Rok 2003 - to Europejski rok Osób Niepełnosprawnych. Właśnie się kończy. Powinniśmy się zastanowić czy zrobiliśmy dla niepełnosprawnych wszystko aby czuli się bezpiecznie, czy też niewiele. Czy w ogóle wiemy ile osób niepełnosprawnych mieszka w naszym kraju a może w Warszawie, a może tylko w jednej z dzielnic Warszawy?

Tak naprawdę nikt tego dokładnie nie liczy. Więc jak można zapewnić na przykład dostęp do nauki na różnym poziomie wiekowym, jeśli nie wiemy ilu możemy spodziewać się uczniów niepełnosprawnych. Czy zatroskani rodzice muszą biegać od szkoły do szkoły i prosić o przyjęcie, gdyż w swoim rejonie, w jedynej szkole integracyjnej na przykład nie ma już miejsc. Jak zapewnić dostęp do rehabilitacji, jeśli pojedyncze przychodnie rehabilitacyjne nie są nastawione na tak dużą liczbę pacjentów. Osoby niepełnosprawne miesiącami oczekują na wizyty lekarskie, rehabilitacje itp.

Tak się złożyło, że od stycznia 2003 r., czyli w roku Osób Niepełnosprawnych, zostało zarejestrowane na terenie Dzielnicy Targówek Stowarzyszenie Działające na Rzecz Osób Niepełnosprawnych "Help". W ramach interdyscyplinarnego planu pomocy stowarzyszenie podjęło trud opracowania wzorca, z którego będą mogły skorzystać inne dzielnice w celu doliczenia się osób niepełnosprawnych na każdym terenie. Mając takie wiadomości można planować edukację, rehabilitację, czy terapię.

Zanim powiem o samym pomyśle, opowiem o problemach wstępnych i o efektach:
Najwięcej problemu stanowi zebranie wiadomości o młodzieży niepełnosprawnej powyżej 18 r.ż. Nie zdążyliśmy zebrać danych dla tej grupy wiekowej. Część młodych ludzi chce kształcić się dalej. Niektórzy zmuszeni do przerwania nauki np. ze względów zdrowotnych chcą kontynuować naukę. Czy szkoły ponad gimnazjalne i wyższe zapewnią wystarczającą ilość miejsc tej młodzieży? Czy są one przygotowane na przyjęcie uczniów niepełnosprawnych, którzy chcą mieć np. swój wymarzony zawód, a nie ten który ktoś dla nich wymarzył?

Co się tyczy dzieci młodszych tzn. od 0 do 3 lat, spróbowaliśmy zrobić rozeznanie w placówce rehabilitacyjnej. Otrzymaliśmy wiadomość z poradni rehabilitacyjnej na ul. Balkonowej, że takich dzieci obecnie zarejestrowanych jest ok. 350. Są to dzieci z problemami wymagającymi objęcia leczeniem i rehabilitacją. Ale mamy już świadomość, że około 350 maluchów to potencjalni uczniowie z różnymi schorzeniami, którym należy w przyszłości zapewnić warunki do pełnej edukacji i odpowiedniej rehabilitacji.

Wzorzec został opracowany dość skrupulatnie na terenie Dzielnicy Targówek dla przedziału wiekowego pomiędzy 4 a 18 rokiem życia. Wiemy, że wszyscy uczniowie są rejestrowani w szkołach i każda szkoła wie dokładnie ilu uczniów to dzieci niepełnosprawne. Dlatego wszystkie nasze dane pozyskaliśmy od pracowników Wydziału Oświaty, oraz dyrektorów przedszkoli, szkół podstawowych i zerówek znajdujących się na terenach tych placówek, a także gimnazjów, szkół ponad gimnazjalnych, na terenie dzielnicy szkół specjalnych oraz przedszkoli i szkół niepublicznych.

Chciałabym przedstawić Państwu tabelę, w której policzyliśmy dzieci i młodzież niepełnosprawną w wieku 4-18 lat na terenie Dzielnicy Warszawa-Targówek.

Pierwsza rubryka pokazuje rodzaje placówek, jakie mieszczą się na danym terenie. W sumie mamy ich , razem z dwoma placówkami specjalnymi - 73.

Kolejna rubryka stanowi pełną liczbę dzieci (pomiędzy 4-18 r.ż.) uczęszczających do tych właśnie placówek. Jest ich 15.755

W tych samych placówkach, wśród tej liczby jest 229 dzieci niepełnosprawnych. 229 + 53 = 282. Liczba 53, to dzieci nauczane indywidualnie.

Wiemy też, że przez Urząd Dzielnicy realizowanych jest 60 bezpłatnych dowozów. Z tego 10 to dowozy na własnym terenie, natomiast 50 naszych niepełnosprawnych dzieci dojeżdża do szkół w innych dzielnicach. W sumie wychodzi nam 392 dzieci.

Zdajemy sobie sprawę, że to nie są pełne dane, gdyż nie wszystkie dzieci np. dojeżdżające korzystają z dowozów. Rodzice wożą je we własnym zakresie i nie wszyscy rodzice korzystają z dopłat do transportu. W szkołach nie rejestruje się dzieci według dzielnic, ale na podstawie wzorca mogłyby takie samo rozeznanie zrobić inne dzielnice. Mielibyśmy w tym momencie rozeznanie ogólno warszawskie. Te dane nigdy nie będą dokładne, gdyż istnieją na przykład wypadki. Ale na pewno będą prawdziwsze niż obecne.

Dzięki nim można będzie planować edukację i rehabilitację na przyszłość. W celu przygotowania takiego rozeznania proponujemy ankietę (na dzień dzisiejszy nie zdążyliśmy przygotować wzorca ankiety). Ankiety byłyby rozsyłane do wszystkich szkół i przedszkoli na terenie Warszawy we wrześniu. Do połowy pażdziernika byłyby wypełnione i odesłane, a my do końca pażdziernika moglibyśmy podliczyć dokładne dane dotyczące młodzieży niepełnosprawnej objętej edukacją.