Redaguje: Krystyna Karwicka-Rychlewicz

We wtorek, 22 stycznia 2002 r., w Pałacu Kultury i Nauki, w godzinach 11:00-13:30, w sali Warszawskiej odbędzie się III Forum Internetu Obywatelskiego. Równolegle odbywać będzie się jedna z największych branżowych imprez teleinformatycznych - Targi Komputer EXPO 2002. Tematem przewodnim III Forum będą praktyczne aspekty wprowadzenia podpisu elektronicznego oraz telepraca. Jest to kontynuacja działań rozpoczętych w 2001 r. Wówczas w Sejmie RP odbyły się dwa spotkania, w których wzięło udział blisko 600 osób. Podczas tych spotkań dyskutowano o roli Internetu w relacjach obywatel - władza - urząd, oraz o roli rządu w budowie społeczeństwa informacyjnego. Na Forum przyznany zostanie tytuł INTERNETOWEGO OBYWATELA ROKU. W ramach III Forum organizatorzy chcieliby także podsumować inicjatywę obywatelską: "10 najbardziej poszukiwanych dokumentów urzędowych w Internecie". Ma ona na celu zachęcenie przedstawicieli administracji państwowej i samorządowej do umieszczenia w sieci WWW tych dokumentów, które są najbardziej przydatne obywatelom. Udział w Forum jest bezpłatny. Informacje o III Forum Internetu Obywatelskiego można będzie uzyskać w Internecie oraz poprzez sieć multimedialnych informatorów Magnus, rozlokowanych w 10 najbardziej atrakcyjnych punktach targowych. Wystarczy dotknięcie palcem loga Internetu Obywatelskiego, aby strony internetowe dotyczące Forum były dostępne dla zwiedzających. Firma Magnus Info System Sp. z o.o., właściciel sieci informatorów multimedialnych, od lipca 2001 kontynuuje rozbudowę własnej, ogólnopolskiej i interaktywnej sieci terminali. Strategią firmy jest tworzenie sieci obejmującej jak największą część populacji w Polsce. Projekt ten to pierwsze tego typu przedsięwzięcie zarówno w Polsce, jak i w Europie. W najbliższej przyszłości firma planuje rozwój i wdrożenie nowych usług dostępnych poprzez informatory Magnus. Plany spółki zakładają między innymi zaopatrzenie w informatory wszystkich polskich powiatów i gminy, co umożliwi między innymi promowanie lokalnych osiągnięć na terenie całego kraju, powszechne informowanie społeczeństwa o istotnych wydarzeniach i zjawiskach w kraju, jak i demokratyczne udostępnienie użytkownikom usług opartych na zaawansowanych technologiach, umożliwiających skuteczne i interaktywne komunikowanie się. Więcej informacji zarówno na temat Forum, jak i innych inicjatyw można znaleźć pod adresem: http://www.eGov.pl - efektywna i przyjazna administracja publiczna.

Z informacji, jakie docierają z województw objętych pilotażowym programem celowym PFRON - "TELEPRACA" wynika, że dotychczas zgłosiło się 658 osób niepełnosprawnych, które wyraziły chęć skorzystania ze szkolenia przygotowującego do pracy zdalnej. Najwięcej wniosków zgłoszono w województwie lubelskim - 258. W województwie pomorskim złożono 183 wnioski, w województwie wielkopolskim - 114, zaś w województwie dolnośląskim 86 wniosków. Znacznie mniejsze zainteresowanie wykazują pracodawcy: łącznie we wszystkich województwach złożono 13 wniosków na utworzenie wysoko refundowanych stanowisk telepracy. Można wysnuć z tego jeden podstawowy wniosek: pracodawcy powinni być objęci szkoleniem, które pokazałoby im korzyści płynące z pracy zdalnej.

