Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo -- Warszawa

ZACZYNAMY Z BBS - przewodnik firmy Rockwell Telecommunications

Co? Kto? Jak?

Odkryj prawdziwe kolory życia ze swym własnym BBS!

Przewodnik po Bulletin Board System: aplikacje, instrukcje. możliwości.


Tlum.: Robert Szymczak dla FPMiINR - Warszawa


Spis treści przewodnika po BBS


  1. Wprowadzenie do łączności terminalowej

CZĘŚĆ I: KORZYSTANIE Z SERWISÓW INFORMACYJNYCH ON-LINE

  1. Wybór modemu
    Instalacja modemu
    Oprogramowanie terminala
    Łącza telefoniczne
    Zmniejszenie kosztów odległych połączeń
    Przegląd usług łączności terminalowej:

    Główne serwisy terminalowe:

CZĘŚĆ II: STWÓRZ SWÓJ WŁASNY BBS

  1. Łączności wewnętrzne
    Rządowe i niekomercyjne agencje informacyjne
    Organizowanie BBS
    Oprogramowanie BBS
    Systemy operacyjne do oprogramowania BBS
    Uwagi na temat sprzętu
    Uwagi nad projektem
    Organizacja i funkcjonowanie

PODSUMOWANIE: MOŻLIWOŚCI SĄ NIEOGRANICZONE

  1. Propozycje literatury
    Wybrani dystrybutorzy oprogramowania BBS



Wprowadzenie do łączności terminalowej

  1. Wyrasta pokolenie nowego "narodu wirtualnego". Jego obywatele porozumiewają się ze sobą korzystając z metody łączności terminalowej (bezpośredniego dostępu - online communication): kontakt z innymi poprzez rozpięte aż po krańce ziemskiego globu komputerowe sieci telekomunikacyjne. Każdego dnia miliony ludzi używaj łączności terminalowej, zdobywając i rozpowszechniając informacje, prowadząc biznes, zakochując się i znajdując rozrywkę. Przez udział w łączności terminalowej kreują nową kulturę z własnymi obyczajami, językiem i możliwościami rozwoju.

    Nie jest ważne jakim językiem porozumiewasz się w domu, Ty też możesz otrzymać obywatelstwo owego Narodu. Wystarczy, że posiadasz dostęp do lini telefonicznej, komputera osobistego oraz niezbyt drogiego urządzenia, zwanego modemem. Następnie, bez wychodzenia z domu czy biura, możesz

    To tylko niektóre przykłady tego, do jakich celów ludzie korzystają z łączności terminalowej. Więcej konkretnych przykładów znajdziesz na stronach niniejszego przewodnika.

    Jeden tylko krok dzieli konsumpcję dostępnych usług terminalowych od świadczenia tychże. Przy niewielkiej dozie kreatywności i tych samych elementach - linia telefoniczna, komputer, oprogramowanie i modem - zainicjować możesz powstanie nowego Bulletin Board System (BBS), komputera przystosowanego do przyjmowania nadchodzących połączeń od użytkowników łączności terminalowej i świadczenia im różnych rodzajów usług.

    Niniejsza publikacja i towarzyszące jej dyskietki zawierają informacje i oprogramowanie, potrzebne do korzystania z bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych (online services) lub stworzenia własnego BBS. Sądząc, że posiadasz już komputer i linię telefoniczną, wszystko, co jeszcze potrzebujesz do odkrywania świata łączności terminalowej to modem.

    ( Wskazówka: większość komputerów jest przystosowana do korzystania z modemu, jednak dołączone oprogramowanie wymaga posiadania komputera kompatybilnego z IBM).

    Pierwsza dyskietka zawiera program komunikacyjny (Qmodem Test Drive wersji 4.5), kilka programów narzędziowych ułatwiających instalację i konfigurowanie modemu oraz katalog bezpośrednio dostępnych serwisów z wykazem numerów telefonicznych do połączeń modemowych. Druga dyskietka zawiera wszystkie programy niezbędne do stworzenia w pełni funkcjonalnego BBS, z pocztą elektroniczną, możliwością wymiany plików, odbywania telekonferencji oraz serwisem informacyjnym dla milionów użytkowników omawianej łączności. Dyskietka zawiera także katalog produktów, serwisów i publikacji użytecznych dla operatora BBS.

