Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo

Opracowanie zebranych wyników w postaci dokumentu zawierającego wnioski dotyczące rodzaju danych przechowywanych w zmodyfikowanym repozytorium

Warszawa, lipiec 2001 r.

dr inż. Jolanta Brzostek


Wstęp

 

Niniejsze opracowanie dotyczy wniosków z odpowiedzi zawartych w 10 ankietach wypełnionych przez osoby zajmujące się tworzeniem serwisów lokalnych dla ON na serwerach wirtualnych zlokalizowanych na serwerze www.idn.org.pl.

Analizie podlegały jedynie odpowiedzi do pytań związanych z elementami używanymi i potrzebnymi przy tworzeniu tych serwisów (cz. 2 ankiety, pytania od 2.1 do 2.8), które są pomocne przy określeniu elementów i kategorii (grup) elementów używanych i potrzebnych w budowie serwisów dla ON  oraz w określeniu  użyteczności tych elementów mierzonej liczba głosów.

 

Omówienie odpowiedzi ankietowanych dot. rodzajów elementów ponownego użycia

 

Intencją  pytań z 2. części ankiety skierowanych do webmasterów było uzyskanie informacji nt. najbardziej przydatnych i najczęściej używanych elementów w tworzeniu lokalnych serwisów  WWW dla ON. Ustalenie kategorii elementów przydatnych w budowie serwisów przyczyniłoby się do uwzględnienia ich jako kategorie predefiniowane w aplikacji Repozytorium Ponownego Użycia (RPU).

 Z domniemanego założenia, wynikającego z techniki konstruowania tych serwisów czyli „stron" będących programami budowanymi przy pomocy języków programowania html, Perl, VBScript, JScript oraz dodatkowych zasobów tekstowych i graficznych, przyjęto, i słusznie, że odpowiedzi będą dotyczyć tych elementów, które służą do budowy oprogramowania WWW, takich jak moduły programowe w postaci komponentów COM (biblioteki .dll), modułów .pl , obiektów ActiveX (.ocx), apletów i servletów Javy, skrypletów i behaviorów VBScript, oraz dodatkowych zasobów używanych przy tworzeniu oprogramowania takich jak pliki graficzne, plik tekstowe, ikony, włączenia (SSI), linki (URL) i inne oraz dokumentacje, podręczniki i inne pomoce.

By prawidłowo rozumieć intencje pytań musieliby na nie odpowiadać programiści, nie wszyscy webmasterzy nimi są. Stąd na 10 ankiet 2 ankiety można zaklasyfikować do grupy prawidłowo udzielonych odpowiedzi (tzn. zgodnie z intencją autorów ankiety). Z pozostałych ankiet można przede wszystkim wyciągnąć wnioski co do kategorii informacji, jakie w lokalnych serwisach WWW są potrzebne, a nie elementów programowych, jakie do ich budowy są pomocne.  Nie jest to wiedza bez znaczenia dla projektu RPU. Jednym z elementów konstrukcyjnych oprogramowania WWW, co prawda najłatwiejszym w zrozumieniu i stosowaniu, są linki czyli adresy internetowe stron html lub adresy innych zasobów WWW jak moduły programowe wykonywane po stronie serwera WWW lub pliki zdefiniowane protokołem MIME (w „native" formatach aplikacji).

Załączona tabela przedstawia  grupy  elementów i informacji, niektóre o strukturze hierarchicznej, budowanych na podstawie wypowiedzi w ankietach. Ich nazwy pochodzą od ankietowanych, natomiast grupowanie informacji i elementów częściowo jest również wynikiem dokonanej klasyfikacji w czasie opracowywania wyników ankiet i może być obarczone błędem w stosunku do intencji ankietowanych.

Często używany termin przez ankietowanych „informacje z baz danych" dotyczące np. prawa   i termin serwery WWW lub serwisy WWW dotyczące prawa mogą być zaklasyfikowane jako  kategoria „adresy internetowe" z podkategorią „prawo", ale można tez inaczej sklasyfikować np. kategoria „prawo" z podkategoriami „serwisy prawnicze", „dokumenty prawnicze" lub jeszcze inaczej. Stąd ostrożność przy opracowaniu ankiet w zlewaniu terminu „informacje z baz danych" i terminu „serwisy WWW" w termin „informacje z baz danych", chociaż można by tak zrobić, ponieważ serwisy WWW czerpią informacje z baz danych, które obsługują i formalnie można zaklasyfikować je jako „informacje z baz danych". 