W dniu 23 stycznia 2002 roku w Hotelu Sheraton odbędzie się dziewiąty już Bal Charytatywny Informatyków, którego nadrzędnym celem jest zbiórka środków finansowych na statutowe cele Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo. Organizatorami Balu jest firma ABC Data/Actebis Pl oraz Lupus - Wydawnictwo Prasy Komputerowej. Coroczny Bal oraz wspieranie Fundacji stanowią wyraz solidarności środowiska informatycznego z najbardziej potrzebującymi członkami tej grupy zawodowej. Środki zebrane podczas Balu pomagają wyrównywać szanse osób niepełnosprawnym oraz stwarzają im realne możliwości dalszego rozwoju. Zgodnie z tradycją Bal jest również okazją do przeżycia karnawałowej zabawy oraz spotkania towarzyskiego dużej grupy osób niepełnosprawnych z gronem pracowników renomowanych firm. Podczas tego niepowtarzalnego wieczoru łączy je wspólna, szlachetna idea. Gwiazdą wieczoru tegorocznego Balu będzie zespół T.Love z Muńkiem Staszczykiem, prowadzącym zaś Artur Orzech. O randze Balu świadczy elitarne grono sponsorów, którzy wspierali poprzednie edycje tej wspaniałej imprezy (listę sponsorów można znaleźć pod adresem: http://bci.idn.org.pl, podamy ją też w następnym numerze Kuriera IdN1). Zainteresowani Balem mogą nabyć ostatnie zaproszenia na stoisku Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo na Targach Komputer EXPO 2002 w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie (stoisko 4.4).

Sejm nie zgodził się, aby uczące się dzieci niepełnosprawne miały prawo do 100 - proc. ulgi na bilety autobusowe i kolejowe.

Lepsza diagnostyka i warunki leczenia chorych na padaczkę możliwe będzie dzięki otwartemu w grudniu 2001 w Białymstoku jedynemu na Podlasiu i jednemu z nielicznych w Polsce Centrum Leczenia Padaczki. Sprzęt wartości prawie 14 tys. funtów brytyjskich zdobył Zarząd Główny Polskiego Stowarzyszenia Ludzi Cierpiących na Padaczkę. Jak czytamy w Biuletynie DPS Forum - pieniędzy na remont pomieszczeń niestety nie dał - mimo wielokrotnych próśb i starań organizatorów centrum - samorząd województwa podlaskiego. W Polsce na padaczkę choruje około 400 tys. osób.

W dniach 17-18 br. stycznia w Warszawie odbyła się międzynarodowa konferencja "TELEPRACA: wyzwania i szanse dla kobiet", której organizatorem była Fundacja Centrum Promocji Kobiet, zaś współorganizatorami Komisja Gospodarcza ONZ i Ministerstwo Gospodarki. Mówiono na niej o perspektywach globalnych w zakresie telepracy w odniesieniu do kobiet oraz o polskich perspektywach. Przedstawiono dotychczasowe polskie doświadczenia sektora prywatnego i organizacji pozarządowych, szczególnie działających w środowisku osób niepełnosprawnych.

Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego przygotowało II wydanie bardzo przydatnej dla organizacji pozarządowych pozycji: "Kto przyznaje w Polsce dotacje. Informator o fundacjach i funduszach pomocowych". Informator zawiera dane adresowe z opisami pól działalności, procedurami dla starających się o dotacje, terminami składania wniosków do kilkudziesięciu znanych w Polsce organizacji wspierających. Znaleźć w nim można szereg informacji, które mogą znacznie ułatwić zdobywanie środków na działalność. Informator stanowi uzupełnienie innego wydawnictwa FRSO pt. "Społeczne zaangażowanie biznesu". Więcej informacji na temat wydawnictw FRSO można znaleźć pod adresem: http://free.ngo.pl/csdf lub pisząc na adres: csdf@free.ngo.pl.

1 stycznia 2002 r., weszła w życie ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198). Tym samym Polska dołączyła do coraz liczniejszego grona państw demokratycznych, które nie tylko deklarują zasadę powszechnego dostępu wszystkich zainteresowanych do dokumentów i innych źródeł informacji publicznej, lecz - co ważniejsze - mają instrumenty prawne umożliwiające urzeczywistnianie tej zasady.

