Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Pod koniec XIX wieku w muzyce angielskiej rozpoczął się proces odradzania i wyzwalania się spod wpływów obcych kompozytorów, zwłaszcza Wagnera i Straussa. Dokonał się zwrot ku tradycjom narodowym. Inspiracją dla twórców stała się świecka i religijna muzyka epoki elżbietańskiej, barokowe dzieła Henry'ego Purcella oraz ludowe pieśni angielskie. W ten patriotyczny nurt wpisuje się twórczość Edwarda Elgara.
Przyszedł na świat w 1857 roku w Broadheath koło Worcester w rodzinie katolickiej. Gdy miał sześć lat, rodzina przeniosła się do Worcester, gdzie ojciec otrzymał posadę organisty w kościele św. Jerzego. Jednocześnie otworzył w miasteczku własny sklep muzyczny. Mieszkanie Elgarów znajdowało się w budynku nad sklepem i Edward mógł swobodnie do niego wchodzić, dotykać instrumentów i przeglądać książki muzyczne, z których w przyszłości będzie samodzielnie uczył się zasad muzyki i studiował partytury, by odkrywać reguły kompozycji. Widząc zainteresowanie Edwarda muzyką, ojciec zaczął go uczyć gry na skrzypcach, fortepianie i organach. Zabierał go także na spotkania miejscowego "Glee-Club".
"Glee-Clubs" były to popularne wówczas na terenie Anglii małe, przeważnie męskie chóry amatorskie, w których zbierali się ludzie różnych zawodów, by dla rozrywki pośpiewać.
Elgar był bardzo zdolny, czynił szybkie postępy i już jako piętnastolatek potrafił zastąpić ojca przy organach. W tym też czasie podejmował się pracy akompaniatora, skrzypka w orkiestrze i nauczyciela gry na fortepianie.
Nie wiadomo dlaczego Elgar nie podjął kształcenia w konserwatorium, choć bardzo tego pragnął. W każdym razie to bardzo utrudniło mu start jako kompozytorowi. Jego pierwsze utwory nie spotkały się z zainteresowaniem, a raczej z lekceważeniem. W środowisku muzycznym podkreślano fakt, że Elgar jest "prowincjonalnym samoukiem" i dlatego jego kompozycje niewarte są uwagi.
W 1889 roku Elgar poślubił pisarkę - Caroline Alice Roberts. Stało się to wbrew woli rodziny Caroline, gdyż Edward był ubogim muzykiem, a ona - córką generała, pochodzącą z wyższych sfer. Lata małżeństwa były w życiu artysty najbardziej owocnym okresem twórczym, a Caroline była nieocenioną towarzyszką: natchnieniem, życzliwym krytykiem i wspierającym w trudnych chwilach przyjacielem.
W 1899 roku w odbiorze dzieł Elgara następuje przełom. Wykonane w Londynie wariacje symfoniczne na temat własny "Enigma" przynoszą nieoczekiwany sukces; zostają uznane za arcydzieło, a jego twórca okrzyknięty jednym z największych kompozytorów Anglii. Utwór "Enigma" składa się z tematu i 14 wariacji. Tytuły wariacji oznaczone są inicjałami osób spośród rodziny i przyjaciół kompozytora, a ich treść stanowią ich muzyczne portrety.
Kolejnym entuzjastycznie ocenionym dziełem Elgara stało się, napisane do tekstu kardynała J.H. Newmana, oratorium "Sen Gerontiusa". Libretto osnute jest na kanwie średniowiecznego moralitetu, przedstawiającego pośmiertną wędrówkę duszy przed oblicze Boga.
Oprócz pracy kompozytorskiej artysta dużo podróżuje do krajów Europy i Ameryki w roli dyrygenta własnych dzieł. Wszędzie witany jest z niesamowitym entuzjazmem i zyskuje międzynarodową sławę.
Podczas I wojny światowej, przebywający na Wyspach Brytyjskich, Emil Młynarski zwrócił się do Edwarda Elgara z prośbą o napisanie dzieła, które mogło by przysłużyć się "sprawie polskiej". I tak powstał poemat symfoniczny "Polonia", oparty na motywach polskich pieśni patriotycznych, Preludium g-moll Chopina oraz "Fantazji Polskiej" Paderewskiego. 6 lipca 1915 roku odbyło się prawykonanie dzieła. Orkiestrę poprowadził sam mistrz. Koncertowi towarzyszyła zbiórka na rzecz Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Polskim Ofiarom Wojny.
Lata po zakończeniu I wojny naznaczone są w życiu kompozytora chorobą i śmiercią żony. Ma to swoje odzwierciedlenie w twórczości, w której pojawia się wątek osobisty - smutek, cierpienie i ból. Słychać to najbardziej w melancholijnym Koncercie wiolonczelowym e-moll. Swoją żonę artysta przeżył o 14 lat. Zmarł w Worcester w 1934 roku na skutek choroby nowotworowej.
Twórczość Edwarda Elgara ma cechy późnego romantyzmu, a przy tym zakorzeniona jest w angielskiej tradycji muzyki dawnej i ludowej. Odznacza się śpiewnością i łagodnością melodii i współbrzmień, ciekawą instrumentacją i bogactwem tematów. Artysta pozostawił: utwory symfoniczne i kameralne, koncerty instrumentalne, oratoria i pieśni.
W okresie pełnienia funkcji organisty w Worcester Edward Elgar stworzył również utwory sakralne, przeważnie na chór z towarzyszeniem organów. Są to: msze, motety łacińskie ("Ave Maria", "Ave Maris Stella", "Ave verum"), angielskie anthems oraz wokalno-instrumentalne dzieło - "Te Deum".
W 1902 roku Elgar skomponował cykl marszów zatytułowany "Pomp and Circumstance". Gdy król Edward VII wysłuchał pierwszego marsza, natychmiast orzekł, że melodia ta nadaje się do stworzenia wspaniałej pieśni. I tak narodziła się patriotyczna pieśń pt. "Land of Hope and Glory" (Kraj nadziei i chwały) - symbol wielkości Anglii czasów panowania Edwarda VII. Melodia ta z religijnym tekstem w języku polskim została opracowana na chór a cappella i zamieszczona na stronie Biblioteki Nut Chóralnych.