Redaguje: Krystyna Karwicka-Rychlewicz

Czym grozi podejmowanie szybkich, wyrywkowych, nieprzemyślanych, nie konsultowanych społecznie, a chyba także prawnie zmian w obowiązujących przepisach? Otóż po bliższym przyjrzeniu się propozycjom ministra pracy i polityki socjalnej dotyczącym zatrudnienia rencistów okazuje się, że w konsekwencji powinna zostać anulowana ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W wyniku tego zniesiony byłby obowiązek wpłaty zakładów nie zatrudniających osób niepełnosprawnych na rzecz PFRON, nie byłoby bowiem podstawy prawnej do płacenia przez firmy składek na fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Przyczyniłoby się to zarówno do likwidacji PFRON, jak i upadku zakładów pracy chronionej. Oznacza to też oczywiście brak środków na programy celowe finansowane przez PFRON, a tym samym ograniczenie i tak niewielkich szans osób niepełnosprawnych na godziwe życie. Wszystkich tych, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w obronie swoich szans życiowych prosimy o przesyłanie listów na adres: kwojakowska@idn.org.pl. Poniżej publikujemy fragmenty listu, który przysłał do redakcji Kuriera IdN1 Paweł Kozłowski (stiko@idn.org.pl) - prezes Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych "Fortis" z Puław:

... Wielu członków naszego stowarzyszenia pracuje na otwartym rynku pracy; są przerażeni propozycjami rządu. Dlaczego ograniczenia mają być stosowane do tych niepełnosprawnych, którzy pracują na otwartym rynku, a w zakładach pracy chronionej nie? Przecież jest to dyskryminacja. Ponadto wiele osób studiuje aby mieć lepszą pracę, której nie znajdzie w zakładzie pracy chronionej (często szwaczka, skręcanie szczotek, szycie rękawic itp.) Przecież wszystkim wiadomo, że mamy niskie renty i tylko dlatego jest nam łatwiej się utrzymać, że niektórzy z nas mają pracę...

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło dane dotyczące liczby osób niepełnosprawnych w Polsce. Ostatnie dane, uwzględniające zarówno dzieci, jak i osoby w wieku 15 lat i więcej, pochodzą z ankietowego badania stanu zdrowia ludności Polski przeprowadzonego przez GUS w 1996 r. Z badania tego wynikało, że w gospodarstwach domowych było wówczas ok. 5,4 mln osób niepełnosprawnych (14,3% ogółu ludności), w tym 288 tys. dzieci (3,3% ogółu dzieci). Osoby niepełnosprawne prawnie (posiadające odpowiednie orzeczenie) stanowiły ok. 80% ogółu osób niepełnosprawnych, pozostałe osoby zaliczano do osób niepełnosprawnych na podstawie samooceny zdolności wykonywania podstawowych czynności życiowych. Według kwartalnego badania aktywności ekonomicznej ludności Polski (BAEL) w II kwartale 2001 r. w Polsce było 4,2 mln osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 15 lat i więcej. Osoby te stanowiły 13,9% ogółu ludności w tym wieku. Częstość niepełnosprawności prawnej wśród osób w tym wieku jest w Polsce od lat większa wśród mieszkańców wsi niż wśród mieszkańców miast. Wynika to z większego udziału osób starszych na wsi niż w mieście oraz dużego udziału orzeczeń o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym wśród ludności wiejskiej. W II kwartale 2001 r. częstość niepełnosprawności prawnej na wsi wyniosła 15,2%, a w miastach 13,1%. Częstość niepełnosprawności prawnej wśród mężczyzn w wieku 15 lat i więcej jest na ogół większa (14,1% w II kwartale 2001 r.) niż częstość niepełnosprawności prawnej wśród kobiet w tym wieku (13,7%). W II kw. 2001 r. w grupie wiekowej 15-29 lat niepełnosprawna prawnie była co pięćdziesiąta czwarta osoba, w grupie 30-39 lat prawie co dwudziesta siódma, w wieku 40-49 lat częściej niż co dziewiąta, a w wieku 50 i więcej lat częściej niż co trzecia. W okresie tym częściej niż co piąta osoba niepełnosprawna (22,2%) miała orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Udział osób posiadających orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności był nieco mniejszy niż dwie piąte (35,8%), a udział osób posiadających orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności nieco większy niż dwie piąte (41,9%) ogółu osób niepełnosprawnych. (Kurier MP, 20.03.2002).