Firma FINUS wspólnie z firmą SEKOM opracowały aplikacje eBOI tj. elektroniczne biuro obsługi interesanta urzędu administracji publicznej. Interesant korzystając z przeglądarki internetowej może wypełnić formularz wniosku w sprawie i wysłać wypełniony formularz do urzędu bez konieczności osobistego stawiennictwa. System umożliwia zastosowanie podpisu elektronicznego do obsługi interesantów urzędu oraz do wnoszenia opłat skarbowych za wykonane czynności administracyjne. Zainteresowany urząd może otrzymać wersję ewaluacyjną aplikacji eBOI. Zainteresowani uzyskają więcej informacji pod adresem: finussc@finus.com.pl.

Stowarzyszenie Pacjentów Primum Non Nocere (www.sppnn.org.pl) informuje, iż trwa nagonka i próba zastraszenia działaczy Stowarzyszenia. Straż Miejska Warszawy wnosiła oskarżenia najpierw do Kolegiów, a obecnie do Sądu Grodzkiego o wyklejanie plakatów o protestach ofiar błędów lekarskich. Podstawą oskarżeń jest brak zgody miasta na wyklejanie plakatów. Dotychczas sąd oddalał oskarżenia, ale nie przeszkadza to na wnoszenie kolejnych oskarżeń dotyczących czy to innych osób czy to innego momentu wyklejania plakatów. Celem jest - jak uważają działacze Stowarzyszenia - nie dopuszczenie do nowych protestów ofiar błędów lekarskich i uniemożliwienie normalnego działania SPPNN. Stowarzyszenie zwróciło się do Prokuratury Krajowej z doniesieniem o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa. Polega ono na tym, iż Straż Miejska oskarża woluntariuszy o popełnienie wykroczenia wiedząc, iż nie zostało ono popełnione (ponieważ wcześniej w analogicznych sprawach zapadły wyroki uniewinniające). W Polsce co roku na skutek błędów lekarskich umiera bądź ciężko choruje 20 - 40 tys. osób. Tylko około 600 osób co roku wygrywa postępowania sądowe (sądy lekarskie lub sprawy cywilne) o popełnienie błędu. Reszta z tych, którzy przeżyli błąd lekarski, nie otrzymuje żadnej pomocy. Często odmawia się dalszego leczenia. Przed sądami lekarskimi rozprawy nie są jawne, poszkodowany nie jest stroną postępowania. Sprawy cywilne są tak drogie, iż wielu osób nie stać na wniesienie pozwu lub opłacenie adwokata. W praktyce większość błędów lekarskich jest ukrywana przed opinią publiczną. Tylko nieliczne relacjonują media. Ministerstwo Zdrowia zamiast natychmiast zacząć pomagać poszkodowanym, zamiast doprowadzić do uchwalenia ustawy o Rzeczniku Pacjenta, zajmuje się tworzeniem nowego wcielenia Biura Skarg i Wniosków (obecna nazwa: Biuro Praw Pacjenta). W Ministerstwie Zdrowia pozostało nie załatwionych prawie 200 skarg poszkodowanych, które Stowarzyszenie przekazało jeszcze w poprzedniej kadencji. Są to pisma między innymi osób ciężko chorych czekających na pomoc. 11 lutego obchodzić będziemy Światowy Dzień Chorego. Ponieważ jest to święto ustanowione przez Jana Pawła II obchody rozpoczną się od Mszy Świętej, która odbędzie się o godz. 14.00 w Kościele pod wezwaniem Św. Aleksandra przy Pl. Trzech Krzyży w Warszawie. Będzie ona odprawiana w intencji wszystkich chorych i Stowarzyszenia Primum Non Nocre. O godz. 15:00 pod pomnikiem Witosa zbierają się wszyscy, którzy byli na uroczystościach kościelnych, jak i ci, którzy zechcą dołączyć później. Manifestacja uda się pod siedzibę Urzędu Rady Ministrów, by wręczyć petycje, domagać się pomocy dla nie leczonych poszkodowanych i przyjęcia delegacji przez Premiera, bądź osobę upoważnioną do prowadzenia rozmów w jego imieniu.

