodzicami nad oceną sytuacji. Określ zachowania, które powinny być zmienione. Utrwalaj zachowania pozytywne wyrażające zgodę.
Rozpoznaj właściwe strategie działania z rodzicami:

  • Dowiedz się, gdzie dziecko lubi siedzieć podczas zastrzyku

  • Co pomoże dziecku zaakceptować zastrzyk - film, gra słowna, smakołyk, przytulanka, podłożony koc itp.?

3. Określ plan modyfikacji zachowań (dziecka i/lub jego rodziców), opierając się na wiedzy o mechanizmach behawioralnych oraz na obserwacjach dziecka oraz jego rodziców.

Każdy plan powinien być skierowany do poszczególnych osób i zawierać wymierne łatwe do osiągnięcia cele i wyniki. (Skorzystaj z przykładu programu, przedstawionego w opracowaniu.)

4. Naucz rodziców posługiwać się w kontaktach z dzieckiem sformułowaniami wzmacniającymi aprobujące zachowania.

Podczas ćwiczeń sformułowań aprobujących należy posługiwać się zabawką (pluszakiem, lalką).
Rodzice podczas ćwiczeń aprobujących powinni również korzystać z zabawki.

Sesje ćwiczeń powinny być krótkie i wzorcowo przedstawiać właściwe działanie.
Należy je powtarzać często i zawsze posługiwać się odpowiednim zachęcającym językiem.
Sformułowania aprobujące powinny zawierać frazy:

- "Podoba mi się sposób, w jaki..."
- "Jesteś wystarczająco silny żeby..."
- " Mamo, zauważyłem, że radzi sobie bardzo dobrze z..."
- "(imię dziecka) pomaga nam dzięki ..."
- "Jestem bardzo dumny ze sposobu, w jaki..."
- "W trakcie zastrzyku (imię dziecka) trzyma rękę nieruchomo i spokojnie."
- "(imię dziecka) jest taki cierpliwy"
- "Jeśli będziesz cierpliwy tak jak teraz, pomożesz nam skończyć wcześniej..."
- "To jeden ze sposobów, w jaki (tu imię dziecka) nam pomaga. On jest ..."

Wskazówki:

  • Program zmiany zachowania może być wykorzystywany dla rozwinięcia umiejętności i wzmocnienia właściwych zachowań zarówno rodziców, jak i dzieci podczas leczenia klinicznego.

  • Aby zwiększyć skuteczność, starannie przeanalizuj temperament, zainteresowania i stopień motywacji poszczególnych osób, dziecka i jego rodziców.

  • Przygotuj prosty i jasny plan działania.

  • Bądź rozważny podczas realizacji:

    • - Jeśli powiesz coś, zrób to
    - Jeśli uznasz, że nie jesteś w stanie podołać, nie mów o tym.

  • Czasem trzeba uświadomić rodzicom, że to jest normalne, kiedy dziecko krzyczy lub płacze i w takich wypadkach trzeba zachować SPOKÓJ.

  • Przekonaj rodziców, aby zachęcali dziecko do leczenia.

  • Przedstawiony program nie zastąpi profesjonalnych konsultacji, związanych z problemem modyfikacji zachowania.

Przykład: Tomek to pięcioletni chłopiec chory na ciężką postać hemofilii A powikłaną inhibitorem czynnika krzepnięcia. Ostatnio jest bardzo aktywny i często dochodzi u niego do urazów. Z uwagi na inhibitor czynnika krzepnięcia leczenie w jego przypadku jest bardzo trudne. Często leczenie Tomka wymaga kilku wizyt w klinice. Zazwyczaj od jednej do czterech w ciągu tygodnia. Tomek miał założone dwa podłączenia dożylne. Oba zostały usunięte z powodu infekcji. Obecnie, aby podawać koncentraty czynników krzepnięcia personel szpitalny wykonuje wkłucia dożylne. Mama Tomka jest zainteresowana leczeniem domowym i bardzo chce nauczyć się jak podawać dziecku koncentraty czynników krzepnięcia. Niestety leczenie chłopca jest bardzo trudne i przypomina batalię, która wymaga użycia czasem aż czterech igieł lekarskich. Tomek często wierzga i kopie zanim uda się wprowadzić igłę do żyły.

