Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
Biblioteka nut chóralnych przygotowana przez Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika
W XIX wieku nastąpił wzrost zainteresowania kulturą narodową. W literaturze i sztuce pojawiły się wątki nawiązujące do przeszłości i folkloru własnego kraju. Treści zawarte w muzyce ludowej wzbogacały odtąd twórczość wielu kompozytorów. Wydatnie przyczynili się do tego etnografowie, którzy z wielkim zaangażowaniem zbierali i dokumentowali wszystkie przejawy twórczości ludowej. Dało to początek powstania w muzyce stylów narodowych.
Jednym z przedstawicieli stylu narodowego w muzyce rosyjskiej był Aleksander Dargomyżski. Urodził się w roku 1813 we wsi Troickoje w gubernii tulskiej. Podstawy kształcenia w dziedzinie przedmiotów muzycznych - fortepianu, skrzypiec, śpiewu i teorii - zapewnili mu rodzice, zatrudniając prawdopodobnie bardzo dobrego nauczyciela, który znał się także na kompozycji. Aleksander miał talent i już w wieku jedenastu lat zaczął komponować drobne utwory fortepianowe i pieśni.
Życie zawodowe artysty związane było z Petersburgiem. Tu miał możliwość uzupełnienia wykształcenia i wejścia w środowisko muzyczne. To właśnie tu w 1835 roku poznał Michała Glinkę, a później grupę kompozytorów, zwanych Potężną Gromadką.
Ważnym epizodem w życiu Dargomyżskiego stała się jego głęboka przyjaźń ze Stanisławem Moniuszką. Spotkali się w 1849 roku. Moniuszko przyjechał do Petersburga w celu zainteresowania tamtejszych melomanów swoją twórczością, co miało poprawić warunki materialne rodziny. Środowisko muzyczne przyjęło go bardzo życzliwie. Kompozytorzy napisali setki artykułów i zorganizowali wiele koncertów autorskich. Dargomyżski całym sercem zaangażował się w te działania, a ponadto znalazł w Moniuszce bratnią duszę. Odtąd obaj kompozytorzy spotykali się i do końca swoich dni prowadzili ożywioną korespondencję, wymieniając poglądy na najróżniejsze tematy. W dowód wdzięczności za okazaną pomoc, Moniuszko ofiarował przyjacielowi rękopis uwertury koncertowej "Bajka", z własnoręcznie wypisaną dedykacją.
Dorobek twórczy Dargomyżskiego obejmuje: opery ("Esmeralda", "Rusałka", "Kamienny gość") oraz pieśni chóralne i solowe z fortepianem.
W tym czasie opublikowane już były w Rosji liczne zbiory pieśni ludowych. Kompozytorzy zatem mogli swobodnie czerpać z bogactwa muzycznego folkloru. I tak powstała rosyjska pieśń solowa z akompaniamentem fortepianu. Ustaliły się dwa gatunki tej formy: 1) pieśń, tj. proste, zwrotkowe opracowanie pieśni ludowej oraz 2) romans, czyli samodzielny utwór liryczny, w którym każda zwrotka ma inną oprawę muzyczną. Pieśni Dargomyżskiego należą do romansów. Wśród nich znaczną grupę stanowią pieśni deklamacyjne, podkreślające właściwości języka rosyjskiego. Artysta wyznawał zasadę, że muzyka wokalna powinna jak najdokładniej przekazywać mowę.
Dargomyżski pozostawił ponadto utwory instrumentalne: fortepianowe i poematy symfoniczne ("Kozaczek ukraiński", "Baba Jaga", "Fantazja fińska").
Kompozytor zmarł w Petersburgu w 1869 roku.