Polskie Towarzystwo Informatyczne przyznało Małgorzacie Piątkowskiej - członkowi zarządu Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo, koordynatorowi projektu przygotowywania osób niepełnosprawnych do zdawania przez nie egzaminów na Europejskie Komputerowe Prawo Jazdy (ECDL), uprawnienia egzaminatora ECDL. Administrator sieci komputerowej w Komputerowym Laboratorium Inwalidów Ruchu prowadzonym przez FPMiINR przy ul. Twardej 51/55 w Warszawie - Tadeusz Bogdanowicz - zdał egzaminy i otrzymał międzynarodowy certyfikat administratora sieci Microsoft. Gratulujemy im i cieszymy się, że swoimi wysokimi kwalifikacjami wspierają środowisko osób niepełnosprawnych, dla których informatyka jest narzędziem i furtką do lepszego życia.

Jak czytamy w relacji korespondenta "Rzeczpospolitej" z Londynu filmem Chrisa Columbusa "Harry Potter i kamień filozoficzny" zainaugurowało w Belfaście działalność, na razie na sześć miesięcy, pierwsze kino, w którym wyświetla się obrazy dla ludzi głuchych i niewidomych. Stało się to możliwe dzięki najnowszym technikom audiowizualnym udoskonalonym przez firmę DTS-Cinema Subtitling System. Jeżeli to eksperymentalne przedsięwzięcie zainteresuje obie grupy upośledzonych widzów i okaże się skuteczne, kino w Belfaście wprowadzi wkrótce do repertuaru kolejne filmy. Na terenie całego Zjednoczonego Królestwa powstanie łącznie 11 tego typu placówek. Z myślą o głuchych napisy zsynchronizowano idealnie z fabułą filmu, przekazując w warstwie tekstowej zarówno dialogi, jak i streszczenie ścieżki dźwiękowej, towarzyszącej akcji. Natomiast widzów niewidomych wyposażono w specjalne słuchawki, przez które, oprócz dialogów, przekazuje się jednocześnie dodatkową narrację, opisującą warstwę wizualną wyświetlanego obrazu. Przy udoskonaleniu nowego systemu współpracowali przedstawiciele organizacji charytatywnych i stowarzyszeń ludzi głuchych i niewidomych. Ceny biletów na specjalne pokazy są takie same jak dla pozostałych widzów.

W Krajowym Ośrodku Mieszkalno-Rehabilitacyjnym dla Osób Chorych na Stwardnienie Rozsiane w Dąbku wystawiono fragmenty sztuki Toma Kempińskiego "Solo na dwa głosy". Tutaj - w miejscu cierpienia, ale i nadziei - przesłanie moralne tego przedstawienia zabrzmiało szczególnie wymownie i naturalnie. Występujący na scenie (w sali rehabilitacyjnej ) znani polscy aktorzy grali role, w jakich naprawdę występują ci, którzy zasiadali na widowni. W tle umieszczono sentencje, której autorką jest chora na SM Anna z pokoju 132. Brzmi ona:
Za słabi by wzlecieć
Za dumni by pełzać
Będziemy chodzić
Po prostu.

Wystawę Tomasza Gudzowatego "To be the best - być najlepszym" można było oglądać od 5 grudnia do początku stycznia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomsku. Ekspozycję stanowił cykl fotografii z XI Paraolimpiady Sydney 2000. Inicjatorem i komisarzem wystawy był Marek Śpiewankiewicz - prezes stowarzyszenia: Forum na Rzecz Osób Niepełnosprawnych "Partnerstwo". Sale Biblioteki, gdzie prezentowano zdjęcia, przyozdabiały kompozycje z suszonych kwiatów z radomszczańskiej kwiaciarni "VIOLA" Zdjęcia światowej klasy fotografika jakim jest Tomasz Gudzowaty, można było oglądać dzięki stowarzyszeniu Forum na Rzecz Osób Niepełnosprawnych "Partnerstwo", które wystawę sprowadziło do Radomska. Na wystawie znalazły się zdjęcia niejednokrotnie szokujące zdrowego człowieka: biegaczy bez nóg, pływaków bez rąk, koszykarzy na wózkach inwalidzkich. Jednak to, co bez wątpienia emanuje z tych zdjęć, to niesamowita wola i radość życia ludzi, których uwiecznił Gudzowaty.