Być może intencją ankietowanych było świadome rozróżnienie tych terminów. Serwis zawsze będzie włączany w stronę html jako link, natomiast nie zawsze „informacja z bazy danych"  musi czy też może być uzyskiwana poprzez link. Może oznaczać, że potrzebna jest taka baza danych lokalna w serwisie serwera wirtualnego, by dostarczała odpowiednich informacji. Przykładowo ankietowani często piszą o potrzebnych adresach instytucji, urzędów firm, o ich właściwościach (godzinach otwarcia, barierach architektonicznych, dojeździe).  Można do określonej bazy danych, która odpowiednie adresy przechowuje i udostępnia, dać link, bo skoro udostępnia, to pełni rolę serwisu WWW. I wtedy oba ww.  terminy są tożsame. Ale można tez w RPU stworzyć mechanizm umożliwiający gromadzenie i udostępnianie (pobranie jako eksport z RPU) tych adresów. Najpierw należy stworzyć RPU czyli  z istniejącej w Internecie bazy  lub baz danych wprowadzić, najprawdopodobniej ręcznie (o ile nie mają one obsługi eksportu), wybrane adresy lub inne struktury danych do właściwych struktur RPU. RPU powinno umieć przechowywać i udostępniać (eksportować) nie tylko elementy proste czyli zapisane w pliku (np. plik skryptu, grafiki, plik szablonu html, lub plik stylu .css), ale również elementy strukturalne czyli „bazodanowe". „Bazodanowym" elementem są również linki. Technicznie, elementy tego rodzaju będą gromadzone w RPU w bazie danych. Pobranie adresu lub wszystkich adresów z bazy danych RPU, czyli eksport jej zawartości jako elementów ponownego użycia (użycia w innej bazie danych adresów) powinno umożliwić i przyspieszyć powstanie bazy danych tych adresów na danym serwerze wirtualnym, na rzecz którego (z którego) zainicjowano eksport z RPU.

W tej sytuacji elementami ponownego użycia mogłyby być pliki XML (dokumenty XML) z danymi adresowymi z relacyjnej bazy danych RPU, które to pliki (dokumenty) generowane byłyby przez istniejące na rynku komponenty konwersji bazy danych relacyjnej na XML i odwrotnie, oraz dane z tych plików XML, za pomocą tych komponentów, wprowadzane byłyby do lokalnej bazy danych serwera wirtualnego. W ten sposób np. adresy zgromadzone w RPU byłyby elementami ponownego użycia. Webmaster pobierałby jako elementy ponownego użycia na swój serwer dokumenty XML z danymi adresowymi. Czy na podstawie tych dokumentów zbudowałby relacyjną bazę danych czy udostępniał adresy bezpośrednio z tych dokumentów, to jest techniczna sprawa budowy oprogramowania serwisu.

W ten sposób Webmasterzy mogliby szybko budować specyficzne lokalne bazy danych, z elementami pobranymi za pomocą dokumentów XML z RPU.

 

Omówione powyżej istnienie technicznej możliwości wspomagania poprzez RPU budowy serwisów lokalnych dostarczających określonych informacji przyczyniło się do wyodrębnienia, zgodnie z odpowiedziami, osobnej kategorii „informacje z baz danych". Jej podkategorie kolejnych poziomów, np. „o urzędach/organizacjach pomocy ON"à"adresy", będą podstawą do utworzenia w RPU mechanizmów tworzenia elementów-nośników tych informacji czyli danych w dokumentach XML. I tak należy rozumieć sens umieszczenia wśród kategorii elementów ponownego użycia „informacji z baz danych".

Pozostałe kategorie elementów są  związane z prostymi nośnikami jak pliki (kategorie „dokumenty tekstowe", „pliki graficzne", „programy") lub adresy URL (kategorie „serwisy WWW" i „grupy dyskusyjne").

 

Tabela zawiera liczbę głosów oddanych w odpowiedziach na daną kategorię. Liczby te w pewnym stopniu wyrażają opinię ankietowanych o użyteczności kategorii elementów. Graficznie  użyteczność i zapotrzebowanie poszczególnych kategorii pierwszego poziomu przedstawia Rys.1.

Nie należy przypisywać tym liczbom  zbyt dużej wagi. Nie one będą decydować o przyjętych rozwiązaniach projektowych RPU. Projekt RPU musi  uwzględniać możliwość utworzenia dowolnej kategorii elementów ponownego użycia, strukturalnych („bazodanowych") lub prostych i obsługi tej kategorii tzn wprowadzania do niej i wyprowadzania z niej danych do innych serwisów WWW. Natomiast stopień użyteczności będzie określany realizowanymi pomiarami w RPU.

Ponieważ wprowadzanie nowych kategorii do RPU powinno być związane z uprzednim zdefiniowaniem nowej pozycji słownika kategorii elementów, to należy przyjąć, że predefiniowanymi pozycjami tego słownika będą na pewno kategorie cieszące się w ankietach największym uznaniem.

