JAN III SOBIESKI (1674 - 1696)

Urodzony w roku 1629, syn kasztelana krakowskiego Jakuba Sobieskiego i Teofili Daniłłowiczówny. Brał udział w wojnach z Kozakami, Tatarami, Moskwą, Turkami. Posiadał duże zdolności wojskowe i polityczne. Jako hetman wielki koronny w 1673 r. dowodził wojskiem polskim, rozbijając armię turecką w bitwie pod Chocimiem. Zwycięstwo pod Chocimiem w roku 1673 powiększyło jego sławę wojenną i utorowało mu drogę do tronu po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Na początku swego panowania Jan III Sobieski skoncentrował wszystkie siły zbrojne na walce z najeźdźcą tureckim. Po niemal 2-letnim okresie walk udało mu się doprowadzić do zawarcia rozejmu pomiędzy Polską i Turcją.

W 1683 r. król zawarł przymierze z cesarzem austriackim Leopoldem I zapewniające wzajemną pomoc na wypadek ataku Turków. W tym samym roku armia turecka obległa Wiedeń.
Jan III Sobieski wyruszył na odsiecz, obejmując dowództwo nad połączonymi siłami Polski i Austrii. W dniu 12.IX.1683 r. rozgromił Turków pod murami Wiednia.

Panowanie Jana III upłynęło pod znakiem walki dwóch stronnictw - prohabsburskiego i profrancuskiego. Król nie posiadał własnego stronnictwa. Wojny z Turcją pchały go do obozu prohabsburskiego, małżeństwo z francuską Marią Kazimierą d'Arquien zbliżało go do obozu profrancuskiego.

Był wielkim wodzem, dokonał ważnych reform wojskowych. Dostrzegał niebezpieczeństwa wynikające prywaty magnaterii, ale nie był w stanie tym zjawiskom zapobiec. Nie udało mu się zrealizować reformy ustrojowej, mającej na celu umocnienie władzy królewskiej. Był człowiekiem o wybitnym smaku artystycznym. Pozostawił po sobie arcydzieło literatury miłosnej - listy do ukochanej żony Marysieńki.

Zasłynął jako mecenas kultury. Roztoczył opiekę nad zdolnymi architektami, humanistami, matematykami i astronomami. Wielu z nich indygenował i nobilitował.

Zgromadził dużą bibliotekę. Wybudował pałac w Wilanowie, ufundował kościół kapucynów (jako votum za wiktorię wiedeńską, gdzie spoczywa jego serce) i kościół św. Kazimierza (sakramentek) na Nowym Mieście w Warszawie (kolejne votum ) oraz Kaplicę Królewską w Gdańsku. Przebudował również jedną z kamienic na lwowskim rynku.

Jan III Sobieski zmarł 17 czerwca 1696 r. Został pochowany w katedrze na Wawelu.