Od 11 do 23 grudnia 2001 r. w budynku Wyższej Szkoły Humanistycznej w Ciechanowie można było zwiedzać wystawę poświęconą osobom niepełnosprawnym. Prezentowane na niej zdjęcia ukazują osoby niepełnosprawne podczas wykonywania zajęć typowych dla ludzi sprawnych. Odnoszą się więc do uprawiania sportu, występów teatralnych, pracy czy nauki. Inicjatorami wystawy są: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Fundacja "Polska Bez Barier", magazyn "Integracja" i Philip Morris Polska. Ciechanowska ekspozycja to kolejny etap trwającej od ponad roku kampanii społecznej "Niepełnosprawni - normalna sprawa", której myślą przewodnią jest uświadomienie społeczeństwu problemów z jakimi na co dzień borykają się niepełnosprawni. To dotykający ich najczęściej brak akceptacji i problem z normalnym funkcjonowaniem. Wystawa przedstawia zdjęcia wykonane przez 16 wybitnych fotografików polskich. Prezentowana będzie co najmniej przez rok w większych miastach Polski, m. in. w Krakowie, Poznaniu, Łodzi, Gdyni, Gdańsku, Szczecinie, Bydgoszczy, Toruniu, Kielcach i Wrocławiu. - Sztuka to umiejętność dzielenia się swoją wrażliwością z drugą osobą. Dla potrzeb wystawy fotografowałem niewidome dzieci z ośrodka w Laskach. Na zdjęciach starałem się wyeksponować ich najgłębsze i najskrytsze wyobrażenia. Poprzez moje prace chciałem dotknąć marzeń tych dzieci, pójść ich tropem i na kliszy fotograficznej utrwalić całą ich dziecięcą wrażliwość - powiedział Andrzej Świetlik, jeden z fotografików prezentujących swoje prace na wystawie.

Na stronie http://www.strony.wp.pl/wp/yaktrax można znaleźć informacje o nakładkach antypoślizgowych YAKTRAXT. Zaprojektowane dla himalaistów - mogą zapewnić każdemu poczucie bezpieczeństwa na oblodzonej czy zaśnieżonej nawierzchni. Nakładki YAKTRAXT skonstruowane są ze specjalnych polimerów wytrzymujących wysoką temperaturę, zbrojone są galwanizowanym drutem stalowym, przylegają ściśle do każdego rodzaju obuwia. Dostępne są w kilku rozmiarach i trzech kolorach. Więcej informacji można uzyskać pisząc na adres: rexpol1@wp.pl.

Firmy Pattern Communications i Ascom - zaangażowane w prace nad dostępem do Internetu i telefonii przez sieć energetyczną - przeprowadzają wspólnie z zakładami energetycznymi w Płocku testy nowej technologii PLC. Testy potrwają dwa-trzy miesiące i obejmą około 300 klientów. Komercyjnego zastosowania możemy się spodziewać już w I połowie 2002 roku.

Szopka wykonana przez uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej (WTZ) w Kaliszu zwyciężyła w Ogólnopolskim Konkursie Szopek Bożonarodzeniowych, który rozstrzygnięto w miejscowym Ratuszu. Wśród najlepszych spośród ponad 300 zgłoszonych prac znalazły się także szopki wykonane przez Warsztaty Terapii Zajęciowej w Kuźnicy Grabowskiej i Środzie Wielkopolskiej.

