Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Wiek XIX we Francji był okresem dominacji wokalno-instrumentalnych form scenicznych, takich jak opera, a później także operetka. Twórcy tych form wykazywali zatem większą dbałość o stronę wokalną dzieła aniżeli o partie orkiestrowe. W połowie wieku pojawił się kompozytor, który w znaczącym stopniu przyczynił się do odrodzenia muzyki instrumentalnej w tym kraju. Był nim Cesar Franck.
Przyszedł na świat w 1822 roku w Li'ege. Był więc Belgiem. W wieku ośmiu lat rozpoczął naukę fortepianu w Królewskim Konserwatorium w Brukseli. Jego młodszy brat Joseph niebawem został posłany do tej samej szkoły do klasy skrzypiec.
Ojciec, świetnie zapowiadających się, małych artystów, podobnie jak niegdyś Leopold Mozart, pragnął zaprezentować światu swoje "cudowne dzieci". Już od 1833 roku zaczął organizować podróże koncertowe z udziałem utalentowanych braci.
Aby stworzyć synom większe możliwości rozwoju kariery artystycznej, w 1835 roku rodzina Francków przeniosła się do Paryża. Cesar został zapisany do konserwatorium, gdzie studiował kompozycję oraz grę na fortepianie i organach. Po uzyskaniu dyplomu przez długie lata pełnił funkcję chórmistrza i organisty w paryskich kościołach. Wówczas rozwinął się jego talent wirtuoza organowego, a nade wszystko improwizatora tego instrumentu.
W 1871 roku grupa kompozytorów założyła Narodowe Towarzystwo Muzyczne, w którym bardzo aktywnie działał Cesar Franck. Zadaniem Towarzystwa było prezentowanie muzyki współczesnych twórców francuskich. W tym samym czasie dostrzeżone zostały również umiejętności pedagogiczne Francka, dzięki czemu otrzymał on stanowisko profesora klasy organów w konserwatorium paryskim. Pełniąc tę funkcję, stał się wychowawcą nowego pokolenia muzyków francuskich. Na uczelni pracował blisko 20 lat. Jednocześnie były to najbardziej twórcze lata Franka jako kompozytora.
Do jego śmierci przyczynił się wypadek. Gdy pewnej nocy artysta wracał do domu, został potrącony przez autobus. Leczenie obrażeń, jakich wówczas doznał, nie przyniosło efektów. Kompozytor zmarł pół roku później w 1890 roku w Paryżu.
Cesar Franck należy do najbardziej oryginalnych twórców swojej epoki. Jego muzyka stanowi połączenie tradycji Bacha i Beethovena oraz zdobyczy kompozytorów współczesnych. Pozostawił utwory na orkiestrę (poematy symfoniczne, "Symfonia d-moll"), kameralne ("Sonata Adur na skrzypce i fortepian"), miniatury fortepianowe, utwory organowe, dzieła sakralne wokalne oraz wokalno-instrumentalne.
Pośród utworów fortepianowych Francka znajduje się kompozycja, która powstała pod wyraźnym wpływem Fryderyka Chopina. Jest to "Fantaisie sur deux airs polonais", w której autor zawarł motywy dwóch polskich pieśni: "Już miesiąc wzeszedł" i "Krakowiaka" Karola Kurpińskiego.
Natomiast jednym z dzieł religijnych Francka jest mało znane, a bardzo piękne oratorium pt. "Siedem słów Chrystusa na krzyżu". Jest w tym utworze spokój, kontemplacja i słodycz, podobnie jak w "Panis angelicus", które autor włączył do swojej "Mszy uroczystej" op. 12.
Za życia kompozytora jego twórczość spotykała się z krytyką lub obojętnością. Dopiero po jego śmierci została odkryta i właściwie doceniona.