 

 

Wnioski  z  analizy ankiet

 

  1. Konieczność uwzględnienia w projekcie RPU hierarchizacji kategorii elementów (obiektów) ponownego użycia.
  2. Elementy (obiekty) mogą być proste, których zawartość  zapisywana jest jako pliki, oraz złożone, strukturalne, których zawartość (dane) zapisywana jest w strukturach bazy danych.
  3. Należy zapewnić w RPU możliwość istnienia i obsługi kategorii adresów internetowych (elementy bazy danych), ze względu na wykazane w odpowiedziach duże zapotrzebowanie na dostęp od określonych serwisów. Kategoria ta powinna mieć podkategorie dziedzinowe (patrz tabela). Kategoria ta wraz z jej obsługą będzie umożliwiać tworzenie w RPU baz wiedzy, które mechanizmami dokumentów XML będzie można powielać (ponownie używać) w serwisach lokalnych serwerów wirtualnych.
  4. Ze względu na niedoskonałość odpowiedzi, w których brakuje specyfikacji zapotrzebowania na elementy, które praktycznie ułatwiają i  przyspieszają budowę oprogramowania WWW, w tym serwisów dla ON, z powodu być może nieprofesjonalności ankietowanych w zakresie programowania, należy stworzyć w RPU elastyczny mechanizm dodefiniowania brakujących kategorii lub podkategorii np. elementów programowych zgodnie ze zgłaszanym do RPU zapotrzebowaniem na nie.

 

Zestawienie elementów i informacji używanych i potrzebnych w serwerach wirtualnych IdN na podstawie 10 ankiet webmasterów.

 

Ciechanów

Giżycko

Lublin

Łódź

Piekoszów

Pruszków

Przemyśl

Radomsko

Szczecin

Warszawa

 

pliki

tekstowe

artykuły/publikacje

1

 

1

 

 

1

 

 

 

 

3

strony HTML, szablony stron

1

 

 

 

1

1

1

 

 

1

4

szkolące, podnoszenie kwalifikacji

webmas

terstwo

podręcz

 

1

 

 

 

 

1

 

 

1

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

formularze, wzorce dokumentów wg urzędów i instytucji, wg formatu .doc,.pdf

 

1

 

1

 

1

1

 

1

 

5

katalogi, archiwa

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

1

ustawy/rozporządzenia

 

 

 

 

 

1

 

1

1

 

3

Pliki graficzne

 

 

1

 

1

 

1

 

 

 

 

3

Programy

narzędziowe WEB

edytory

1

 

 

 

 

1

1

 

 

1

7

obsł. poczty

1

 

 

 

 

 

 

 

edytory grafiki

 

 

 

1

1

 

 

1

skrypty

 

 

 

 

 

 

 

1

MS Offiice

1

 

1

 

 

 

 

 

zdalnego szkolenia

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Informacje z baz danych

o urzędach/organizacjach/firmach pomocy ON

adresy

1

 

 

1

 

1

 

1

 

1

6

nazwiska

 

 

 

1

 

 

 

przystosowanie dla ON

 

 

1

 

 

1

 

1

 

1

o ON

1

 

 

 

 

1

 

 

 

 

2

oferty pracy, telepracy

1

 

 

 

 

1

 

 

 

 

2

o pozyskiwaniu środków dla ON (programy krajowe, lokalne

 

1

 

 

 

1

 

 

 

1

3

lokalne

nowości

 

 

 

 

 

1

 

 

 

1

2

kulturalne

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

opłaty

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

ulgi

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

prawne (podatkowe,...)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

o pracodawcach

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

o wyjazdach leczeniczych/rehabilitacyjnych/wypoczynkowych

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

2

o sprzęcie rehabilitacyjnym

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

2

o barierach i ułatwieniach architekt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

serwisy WWW

administracji państwowej , terenowej

 

 

1

 

 

 

 

1

 

 

2

Unii Europejskiej

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1

portale internetowe

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1

wyszukiwarki

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1

prawne

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

ekonomiczne

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

ngo

 

1

 

 

 

 

 

1

 

 

2

IdN

1

 

 

1

 

 

1

 

 

1

4

PFRON

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

lokalne dla ON

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

sportowe

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

turystyka, noclegi

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

medyczne

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

kulturalne

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

Grupy dyskusyjne

dot. ON

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

 

Rys.1 Udziały potrzebnych i używanych kategorii elementów i informacji ponownego użycia w serwisach WWW dla ON w lokalnych serwerach wirtualnych na www.idn.org.pl