Z ankiety przeprowadzonej na zlecenie "Gazety Prawnej" przez Agencję Badań Rynku "Opinia" wynika, że ponad 45% dorosłych Polaków korzysta regularnie z komputera w pracy, natomiast prawie 54% z nas nie ułatwia sobie w ten sposób pracy. Według ankiety 58% spośród użytkowników komputera uważa to urządzenie za niezbędne w pracy, 22,5% odpowiedziało, że raczej jest przydatne, a 15% wyraziło wątpliwość z korzyści płynących z użytkowania komputera.

Do Fundacji nadchodzą pytania od organizacji i osób prywatnych dotyczące przepisów prawnych w zakresie telepracy. Oto jeden z takich listów i odpowiedź, udzielona przez Włodzimierza Reitera, niepełnosprawnego prawnika związanego z Fundacją Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo.

- Aspekty prawne telepracy nie są do końca jasne. Czy mógłby Pan przybliżyć mi rozwiązania prawne telepracy w Polsce? Interesuje mnie czy osoby niepełnosprawne, które posiadają rentę mogą zarabiać i ile, jak wyglądają wszelkie składki itd. odprowadzane do ZUS-u? Czy mógłby Pan opisać jak Pan realizuje telepracę?
- Przede wszystkim należy stwierdzić, że w Polsce określenie "telepraca" nie jest pojęciem prawnym. Oznacza to, że tego rodzaju zatrudnienie nie jest określone w szczególny sposób przez przepisy prawa. W związku z powyższym telepraca w Polsce może być realizowana na podstawie dowolnie wybranego przez strony stosunku prawnego. Może to być zarówno praca we wszelkich formach przewidzianych w kodeksie pracy, jak i stosunek czysto cywilnoprawny - zlecenie, umowa o dzieło itp. Wszystkie regulacje prawne dotyczyć będą odpowiednio stosunku prawnego wiążącego jego strony. Nie mogę nawet, z prawnego punktu widzenia, jednoznacznie nazwać stron występujących przy realizacji telepracy, gdyż z równym powodzeniem mogą to być pracodawca i pracownik, jak i zleceniodawca i zleceniobiorca oraz można zastosować wobec nich także kilka innych określeń.
Generalnie należy tu przytoczyć dwa przepisy, które określą uwarunkowania ogólne wykonywania wszelkiej pracy w Polsce.
Pierwszym z nich jest kontrowersyjny art. 22 kodeksu pracy, na podstawie którego stosunkiem pracy jest każde zatrudnienie w sytuacji, gdy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy, tzn. także wtedy gdy strony zawarły np. umowę zlecenia. To, czy przesłanki istnienia stosunku pracy zostały spełnione, może stwierdzić inspektor pracy, bez względu na wolę wyrażoną przez strony tego stosunku. Założeniem tego przepisu jest ochrona praw pracowniczych, przede wszystkim w zakresie uprawnień socjalnych, emerytalnych, a także dotyczących bezpieczeństwa pracy oraz zagwarantowania przestrzegania odpowiednich procedur przy rozwiązywaniu zawartej przez strony umowy.
Drugi przepis, który jest komplementarny do wyżej wymienionego, to art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przewiduje on, że obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i rentowego objęte są osoby świadczące pracę na prawie każdej podstawie prawnej, w tym: osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące.
W przypadku szczególnych grup społecznych, takich jak osoby niepełnosprawne, emeryci lub renciści, ich przywileje pracownicze lub ograniczenia zarobkowe nie są specyficzne w przypadku zarobkowania w systemie telepracy.
Zwiększone uprawnienia pracownicze osób niepełnosprawnych dotyczą jedynie tych osób, które pozostają w stosunku pracy, czyli pracują na podstawie umowy o pracę. Część z tych uprawnień nie ma znaczenia w przypadku telepracy Dotyczy to ograniczenia dziennej normy czasu pracy do 8 godzin i 7 godzin na dobę w przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (art. 15 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), lub prawa każdej osoby niepełnosprawnej do, wynoszącej 30 minut i wliczanej do czasu pracy, przerwy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek (art. 17 tej ustawy), gdyż w przypadku telepracy osoba ją wykonująca może sama regulować sobie rytm i czas pracy. Jest to jednocześnie przewaga systemu telepracy nad pracą w systemie stacjonarnym dla osób, które nie zawsze są w stanie sprostać reżimowi pracy bezpośrednio nadzorowanej.