Do 29 kwietnia przyjmowane są zgłoszenia chętnych do uczestniczenia w XIV Warsztacie Aktywizacji Zawodowej prowadzonym jak i poprzednie przez FPMiINR w Komputerowym Laboratorium Inwalidów Ruchu w Warszawie przy ul. Twardej 51/55. Oprócz nauki obsługi komputera i posługiwania i się Internetem uczestnicy WAZ mają zajęcia z psychologami m.in. na temat poszukiwania pracy na wolnym rynku pracy. Zapisywać się można telefonicznie w poniedziałki i środy w godz. 17.00 - 21.00 u Natalii Ślusakiewicz, tel.: 654 75 51 lub 697 87 84. Rozmowy kwalifikacyjne odbędą się w dniu 30 kwietnia w godzinach 10.00-16.00. Warsztat rozpocznie się 6 maja 2002 roku.

Słuchacze Warsztatów Aktywizacji Zawodowej biorą również udział w bardzo interesujących wydarzeniach kulturalnych. Obejrzeli następujące wystawy: "Klasycy XX wieku", "Przedwiośnie sztuka Polska 1880-1926", "Impresjoniści", "Paul Klee", "Albrecht Dürer rytownik", "Marc Chagall", "Andy Warhol-amerykański mit". "Skarby Habsburgów". Byli na wielu przedstawieniach: w Teatrze Muzycznym Roma na "Miss Sajgon", w Sali Kongresowej na "Gala operetki", "My fair lady", w Teatrze Narodowym - "Na czworakach" Tadeusza Różewicza. Bywają na koncertach w Filharmonii. W dniu 14 kwietnia wybierają się do Teatru Wielkiego na spektakl "Goya". Więcej informacji na ten temat można znaleźć pod adresem: http://fpmiinr.idn.org.pl/waz. Organizatorem tych spotkań jest Bartosz Mioduszewski, podopieczny FPMiINR, absolwent jednego z WAZ, obecnie student kulturoznawstwa.

Stowarzyszenie Internetowej Społeczności Osób Niepełnosprawnych "SamiSobie" (http://sison.clan.pl) nie chcąc dopuścić do wydania aktu o kapitalnym znaczeniu dla społeczności ON, bez wyrażenia jego opinii, zaproponowało internetową dyskusję na temat projektu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dla dyskusji na ten temat Stowarzyszenie uruchomiło listę dyskusyjną projekt@clan.pl, gdzie można zgłosić swoje uwagi. Wszyscy chętni do uczestniczenia w dyskusji winni wysłać e-mail na adres listy o treści "uczestnik". Na stronach serwisu SaSo (http://samisobie.clan.pl - dział Opinie) prowadzony jest biuletyn zawierający ważniejsze wydarzenia, gdzie są też zamieszczane bryki z dyskusji. Stanowisko internetowej społeczności ON, w sprawie w/w Rozporządzenia ma zostać podpisane z osobna, przez każdego z uczestników dyskusji, jak i przez organizacje społeczne, które zaangażują się w dyskusję. (Zainteresowani mogą znaleźć potrzebne materiały pod następującymi adresami: http://samisobie.clan.pl/PRAWO/rozmpips.doc (42 kB), http://samisobie.clan.pl/PRAWO/rozmpips.exe (39 kB), http://www.popon.pl.) Ustawa na którą powołuje się powyższe Rozporządzenie (stan na luty 2002, a więc uwzględniająca wszelkie zmiany na które powołuje się Rozporządzenie) znajduje się na SaSo w dziale PRAWO: (http://samisobie.clan.pl/prawo.htm) lub bezpośrednio: http://samisobie.clan.pl/PRAWO/97123776.rtf (138 kB), http://samisobie.clan.pl/PRAWO/97123776.exe (55 kB).Jest też zebrana historia zmian art. 35a: http://samisobie.clan.pl/PRAWO/hist35a.doc (13 kB). Cała korespondencja dotycząca tej sprawy zostanie zarchiwizowana i umieszczona w zasobach SISON z możliwością linkowania z innych serwisów. Wszelkie sugestie i uwagi można przesyłać na adres koordynatora tej inicjatywy - Andrzeja Abraszewskiego: abra@biol.uni.lodz.pl.

