Logo TOWMUZ Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika

Jan Sebastian Bach (1685-1750)

  Jak opowiedzieć o Janie Sebastianie Bachu? To jeden z Wielkich, którego twórczość wywarła tak ogromny wpływ na dalsze pokolenia kompozytorów, że podobnego nie można chyba przypisać żadnemu innemu muzykowi wszelkich epok. A przecież muzyka Bacha była niedoceniana przez współczesnych mu odbiorców i twórców, a po śmierci na wiele lat zapomniana. Lecz już klasycy wiedeńscy studiowali jego dzieła. W czasach romantyzmu ukazał Bachaświatu Mendelssohn, który w 1829 roku doprowadził do wykonania "Pasji wg św. Mateusza" w Operze Berlińskiej. Od tej pory powstało wiele utworów, nawiązujących i przetwarzających na różne sposoby kompozycje Bacha. Również muzycy jazzowi chętnie improwizują na tematy pozostawione przez Lipskiego Kantora. Jego utwory fortepianowe są podstawą kształcenia muzyków.

  Jan Sebastian Bach pochodził z rodziny, której zajęciem od pokoleń był zawód organisty lub muzyka miejskiego. Gdy mieszkańcy miasteczek Turyngii i Saksonii słyszeli dźwięk instrumentów dętych na rynku, powiadali: "O, słuchajcie! znowu Bachy grają". Do tradycji należały rodzinne spotkania. Każde spotkanie zaczynało się modlitwą - wspólnym odśpiewaniem jednego z protestanckich chorałów. Z kolei przechodzono do żartów muzycznych. Improwizowano równoczesny śpiew, w którym każdy wykonywał inną piosenkę ludową, ale tak, aby głosy zgadzały się ze sobą i aby w ten sposób stworzyć harmonijną całość. Nazywano to "quodlibetem". Muzycznie brzmiało to nieźle, natomiast pomieszane teksty budziły śmiechu co niemiara. W takiej atmosferze wzrastał Jan Sebastian.

  urodził się 21 marca 1685 roku w Eisenach. W wieku dziesięciu lat stracił oboje rodziców i przeszedł pod opiekę najstarszego brata. To pod jego okiem rozwijał umiejętności muzyczne, a w szkole zdobywał wykształcenie ogólne.

  Od 1700 roku Bach rozpoczął już całkiem samodzielne życie, przenosząc się z miasteczka do miasteczka. Najpierw, mając piękny sopran, śpiewał w chórze kościelnym, a potem grał na instrumentach smyczkowych i klawikordzie w kapelach książęcych. Jednocześnie pełnił funkcję organisty i kantora w kościołach.

  W 1723 roku Bach osiadł na stałe w Lipsku, gdzie sprawował kierownictwo muzyczne w całym mieście. Miał zatem dużo obowiązków. Pełnił funkcję organisty i kantora w kościele św. Tomasza. Musiał sprawować pieczę nad chórami i organami. Był ponadto odpowiedzialny za oprawę muzyczną cotygodniowej liturgii w głównych kościołach w całym Lipsku. Jednocześnie był nauczycielem śpiewu i gry na instrumentach w szkole dla biednych chłopców, a także dyrektorem Kolegium Muzycznego. Występował w roli wirtuoza organów i kapelmistrza.

  Jan Sebastian Bach stworzył bardzo wiele kompozycji. Muzykę świecką reprezentują dzieła instrumentalne: utwory fortepianowe ("Das wohltemperierte Klavier", "Wariacje Goldbergowskie", "Suity angielskie i francuskie"), sonaty i partity na instrumenty smyczkowe, koncerty solowe oraz utwory na orkiestrę (4 Suity i 6 "Koncertów Brandenburskich".

  Twórczość religijna Bacha jest odzwierciedleniem jego pobożności. Swoje rękopisy podpisywał literami: "SDG", co miało znaczyć - "Soli Deo gloria". W kompozycje sakralne wpleciony jest chorał protestancki. Należą do nich: około 200 kantat, 3 oratoria oraz 2 wielkie arcydzieła - "Pasja wg św. Mateusza" i "Pasja wg św. Jana", a także tzw. przygrywki lub wariacje chorałowe - tj. utwory organowe, grane zwykle przed nabożeństwem.

  Dla kościoła katolickiego powstały dzieła: "Magnificat" i "Wielka Msza h-moll". Bach napisał je, aby uzyskać tytuł nadwornego kapelmistrza króla polskiego AugustaIII.

  Pod koniec życia Bach rozpoczął dzieło pt. "Kunst der Fuge", lecz śmierć przerwała pracę nad nim. W ostatnim roku był już całkiem niewidomy i sparaliżowany. zmarł 28 lipca 1750 roku w Lipsku. Swoją muzykę religijną tworzył głównie dla kościoła luterańskiego, lecz jego wielki talent sprawił, że stała się ona dziedzictwem wszystkich chrześcijan.

Do wyszukiwarki                                       Do biblioteki