Dział czwarty - SPASTYCZNOŚĆ
pozycje ułożeniowe pomagające zredukować spastyczność

Spastyczność można zdefiniować jako napięcie lub sztywność mięśni spowodowane zwiększonym napięciem mięśni i zwykle jest związane z przesadną reakcją na szybkie rozciąganie mięśni. Pomocne mogą się okazać następujące wskazówki:

• Unikaj pozycji, które zwiększają spastyczność.
• Pomocne mogą okazać się ćwiczenia bierne, które powoli rozciągają mięśnie do ich pełnej długości.
• Ważne jest, aby pamiętać, że zmiana pozycji przykurczonego mięśnia może zwiększyć spastyczność. Jeżeli tak się zdarzy, pozwól mięśniowi rozluźnić się przez kilka minut.
• Staraj się podczas ćwiczeń utrzymywać głowę prosto, nie przechylać jej na jedną stronę

Jeżeli zażywasz leki obniżające spastyczność, rozpoczynaj ćwiczenia w godzinę po zażyciu leków (gdy działają).

Pozycje ciała, które można stosować dla zmniejszenia spastyczności

Zwykle występują przykurcze mięśni zginających lub prostowników.

U osób chorych na stwardnienie rozsiane często występuje przykurcz mięśni zginających. Biodra i kolana utrzymywane są w pozycji zgiętej, kolana skierowane do wewnątrz (rys. 1). Rzadziej biodra i kolana skierowane są na zewnątrz (rys. 2). Kolana są zgięte, a stopy mają skłonność do opadania.

Występuje także, choć rzadko, przykurcz prostowników. Biodra i kolana utrzymane są w pozycji wyprostowanej, a nogi układają się bardzo blisko siebie lub krzyżują się ze stopami skierowanymi w dół (rys. 3).

Pamiętaj, że kiedy masz przykurcze mięśnia lub grupy mięśni, powinieneś unikać ćwiczeń, które je wzmacniają. Dla przykładu, jeśli masz przykurcz prostowników, unikaj ćwiczeń, które wzmacniają mięśnie prostujące biodro i kolano.

1.

Leżenie na brzuchu - jest dobrą pozycją, gdy cierpisz na przykurcze mięśni zginających biodra i kolana. Pozwól swoim mięśniom rozluźnić się w tej pozycji przez kilka minut.

2.

Leżenie na plecach - jeżeli twoje kolana mają skłonność do skręcania się do środka, spróbuj umieścić między nimi poduszkę lub zwinięty ręcznik. Pozwól mięśniom przyzwyczaić się i rozluźnić w tej pozycji przez kilka minut. Powinno unikać się podkładania poduszek pod kolana - wzmacniają one tylko zgięcie kolana.

3.

Leżenie na boku - dobre, gdy twoje biodra i kolana mają skłonność do przykurczów prostowników. Leżąc na boku zegnij kolano górnej nogi, wyprostuj zaś nogę dolną. Możesz także umieścić poduszkę między nogami.

4.

Jeżeli twoje biodra lub kolana przyjmują "żabią" pozycję spowodowaną przykurczami, wypróbuj pozycję na wznak. Kolana powinny być skierowane w górę.

5.

Jeżeli twoje stopy opadają w dół, możesz spróbować umieścić stopy z palcami skierowanymi do góry. Najłatwiej to zrobić przez oparcie nóg na wyściełanym podnóżku.

6.

Jeżeli twoje łokcie mają tendencję do zginania, a ramiona przylegają do tułowia, spróbuj w pozycji, jak na rysunku, wyciągnąć ręce wzdłuż tułowia, wkładając poduszki między ramiona, a tułów.