Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Michael Praetorius był niemieckim kompozytorem działającym na przełomie renesansu i baroku. Właściwie nazywał się Michael Schulteis. Urodził się 15 lutego 1571 roku w Creuzburgu koło Eisenach. Przyszedł na świat w rodzinie luterańskiej. Ojciec był pastorem, a zarazem muzykiem - uczniem Johanna Waltera, współtwórcy chorału protestanckiego i autora pierwszego śpiewnika luterańskiego.
Michael Praetorius kształcił się w Torgau i Zerbst-Anhalt, a następnie w latach 1585-1589 studiował teologię i filozofię we Frankfurcie nad Odrą. Tam w 1587 roku przyjął posadę organisty w kościele uniwersyteckim. Nie ukończywszy studiów, opuścił Frankfurt i udał się do Brunszwiku. Tam przez długie lata pozostawał na stanowisku kapelmistrza na dworze książąt - Henryka Juliusza i Fryderyka Ulryka. W 1603 roku ożenił się z Anną Lakemacher, z którą miał dwóch synów - Michaela i Ernsta. Ostatnie lata spędził jako honorowy kapelmistrz na dworze księcia Jana Jerzego w Dreźnie. Zmarł 15 lutego 1621 roku w Wolfenbuettel.
Życie Michaela Praetoriusa było wypełnione wyjątkowo intensywną pracą. Wystarczy nadmienić, że skomponował ponad 1700 utworów, które są zebrane w dwudziestu tomach. Pisał wokalne utwory religijne dla Kościoła Luterańskiego - psalmy, hymny i motety. W zbiorze "Musae Sioniae" wykorzystał różnorodne możliwości opracowania chorału - od prostej harmonizacji do techniki polichóralnej szkoły weneckiej.
Praetorius komponował ponadto muzykę świecką. Pozostawił dzieła wokalno-instrumentalne przeznaczone na uroczystości i jubileusze swoich chlebodawców (zbiory: "Polyhymnia Caduceatrix und Panegyrica" i "Polyhymnia exercitatrix"), a także zbiór tańców pt. "Terpsichore".
Imponująca jest jego trzytomowa praca teoretyczna - "Syntagma musicum", która stanowi cenne źródło informacji na temat ówczesnej wiedzy muzycznej. Poświęcona została historii muzyki religijnej i świeckiej oraz problemom notacji i terminologii. Ciekawy jest dział, w którym autor przedstawił wiele odmian instrumentów, zarówno dworskich, jak też regionalnych i narodowych; wspomina także o instrumentach polskich.
Do najsłynniejszych utworów Praetoriusa należy znana i śpiewana do dziś luterańska kolęda pt. "Cudowna różdżka wzrosła" ("Es ist ein Ros entsprungen"). Pierwsza wersja tej kolędy ukazała się w wydanym w 1599 roku w Kolonii śpiewniku "Speyerer Gesangbuch". Wśród zespołów chóralnych popularne stało się jej czterogłosowe opracowanie, którego Praetorius dokonał w 1609 roku.