Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika w ramach projektu dofinansowanego przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika w ramach projektu dofinansowanego przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga
Zoltan Kodaly uważany jest, obok Beli Bartoka, za najwybitniejszego twórcę współczesnej muzyki węgierskiej. Był kompozytorem i etnografem. Urodził się 16 grudnia 1882 roku w Kecskemet. Studiował na wydziale nauk humanistycznych budapesztańskiego uniwersytetu, gdzie w 1906 roku otrzymał tytuł doktora za pracę na temat budowy zwrotki w węgierskiej pieśni ludowej. Równocześnie ukończył naukę w Akademii Muzycznej im. Franciszka Liszta. Na tej uczelni pozostał jako wykładowca teorii muzyki i kompozycji aż do 1940 roku. Wychował wielu wybitnych uczniów, którzy stali się cenionymi muzykami - nauczycielami, kompozytorami i dyrygentami.
Sam artysta przez cały czas doskonalił swoje umiejętności kompozytorskie, wielokrotnie odwiedzając Paryż. Tam zetknął się z twórczością Clauda Debussy'ego, która w znaczący sposób wpłynęła na jego własny, niepowtarzalny styl. Muzyka Kodaly'a łączy w sobie elementy dwóch stylów - romantyzmu i impresjonizmu. Kompozytor nadawał swoim utworom pozamuzyczne treści, najczęściej narodowe - historyczne lub baśniowe. Jednocześnie wykorzystywał nowoczesne efekty - nietypowe współbrzmienia i kolorystykę dźwięku, by przy pomocy "barwnych plam muzycznych" wywołać u słuchacza określony nastrój. Jego dzieła oparte są na tanecznych rytmach i melodiach ludowych pieśni węgierskich.
Skomponował: utwory na fortepian i inne instrumenty solowe (np. Sonatę na wiolonczelę solo), pieśni, dzieła kameralne (cykl triów na dwoje skrzypiec i altówkę, kwartety smyczkowe), utwory na orkiestrę (Tańce Galanty, Wariacje na temat węgierskiej piosenki ludowej "Paw", Koncert na orkiestrę) oraz operę pt. "Hary Janos".
Pozostawił ponadto muzykę religijną. Są to trzy dzieła w formie oratoriów, napisane do tekstów w języku węgierskim, z udziałem solistów, chóru i orkiestry symfonicznej. Oto ich tytuły: "Te deum", "Missa Brevis" i "Psalmus Hungaricus".
Lata wojny Kodaly spędził, ukrywając się wraz z żoną w klasztorze w Budapeszcie. Po jej zakończeniu na nowo podjął pracę w Akademii Muzycznej, gdzie niemal do końca życia pełnił funkcję rektora. Otrzymał wiele odznaczeń, w tym tytuł doktora honoris causa uniwersytetów w Budapeszcie i Oksfordzie. Zmarł 6 marca 1967 roku w Budapeszcie.
Zoltan Kodaly miał dwie pasje. Pierwszą z nich był rodzimy folklor. W 1905 roku rozpoczął podróże po wiejskich regionach kraju w poszukiwaniu tradycyjnych pieśni węgierskich. Towarzyszył mu jego rówieśnik i przyjaciel - Bela Bartok. Efektem tej współpracy było opublikowanie dzieła zatytułowanego "Corpus Musicae Popularis Hungaricus", zawierającego około sto tysięcy piosenek i melodii ludowych. Gorącym pragnieniem obu kompozytorów było ukazanie światu muzyki węgierskiej i dowiedzenie, że nie ogranicza się ona do folkloru cygańskiego, ale ma też swoje własne oblicze.
Drugą dziedziną, która mocno angażowała tego muzyka była działalność pedagogiczna. Zoltan Kodaly był urodzonym pedagogiem. Uważał, że muzyka wywiera dobroczynny wpływ na rozwój dziecka. Opracował metodę kształcenia muzycznego opartą na nauce śpiewu prostych i znanych piosenek ludowych. Podczas śpiewu dzieci wykonują gesty ułatwiające dobrą intonację i zapamiętanie melodii. Jest to tzw. "śpiewanie razem z ręką". Układ dłoni oznacza solmizacyjne nazwy nut, a ruch ręki w górę lub w dół wskazuje na "ruch melodii". Jest to tylko jeden z ciekawych sposobów, jakie wymyślił autor, by naukę muzyki uczynić łatwą i atrakcyjną. Metoda Kodaly'a znana jest na całym świecie, a jego dzieła muzyczne znajdują się w repertuarze wielu artystów.