    Pouczenie jak zainstalować programy umieszczone na dyskietkach znajdziesz na końcu tego przewodnika. Każdy pakiet programu posiada własną, szczegółową dokumentację; wydrukuj ją i uważnie przeczytaj.



CZĘŚĆ I: KORZYSTANIE Z SERWISÓW INFORMACYJNYCH ON-LINE

Wybór modemu

  1. Modem jest to urządzenie hardwerowe przekształcające sygnały cyfrowe (komputerowe) na sygnały analogowe (systemów telefonicznych) i vice versa. Modem sprawił, że komputery, wykorzystując zwykłą linię telefoniczną, komunikują się ze sobą nawet z dużej odległości.

    Krótka rada: kupuj najszybszy modem na jaki Cię stać. Jego koszt szybko się zwróci, bo duża szybkość modemu ograniczy Twe wydatki na odległe połączenia i opłaty za minutę łączności, pobierane przez wiele bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych

    Standardy komunikacji - ogólnie przyjęte metody prowadzenia łączności terminalowej - sprawiły, że modem jednej firmy porozumiewa się z modemem drugiej firmy. Agencją, która opracowuje i sprawuje kontrolę nad tymi standardami, jest International Telecommunications Union (ITU, oficjalnie znana pod skrótem CCITT). Kupuj modem zgodny z ITU, by mieć pewność, że połączysz się z większością modemów, używanych obecnie i w przyszłości.

    Maksymalna szybkość , z jaką modem może wysyłać i otrzymywać dane przez linię telefoniczną, wyrażana jest w bitach na sekundę (bits-per-seconds - bps). Górna szybkość modemu nazywana jest szybkością transmisji modemu (connect speed) i jest najważniejszą jego cechą, mającą poważny wpływ na cenę. Stosunkowo powolny modem o szybkości 2400 bps (standard ITU V.22bis) kosztuje od 40 do 100 dolarów USA, zależnie od tego, jakie zawiera wyposażenie dodatkowe. Modemy, umożliwiające transmisję z szybkością 9600 bps (ITU V.32), są dostępne za cenę 100 - 200$. Najszybsze modemy o szybkości 14400 bps (ITU V.32bis) kosztują 180 - 500$.

    Wiosną 1994 roku oczekuje się zatwierdzenia przez ITU najszybszego z dotychczasowych standardów. Znany jako standard V.34, umożliwia transmisję z szybkością do 28800 bps; łączność telefaksową do ponad 14400 bps; wspomaganie dla rozwijających się standardów łączności wideo; oraz inne ulepszone dodatki.

    Niektóre firmy, produkujące modemy, już sprzedają wyroby oparte na uproszczonej wersji standardu V.34. Znane jako "V. Fast Standard (TM)", modemy te będą jednak wymagać poważnych poprawek, kiedy oficjalnie zatwierdzony zostanie standard V.34.

    Pozostałe cechy, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze modemu:

    Korekcja błędów (ITU V.42): bardzo polecana i na ogół standardowa cecha wszystkich szybkich modemów (9600 bps i więcej). Zakłócenia elektrostatyczne występujące w większości łącz telefonicznych mogą uszkodzić dane w trakcie ich wędrówki z modemu do modemu. Dwa modemy, posiadające korekcję błędów, stwierdzić mogą czy otrzymywane dane są identyczne jak te, które zostały wysłane i w razie potrzeby powtórzyć transmisję uszkodzonego bloku danych.

    Kompresja danych (ITU V.42bis): technika kodowania, która czterokrotnie zwiększa ilość danych, nadawanych i odbieranych przez modem. Modem wyposażony w kompresję danych analizuje nadchodzące bloki danych, śledząc powtarzające się ciągi znaków, (podobnie jak ilość pustych przestrzeni w ciągu tekstowym) i zamienia je na pojedyncze znaki sprzed transmisji. Modem odbiorczy przetwarza skompresowane dane do ich oryginalnej postaci jeszcze przed ich wprowadzeniem do komputera odbiorczego.

    Opcja faksu (ITU V.17): możliwość nadawania i otrzymywania transmitowanych faksymili. Standard V.17 daje szybkość transmisji 14400 bps pomiędzy dwoma modemami tego standardu. Jeśli modem V.17 nawiązuje łączność ze standardowym telefaksem, maksymalna szybkość wynosi 9600 bps.

