Logo TOWMUZ Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika

Filipina Brzezińska (1800-1886)

  W polskiej muzyce artystycznej XIX wieku swoją obecność zaznaczyły trzy utalentowane kobiety - pianistki i kompozytorki. Były to: Maria Szymanowska, Tekla Bądarzewska, której fortepianowa "Modlitwa dziewicy" zyskała międzynarodową sławę, oraz Filipina Brzezińska.

  Filipina Brzezińska urodziła się w 1800 roku w Warszawie. Jako córka Franciszka Szymanowskiego i Agaty z Wołowskich była spokrewniona z Marią i Celiną (żoną Adama Mickiewicza) Szymanowskimi. Pozostawiła miniatury fortepianowe oraz cykl "12 preludiów na organy". Komponowała również pieśni religijne. Zmarła w Warszawie w 1886 roku.

  W owym czasie wzrosło zapotrzebowanie na religijne pieśni w języku polskim. Powstawały zbiory pieśni, które śpiewano wspólnie w domach i podczas spotkań religijnych. Szczególnie chętnie śpiewano wtedy pieśni maryjne. Upowszechnił się zwyczaj odprawiania nabożeństw majowych przy kapliczkach i figurach przydrożnych Matki Bożej.

  W Europie nabożeństwa takie zapoczątkował w XIII wieku król Hiszpanii - Alfons X. Gdy przychodził maj, zachęcał on swoich poddanych do gromadzenia się w porze wieczornej na modlitwę wokół figury Matki Bożej. Z kolei w XVI wieku rzymski zakonnik - Filip Neri, zbierał opuszczone dzieci wokół figury Maryi, przynosił kwiaty i śpiewał z nimi pieśni.

  W Polsce nabożeństwa majowe przyjęły się w połowie XIX wieku. W okresie zaborów miały one również podtekst patriotyczny. W świątyniach, zwłaszcza na terenie zaboru pruskiego, władze zabraniały używania języka polskiego. Ponadto obowiązywał zakaz zgromadzeń. Mimo to modlitwy i śpiewy cały czas się odbywały. Jedna z osób uczestniczących w nabożeństwie czuwała w pobliżu drogi, a w przypadku zbliżania się żandarmów ostrzegała uczestników, by mogli ukryć się w gąszczu drzew otaczających miejsce kultu.

  Pieśni nabożne komponowane były do tekstów różnych poetów, takich jak: Mikołaj Sęp Szarzyński, Franciszek Karpiński, Adam Mickiewicz czy jezuita - ks. Karol Antoniewicz.

  Jedna z pieśni skomponowana przez Filipinę Brzezińską ma tytuł: "Nie opuszczaj nas", i poświęcona jest Matce Bożej. Tekst ks. Karola Antoniewicza nie jest pogodny, lecz smutny. Być może na nastrój tej pieśni miały wpływ krwawe wydarzenia w Galicji w 1846 roku, które poeta przeżywał jako duszpasterz. Również melodia tej pieśni jest poruszająca i dramatyczna. Pięknie opracował ją na chór mieszany kierownik Zespołu Signum - Stanisław Głowacki.

Do wyszukiwarki                                       Do biblioteki