Zmiany do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które weszły w życie z początkiem 2002 roku, polegają m.in. na przekazaniu samorządom powiatowym sporej części zadań, realizowanych dotychczas bezpośrednio przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób niepełnosprawnych i jego oddziały terenowe. Oto obecny zakres kompetencji samorządów: dopłaty do turnusów rehabilitacyjnych, sportu, kultury, rekreacji, turystyki ON; zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny; likwidacja barier architektonicznych, urbanistycznych i technicznych; budowa i rozbudowa oraz modernizacja obiektów służących rehabilitacji; warsztaty terapii zajęciowej; prowadzenie pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego; udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej przez osoby niepełnosprawne; szkolenia dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych; tworzenie specjalistycznych ośrodków szkoleniowo-rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. Spraw tych już nie można załatwiać w PFRON i jego oddziałach, ale i samorządy nie mogą w pełni zajmować się nimi, bo przygotowywane są dopiero akta wykonawcze do ustaw. Powiaty mogą uzyskiwać dodatkowe środki od prezesa PFRON, szczególnie na tworzenie i działalność warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywizacji zawodowej. PFRON - by ułatwić samorządom przejmowanie jego dotychczasowych działań - powołał Pełnomocnika Prezesa Zarządu PFRON. Jest nim Jarosław Poznański, tel/fax (022) 620 16 99 e-mail: rzecznik@pfron.org.pl. A jak w praktyce odbywa się przejmowanie przez samorządy kompetencji PFRON można dowiedzieć się z informacji zamieszczonej poniżej.

- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie przewidział na ten rok ani złotówki dla nowo tworzących się warsztatów terapii zajęciowej. Czy to znaczy, że próba ich otworzenia w powiecie radomszczańskim znowu spełznie na niczym? - pyta się dziennikarka "Dziennika Łódzkiego" (nr 72 z 26.03.2002) Marka Śpiewankiewicza, prezesa Stowarzyszenia - Forum na Rzecz Osób Niepełnosprawnych ,Partnerstwo", które po wielu latach starań w ubiegłym roku wystarało się o budynek po szkole w Krępie (gmina Lgota Wielka), w którym miały powstać warsztaty. Stowarzyszenie było pewne, że po uzyskaniu siedziby dostanie z PFRON pieniądze na utworzenie warsztatów. Niestety, w grudniu, na mocy zmienionej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (z 17 grudnia 2001 roku), PFRON przekazał te właśnie obowiązki powiatowym centrom pomocy rodzinie, a finansowaniem tego rodzaju przedsięwzięć mają się zająć starostowie. Dlatego też kompletny wniosek o przydział pieniędzy na utworzenie warsztatów w Krępie został złożony do PCPR przy Starostwie Powiatowym w Radomsku. Po miesiącu Stowarzyszenie otrzymało odpowiedź odmowną. PCPR poinformowało, że musiało dać taką odpowiedź, ponieważ do tej pory nie ma odpowiednich rozporządzeń dotyczących ustawy z 17 grudnia ubiegłego roku, które by mówiły, jak postępować z takimi wnioskami. Z informacji przekazanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wynika, że sporządzony przez Fundusz plan finansowy na ten rok nie przewiduje tworzenia w całej Polsce żadnych warsztatów terapii zajęciowej. Jeśli PFRON nie da na ten cel pieniędzy starostom, to z własnych budżetów powiatowych tego typu przedsięwzięć sami na pewno nie sfinansują. Stowarzyszenie "Partnerstwo" zostaje więc "na lodzie" z budynkiem i dużą działką o łącznej wartości 250 tysięcy złotych. Marek Śpiewankiewicz w rozmowie z dziennikarką "Dziennika" zwrócił uwagę na to, iż w zmienionej ustawie o pomocy społecznej jest wyraźnie napisane, że "prezes zarządu PFRON może przekazać powiatom dodatkowe środki po zatwierdzeniu ich wysokości przez Radę Nadzorczą tego Funduszu na realizację zadań w szczególności na utworzenie i działalność warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywności zawodowej". Wynika z tego, że teraz od radomszczańskiego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie zależy, czy do PFRON odpowiedni wniosek w ogóle trafi. Na ten punkt ustawy powinny się powoływać również inne organizacje w kraju, które mają problemy ze zdobyciem środków na warsztaty terapii zajęciowej.