Zastosowanie mają zaś w pełni uprawnienia rehabilitacyjno-urlopowe obejmujące dłuższe okresy. Wśród tych uprawnień są wymienione w art. 19 i 20 ustawy rehabilitacyjnej przysługujące osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności:
- dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym oraz
- prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.
Wynagrodzenie za czas tych zwolnień od pracy oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.
Ograniczenia zarobkowe natomiast nie wyróżniają się specyfiką w przypadku telepracy, bez względu na to jaka umowa wiąże osobę zlecającą i wykonującą pracę w tym systemie. Wynika to z art. 104 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie którego prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w przypadku osiągania dochodów z prawie każdego tytułu, poza honorariami z tytułu działalności twórczej i artystycznej. Przepisy ograniczające wypłatę świadczeń w przypadku osiągania dochodu nie dotyczą emerytów (w odróżnieniu od rencistów), którzy ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni).
Najlepiej będzie jeżeli przytoczę bezpośrednio treść przepisów opisujących progi zarobkowe dla rencistów i wcześniejszych emerytów.
Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:
1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Wysokość renty rodzinnej, przysługującej więcej niż jednej osobie, ulega zmniejszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona do części renty osiąga przychód w kwocie wyższej niż 70% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyższej jednak niż 130% tej kwoty miesięcznie.
Przychód osiągany przez osobę uprawnioną do renty rodzinnej w wysokości przekraczającej kwotę równą 130% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, powoduje zawieszenie prawa do części renty rodzinnej dla tej osoby. Wysokości części renty przysługujących pozostałym członkom rodziny nie ulegają zmianie.
Podkreślam, o czym już pisałem na wstępie, że obowiązkiem ubezpieczenia społecznego objęte są praktycznie wszystkie formy zarobkowania, a z kolei zawieszenie wypłaty świadczeń powoduje uzyskiwanie dochodów ze źródeł które są tym obowiązkiem objęte.
Jeżeli chodzi o cywilnoprawne formy organizacji telepracy, to należy rozważyć sposób ponoszenia kosztów sprzętu i wyposażenia niezbędnego do telepracy. W Polsce telepraca często odbywa się bez żadnych formalności, a sprawa ta uchodzi uwadze, gdy osoba pracująca dysponuje własnym sprzętem.
W mojej sytuacji pracowałem już w tym systemie etatowo, jako radca prawny w firmie leasingowej, a także otrzymując pojedyncze zlecenia. Dla osób niepełnosprawnych w Polsce bardzo istotne znaczenie, przy pokrywaniu kosztów telepracy, mają programy wspomagania organizowania miejsc pracy dla tych osób, prowadzone przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W przypadku osób niepełnosprawnych pracujących na własny rachunek są to kredyty (choć ostatnio także dotacje), natomiast dla pracodawców zatrudniających te osoby najczęściej jest to sfinansowanie miejsca pracy.

Redakcja Kuriera IdN1 przypomina Czytelnikom, iż oczekuje na informacje o problemach środowiska osób niepełnosprawnych. Interesują nas też krótkie streszczenia artykułów z prasy lokalnej dotyczących problemów ON (należy podawać tytuł czasopisma i datę ukazania się artykułu). Za wykorzystane w Kurierze IdN1materiały przyznawane są nagrody. Materiały należy przesyłać na adres (jako załącznik w formacie Worda): k.karwicka@idn.org.pl lub kryska@idn.org.pl.

Od Was Drodzy Czytelnicy zależy zarówno jakość jak i częstotliwość ukazywania się Kuriera IdN!
Zapraszamy serdecznie do współpracy :-)

W tym numerze Kuriera IdN1 wykorzystano materiały przekazane przez: Leszka Konopę, Krzysztofa Markiewicza, Remigiusza Sawickiego, Marka Śpiewankiewicza Dziękujemy!