Cele:

  • Tomek cierpliwie i spokojnie będzie przyjmował zastrzyki dożylne.

  • Mama Tomka będzie mogła rozpocząć leczenie domowe.

Kroki do osiągnięcia celu:

1. Oceń sytuację:

- Tomek jest bardzo niespokojny podczas wykonywania zastrzyków w szpitalu, ponieważ zastrzyk boli i przeraża chłopca.

  • Mama Tomka bardzo chce nauczyć się podawać czynniki krzepnięcia w domu.

  • Mama chce współpracować z personelem medycznym.
2. Określ zachowania, które chcesz wyeliminować.
  • Kopanie i uderzenia Tomka. Ogólnie "bojowe" nastawienie w trakcie podawania czynnika.
3. Określ zachowania, które powinny się pojawić.
  • Mama i Tomek będą współpracować podczas leczenia domowego.

  • Tomek będzie przyjmować zastrzyki z mniejszym niepokojem i nie będzie kręcił się podczas zastrzyku.

4. Przygotuj plan zmiany zachowania (bilans zysków i strat). Pracuj z Tomkiem i mamą, wprowadź modyfikacje planu, jeśli będzie tego wymagała sytuacja.

A. Opisz (zapisz na kartce) pożądane zachowanie Tomka.

  • Powiedz Tomkowi "Tomku potrzebna nam Twoja pomoc. Polega ona na tym że przez cały czas podawania lekarstwa, którego potrzebujesz, będziesz nieruchomo trzymał rękę."

  • Zademonstruj na lalce wykonanie zastrzyku. W trakcie symulacji wykorzystuj sformułowania aprobujące.
Zapytaj Tomka jak lalka mogłaby pomóc, w szybszym i sprawniejszym wykonaniu zastrzyku.

B. Rozważ (zapisz na kartce) konsekwencje właściwego postępowania.
Przygotuj tabelkę lub plansze nagród (przykład poniżej).

  • Zorganizuj kolorowe/ładne/śmieszne naklejki, które będą motywować Tomka. Mogą to być naklejki związane z zainteresowaniami Tomka takimi jak np. sporty, dinozaury itp.

  • Określ, ile naklejek będzie potrzebnych, aby Tomek mógł dostać poważniejszą nagrodę.
5. Wyjaśnij Tomkowi, na czym polega zadanie.
  • Wyjaśnij, co Tomek ma robić.

  • Zademonstruj za pomocą lalki, jak powinna przebiegać iniekcja, jeśli Tomek będzie chciał, pozwól mu asystować.
6. Realizuj zadanie, upewniając się, że:
  • Pomagasz Tomkowi używając sformułowań aprobujących w trakcie zastrzyku.

  • Dajesz Tomkowi naklejkę za każdym razem, kiedy jest spokojny w trakcie zastrzyku.

  • Bądź konsekwentny.

  • NIE nagradzaj zachowań agresywnych.
7. Modyfikuj zadanie po czterech nieudanych próbach.
  • Staraj się wprowadzać bardziej znaczące rozwiązania itp.

Przykład planszy nagród.

1. Narysuj tabelkę złożoną z 12 kratek.
2. Wklejaj naklejkę za każdym razem, kiedy dziecko zachowuje się właściwie podczas zastrzyku.
3. Kiedy pojawią się naklejki w czterech kolejnych kratkach, pozwól wybrać nagrodę z Twojej skrzynki skarbów.
4. Kiedy na planszy pojawi się osiem kolejnych naklejek, pozwól wybrać kolejną nagrodę.
5. Kiedy naklejki pojawią się we wszystkich 12 kratkach, możesz wybrać się z rodzicami na obiad albo do kina. (Pamiętaj, że należy określić, jak wielkie nagrody mogą być ważne dla dziecka.)

Jeśli masz jakiekolwiek pytania, skontaktuj się ze szpitalem dziecięcym z Michigan w Detroit Medical Center (Hemostasis Thrombosis Center).

Na podstawie materiałów ze strony:
www.hemophiliagalaxy.com
Baxter Healthcare Corporation
1627 Lake Cook Road
Deerfield, IL 60015
(800) 423-2090

Wersja pdf do pobrania