Podczas sejmowej dyskusji (15 marca) na temat polityki lekowej resortu zdrowia kilku posłów poruszyło przyszłość aptek rozdających bezpłatne leki osobom ubogim. Jak informowały media, Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia zakazujący wydawania w aptekach leków z publicznej zbiórki, czyli np. sprowadzanych z krajów zachodnich na potrzeby aptek prowadzonych przez organizacje humanitarne. Jest to zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, według której wszystkie środki medyczne powinny pochodzić od producentów, a nie np. od osób prywatnych. Posłowie zwrócili uwagę, że w ten sposób dostępność leków dla najbiedniejszych osób zostanie ograniczona. "Nic nie wiem na ten temat, żebym chciał zlikwidować takie apteki" - powiedział minister.

"Gazeta Wyborcza" w artykule pt. "Aparat dla Beethovena" (3.04.2002) opisuje najnowszy aparat słuchowy skonstruowany przez duńskich specjalistów. Zainstalowano w nim system, "słyszysz tego, na którego się patrzysz". Wzmacnia on dźwięki płynące od rozmówcy znajdującego się na wprost, eliminuje dochodzące z boku lub z tyłu, co zapobiega powstawaniu kakofonii. Jeśli chcemy usłyszeć osobę stojącą na przykład z prawej strony - trzeba w jej kierunku zwrócić głowę. W aparacie użyto około dwóch milionów tranzystorów. Po pierwszym dostrojeniu potrafi on sam wzmacniać jedne dźwięki, wyciszać inne. Znakomicie też poprawia odbiór własnej mowy. Ci, którzy chcieliby ukryć przed otoczeniem aparat mogą skorzystać z miniaturowego urządzenia mieszczącego się całkowicie w kanale usznym. Cena tego aparatu jest jednak bardzo wysoka: 4,7 tys. zł. Dla porównania: aparat cyfrowy można kupić już za 1,7 tys. zł. Refundacja dla osoby dorosłej wynosi 560 zł, dla dziecka - 1,5 tys. zł (podwójnie gdy uszkodzony jest słuch w obu uszach). Dofinansowanie należy się raz na pięć lat.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) patronowała imprezom zorganizowanym 7 kwietnia br. z okazji Światowego Dnia Zdrowia. WHO szacuje, że ok. 2 mln zgonów rocznie można przypisać brakowi aktywności fizycznej. Siedzący tryb życia zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy, otyłości, nowotworu jelita grubego, nadciśnienia tętniczego, osteoporozy, zaburzeń lipidowych, depresji i stanów lękowych. Tymczasem WHO szacuje, że 60-85% populacji światowej prowadzi siedzący tryb życia. Według niej zdrowiu służy już 30-minutowy wysiłek fizyczny dziennie. Rządy powinny do niego zachęcać poprzez działania podobne do podejmowanych w niektórych państwach zachodnich. Np. w Wielkiej Brytanii niektóre szkoły proponują uczniom grupowy spacer do szkoły zamiast transportu autobusowego, a w Holandii organizuje się kursy bezpieczeństwa rowerowego dla osób starszych. Nadal jednak w wielu krajach poprawy wymaga bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów. (Kurier MP, 05.04.2002).

