Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika w ramach projektu dofinansowanego przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika w ramach projektu dofinansowanego przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga
Thomas Morley należy do najwybitniejszych kompozytorów angielskich epoki elżbietańskiej. Urodził się w 1557 roku w Londynie. Studiował na Uniwersytecie Oksfordzkim, natomiast wiedzę muzyczną zdobywał pod okiem słynnego kompozytora - Williama Byrda. Przez wiele lat pełnił funkcję organisty w kościołach Londynu. W 1592 roku został członkiem kapeli królewskiej, a pod koniec życia założył drukarnię nut. Pozostawił wokalne kompozycje sakralne (msze, motety, psalmy), wokalne utwory świeckie oraz muzykę instrumentalną. Zajmował się ponadto kształceniem młodych muzyków oraz pisaniem prac teoretycznych, m.in. opracował podręcznik do nauki kompozycji.
Twórczość instrumentalna Thomasa Morleya wpisuje się w działalność kompozytorską grupy wirginalistów angielskich. Do grupy tej zaliczani są także: William Byrd, Thomas Tallis i Orlando Gibbons.
Wirginał to niewielki instrument, będący odmianą klawesynu. Rozpowszechnił się na terenie Anglii na przełomie XVI i XVII wieku. Miał on postać prostokątnego pudełka o długości jednego metra, z naciągniętymi strunami i czterooktawową klawiaturą. Ten niewielkich rozmiarów instrument przeznaczony był do użytku domowego. Można go było kłaść na stole lub na kolanach. Dźwięk miał cichy, dyskretny i krótki. W Anglii grały na tym instrumencie wszystkie damy, czego przykład dawała sama królowa Elżbieta.
Kobieta przy instrumencie wygląda bardzo ładnie. Nic więc dziwnego, że stała się ona natchnieniem dla wielu malarzy tamtych czasów. Spośród dzieł ukazujących ten temat warto wymienić dwa obrazy wykonane przez holenderskiego artystę - Jana Vermeera. Są to: "Kobieta stojąca przy wirginale" i "Dziewczyna siedząca przy wirginale". Obydwa przedstawiają wytworne damy obok instrumentu na tle bogatego wnętrza. Na jednym z nich widnieje łacińska sentencja: "Musica Laetitiae Comes Medicina Dolorum", co oznacza: "Muzyka jest towarzyszką radości i lekiem na strapienia".
Muzyka wirginalistów angielskich zyskała dużą popularność. Kompozytorzy wydawali ją w zbiorach, zwanych księgami wirginałowymi. Największy taki zbiór - "Fitzwilliam Virginal Book" zawiera blisko 300 utworów. Charakterystyczną cechą tych miniatur jest czynnik wirtuozowski, wyrażający się w obfitym stosowaniu ozdobników - biegników i efektownych pasaży, a najbardziej odpowiednią formą okazała się forma wariacji ostinatowych. Polega ona na tym, że umieszczony w najniższym głosie, czyli w basie, temat (ground) jest w niezmienionej postaci uporczywie powtarzany, a modyfikacjom ulegają tylko towarzyszące mu głosy wyższe.
W swojej świeckiej muzyce wokalnej Thomas Morley nawiązał do form muzyki włoskiej. Kompozycje te odznaczają się śpiewnością, lekkością, pogodnym nastrojem, jak gdyby zapraszały do tańca. Kompozytor pozostawił: 3 księgi pieśni (canzonets), pięć ksiąg pieśni tanecznych (balets) oraz 2 księgi madrygałów.
Artysta zmarł w Londynie w 1603 roku.