Logo TOWMUZ Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika

Karol Hławiczka (1894-1976)

  W kościele ewangelicko-augsburskim w Cieszynie znajdują się wspaniałe organy, na których przez wiele lat grał kompozytor i muzykolog - Karol Hławiczka. Pochodził ze znanego rodu muzyków śląskich i tak naprawdę nie wiadomo, ilu jego przodków pełniło funkcję kantora w tej parafii. Ojciec Karola, Andrzej był nie tylko organistą, nauczycielem i etnografem, ale także niezwykle aktywnym animatorem życia muzycznego i religijnego na Śląsku Cieszyńskim.

  Karol Hławiczka stał się spadkobiercą wszystkich zamiłowań i prac swojego ojca. Przyszedł na świat w Ustroniu Śląskim w 1894 roku. Po latach edukacji muzycznej w szkole Karola Slavika i zdobyciu matury rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Wiedeńskim.

  W roku 1914 nastąpiło tragiczne wydarzenie. Zginął Andrzej Hławiczka, zastrzelony przez chorego psychicznie ucznia. Dla Karola był to wstrząs. Na uniwersytet do Wiednia już nie wrócił. Podjął natomiast pracę organisty i nauczyciela śpiewu w Cieszynie. Działał dużo społecznie na rzecz wspólnoty protestanckiej i życia muzycznego na Śląsku.

  W międzyczasie pogłębiał wykształcenie muzyczne, studiując w Warszawie i w innych miastach europejskich. Od roku 1931 zamieszkał w Warszawie, gdzie zajmował się głównie nauczaniem solfeżu w szkołach oraz pracą naukową z zakresu etnomuzykologii i badaniami nad twórczością Fryderyka Chopina. Był również koncertującym pianistą, występującym m.in. w Filharmonii Warszawskiej.

  Lata okupacji niemieckiej spędził w Warszawie, zarabiając na życie grą w kawiarniach i udzielaniem lekcji fortepianu. Po wojnie, na skutek oskarżenia o współpracę z Niemcami, musiał opuścić Polskę i schronić się na Słowacji. Powrócił w 1958 roku i zamieszkał w Cieszynie. Ten okres jego życia wypełniła działalność dydaktyczna i naukowa. Pracował jako nauczyciel w szkołach ogólnokształcących, współpracował z Zespołem Pieśni i Tańca "Śląsk", pełniąc funkcję dyrygenta i pedagoga, a pod koniec wykładał teorię muzyki na Uniwersytecie Śląskim. Zmarł w 1976 roku w Cieszynie.

  Bardzo bogaty jest dorobek naukowy Karola Hławiczki. Pozostawił wiele prac z zakresu etnomuzykologii, dotyczących pieśni i tańców różnych regionów Polski. Prowadził także badania nad polską muzyką dawną, zwłaszcza pieśniami protestanckimi. Pozostawił również prace dotyczące analizy utworów Fryderyka Chopina.

  Karol Hławiczka był ponadto zaangażowany we wprowadzaniu nowatorskiej metody nauczania śpiewu w szkołach powszechnych - podstawowych i średnich - Zoltana Koday'a. W tym celu opracował komplet śpiewników dla dzieci i podręczników dla nauczycieli.

  Równocześnie artysta wiele komponował. Pozostawił utwory kameralne i orkiestrowe, a także kantaty wokalno-instrumentalne. Przez cały czas pełnił obowiązki organisty w kościele protestanckim w Cieszynie, a także komponował pieśni religijne. Wśród nich znajdują się pieśni: "Królu mój, Królu chwały" oraz "Anielską pieśń dzwon grał". Jest to króciutka pieśń - prośba skierowana do Maryi, aby zeszła na ziemię do biednych, płaczących ludzi. Muzyka przypomina dźwięk dzwonów, zawieszonych na wieży kościoła w Cieszynie. Pieśń ta, dzięki opracowaniu na chór mieszany przez Stanisława Głowackiego, weszła do repertuaru Zespołu Signum.

Do wyszukiwarki                                       Do biblioteki