Instalacja modemu

  1. Modem można kupić w postaci wewnętrznej karty, dołączanej do portu rozszerzenia wewnątrz obudowy komputera osobistego. Modemy zewnętrzne pozostają we własnej obudowie, a przyłączane są to komputera przez niedrogi przewód seryjny typu RS232C. Zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne modemy używają portu szeregowego do wymiany danych z Twoim PC. Modemy wewnętrzne mają swój port szeregowy zintegrowany obwodowo ze swoją kartą. Zewnętrzne modemy włączane są do jednego z portów szeregowych zwykle wbudowanych w obudowę komputera.

    Pozostałe urządzenia takie, jak mysz, drukarka i joystick również wykorzystują porty szeregowe. Jeśli wszystkie porty szeregowe w Twoim komputerze są zajęte, powinieneś zakupić dodatkową kartę z portem szeregowym dla modemu zewnętrznego.

    Każdy port szeregowy wykorzystuje dwa adresy pamięci w PC, port adresowy COM oraz IRQ (Interrupt ReQuest - linia zgłoszeń przerwania). Niezbędne jest, żebyś odszukał adresy portu COM oraz IRQ używane przez Twój modem; oprogramowanie obsługujące modem będzie potrzebować tych informacji.

    Jednym z plików na Dyskietce nr 1 jest CTSSPU11.EXE, zestaw programów narzędziowych, pomocnych w instalowaniu i nadzorowaniu pracy portu szeregowego. Program PORTINFO.EXE z tego zestawu automatycznie przeanalizuje istniejący port szeregowy, wskaże adresy portu COM oraz IRQ, każdego z używanych portów szeregowych oraz pomoże Ci wybrać odpowiednią kombinację port COM/IRQ dla Twojego modemu.

Oprogramowanie terminala

  1. Oprogramowanie używane do kontroli modemu i współpracy z odległymi komputerami nazywa się oprogramowaniem terminalowym. Qmodem, z Dyskietki 1, jest dobrym przykładem tego typu oprogramowania. W tym rozdziale rozważymy jak ustawić program terminalowy do pracy z modemem i kilka najważniejszych cech programu.

    Konfigurowanie portu szeregowego

    Ponieważ modem jest podłączony do określonego portu szeregowego, oprogramowanie terminala musi posiadać adres tego portu dla komunikacji z modemem. Ustaw zatem program, tak by używał adresów portu COM/IRQ, które wykorzystuje modem.

    Następnie ustaw szybkość transmisji portu oraz tempo przepływu danych między portem szeregowym i komputerem, w bitach na sekundę (bps). Pamiętaj, że szybkość portu nie zawsze musi być taka sama jak szybkość transmisji modemu! Jeśli Twój modem posiada kompresję danych, ustaw szybkość portu na tempo cztery razy większe od górnej szybkości modemu, aby w pełni wykorzystać zwiększony przepływ danych, oferowany przez kompresję. Na przykład, modem 9600 bps V.42bis powinien nadawać z szybkością portu ustawioną na 38400 bps.

    Musisz także ustawić parametry transmisji portu szeregowego, na które składają się bity danych, parzystość, bity stopu (data bits, parity, stop bits).

    Krótka rada: jeśli nie łączysz się z komputerem sieci głównej powinieneś użyć parametrów łączności bity danych 8, parzystość None i bity stopu 1. Jeśli jednak łączysz się z komputerem sieci głównej mogą być potrzebne bity danych 7, parzystość Even i bity stopu 1. Znaczenie tych terminów wyjaśnimy poniżej.

    Bity danyh: liczba bitów używanych w każdym bloku danych, wysyłanym lub odbieranym podczas sesji łączności. Jeśli ustawienia parametru są niepoprawne, modem będzie błędnie odczytywał otrzymane bloki danych i wyświetlał na ekranie niezrozumiały żargon. Komunikacja z komputerami sieci głównej przeważnie wymaga 7 bitów danych na każdy blok. BBS na bazie PC i wiele mniejszych serwisów przeważnie używają 8 bitów danych.

    Bity stopu: każdy transmitowany blok powinien mieć jeden bit stopu dla bezpieczeństwa wykorzystywanych bitów danych.