Kryzys finansów publicznych dotknął Krajowy Ośrodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny dla Chorych na Stwardnienie Rozsiane (SM) w Dąbku. Sprawą zainteresował się Seweryn Jurgielaniec, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i zastępca głównego inspektora sanitarnego kraju, który w wywiadzie udzielonym "Tygodnikowi Ciechanowskiemu" (04.03.2002) stwierdził, że pozostawienie Dąbka w dotychczasowych strukturach organizacyjnych i systemie finansowania jeszcze bardziej przyczyniłoby się do pogorszenia warunków jego funkcjonowania. Dąbek znajduje się w resorcie Pracy i Polityki Społecznej, utrzymywany jest głównie z dotacji z budżetu państwa, formalnie ma status domu pomocy społecznej, a jego organem prowadzącym jest powiat mławski. Ze zrozumiałych względów koszty utrzymania tego zakładu są znacznie wyższe niż jakiekolwiek domu pomocy społecznej. Ktoś, kto doszedł do wniosku, że pieniądze przeznaczone na pomoc społeczną należy dzielić po równo - stwierdza Seweryn Jurgielaniec - nie wziął pod uwagę specyfiki Dąbka. Gdyby został on podporządkowany Urzędowi Wojewódzkiemu czy Urzędowi Marszałkowskiego i na tym poziomie znalazłyby się pieniądze na jego finansowanie, byłoby to już lepsze wyjście od dotychczasowego. Dąbek jest specjalistycznym ośrodkiem, jedynym tego typu w kraju. Być może mógłby on wejść w skład Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Wtedy oczywiście nadal prowadziłby rehabilitację, ale jednocześnie byłby - ze względu na znaczną ilość przebywających w nim chorych na SM - miejscem badań naukowych, finansowanych ze środków Komitetu Badań Naukowych i IPiN. Tym samym Dąbek musiałby przejść do Ministerstwa Zdrowia i byłby zakładem opieki zdrowotnej finansowanym również przez kasy chorych. W każdym razie nie powinien być traktowany jak dom pomocy społecznej. Udziela on czasowej pomocy chorym na stwardnienie rozsiane, przygotowując ich do życia we własnych mieszkaniach. Faktycznie jest to zakład opieki zdrowotnej. Usytuowanie tego ośrodka, warunki pobytu w nim chorych, wszelkie możliwe formy rehabilitacji, od basenu po hippoterapię - takich rzeczy nie spotyka się w innych placówkach w Polsce. Pełny tekst wywiadu Krzysztofa Jakubowskiego pt. "Recepty dla Dąbka" można znaleźć w Tygodniku Ciechanowskim online pod adresem http://www.tc.ciechanow.pl.

Powstała nowa, internetowa grupa wsparcia dla chorych na SM, pod nazwą "Delfin". Grupa skupia chorych, ich opiekunów i przyjaciół. Więcej informacji o jej charakterze można uzyskać na stronie: http://www.delfin.clan.pl.

Wśród użytkowników serwera IdN, wśród Waszych przyjaciół, znajomych są osoby, które piszą wiersze, opowiadania, felietony... W 2001 roku ukazał się pierwszy numer MAGAZYNU Kuriera IdN1, zawierający wiersze, felietony i opowiadania osób niepełnosprawnych. W tym roku chcemy przygotować kolejny numer MAGAZYNU, a jeśli tekstów będzie więcej - nawet dwa numery. MAGAZYN to szansa dla tych wszystkich, którzy piszą z potrzeby serca i nie próbują lub nie mogą - z różnych względów - docierać do innych ze swoją twórczością. Jesteśmy przekonani, że w wielu szufladach tkwią piękne wiersze i inne literackie teksty. Chcemy je wyjąć z tych szuflad! W Kurierze IdN1 nie ma możliwości ich zamieszczania; jego celem jest dostarczanie informacji przydatnych środowisku ON w codziennym życiu, pokazujących jego aktywność społeczną i zawodową oraz działalność organizacji pozarządowych związanych ze środowiskiem ON.
Od Was, drodzy Czytelnicy zależy kiedy ukaże się kolejny numer MAGAZYNU. Teksty - wraz z krótkim życiorysem - prosimy nadsyłać na adres Kuriera IdN1 (wyłącznie jako załączniki w edytorze Word!!!). Gorąco zachęcamy, czekamy!

Redakcja Kuriera IdN1 przypomina Czytelnikom, iż oczekuje na informacje o problemach środowiska osób niepełnosprawnych. Interesują nas też krótkie streszczenia artykułów z prasy lokalnej dotyczących problemów ON (należy podawać tytuł czasopisma i datę ukazania się artykułu). Za wykorzystane w Kurierze IdN1materiały przyznawane są nagrody. Materiały należy przesyłać na adres (jako załącznik w formacie Worda): k.karwicka@idn.org.pl lub kryska@idn.org.pl.

Od Was Drodzy Czytelnicy zależy zarówno jakość jak i częstotliwość ukazywania się Kuriera IdN!
Zapraszamy serdecznie do współpracy :-)

W tym numerze Kuriera IdN1 wykorzystano materiały przekazane przez: Leszka Konopę, Alfredę Lewandowską, Krzysztofa Markiewicza, Bartosza Mioduszewskiego, Marka Saneckiego, Marka Śpiewankiewicza, Krystynę Wojakowską. Dziękujemy!