    Parzystość: kontrola parzystości jest elementarną metodą detekcji błędów. Komputery sieci głównej przeważnie pracują z kontrolą parzystości ustawioną na "even", choć wiele BBS nie używa żadnej kontroli.

    Informacje o stosowanych parametrach komunikacji dostarcza się przeważnie wraz z numerem telefonicznym bezpośrednio dostępnego serwisu informacyjnego. Powszechnie używa się skrótów ustawień: 8-N-1 (8 bitów danych, parzystość None, 1 bit stopu) lub 7-E-1 (7 bitów danych, parzystość Even, 1 bit stopu). Większość serwisów używa jedno z dwóch ustawień 8-N-1 lub 7-E-1.

    Inicjalizacja modemu

    Na ogół modem będzie pracował poprawnie, tak jak otrzymałeś go z firmy. Możesz jednak uznać za konieczne dostosować ustawienia modemu do warunków lokalnej linii telefonicznej, używanego oprogramowania lub typu bezpośrednio dostępnego serwisu informacyjnego, z którym najczęściej nawiązujesz łączność. Na szczęście współczesne modemy można zaprogramować, a program terminalowy może nagrać dla Ciebie odpowiedni podprogram.

    Kiedy program terminalowy jest uruchamiany po raz pierwszy, wysyła wcześniej zdefiniowany zestaw poleceń do modemu w celu skonfigurowania go do dalszego użytku. Zestaw poleceń zwany jest ścieżką inicjalizacyjną (initialization string). Polecenia opisane są w podręczniku użytkownika, dołączanego do modemu. Ścieżki inicjalizacyjnej używa się do zdefiniowania typu protokołu, liczby sekund, które mają upłynąć od wybrania numeru do udzielenia odpowiedzi i tuzina innych funkcji.

    Strojenie ścieżki inicjalizacyjnej metodą prób i błędów jest jedną z najbardziej nudnych czynności, którym użytkownik musi stawić czoła. Kilka programów terminalowych zawiera zbiór rodzajów modemów i odpowiadających im ścieżek, które należy przetestować i wybrać najbardziej odpowiedni dla Twego modemu. Ustawienie ścieżki inicjalizująej ogranicza się wtedy tylko do wybrania odpowiedniego rodzaju modemu z listy prezentowanej przez program.

    Niezbędne cechy oprogramowania terminalu

    Wiele współczesnych programów terminalowych posiada zały tuzin możliwości. Niektóre cechy są niezbędne, pozostałe to jedynie udogodnienia. Najważniejsze cechy, które powinny znaleźć się w oprogramowaniu terminala to:

    Pomoc dla portów COM 1-4: oprogramowanie powinno dać się skonfigurować do wysyłania i odbierania danych przez ten sam port COM, który wykorzystuje modem. Zazwyczaj musisz podać programowi, który z adresów portów COM i IRQ używa modem. Niektóre ze współczesnych programów terminalowych automatycznie rozpoznaje, podczas instalacji, używane już w komputerze porty COM, uruchamiając test, stwierdzający do którego portu COM dołączony jest modem.

    Typy emulacji terminala: zanim nadeszły czasy komputerów osobistych, istniały "ślepe terminale" do komunikacji z procesorami centralnymi, minikomputerami i innymi "inteligentnymi" maszynami. Komputery programowało się do formatów wejścia i wyjścia określonych typów terminali. Owa tradycja funkcjonuje i teraz, zatem Twoje oprogramowanie terminalowe musi emulować kody uderzeń klawiszy i możliwości przynajmniej jednego z typów terminali komputera, z którym chcesz się połączyć. Wiele programów terminalowych emuluje różne popularne terminale: możesz wybrać odpowiedni typ terminala komputera, z którym się łączysz. Powszechnie używane typy terminali to TTY, ANSI/BBS, DEC VT100 i DEC VT52.

    Protokoły wymiany plików: przekazywanie plików danych, poprzez modem, z jednego komputera na drugi, jest jednym z najbardziej częstych i popularnych zadań łączności terminalowej. Przekazywane dane weryfikuje protokół, będącym zbiorem zasad, według których komputery, nadawczy i odbiorczy, zgadzają się wymieniać dane, wykrywać i poprawiać błędy transmisji, uruchamiać i zatrzymywać transmisję itd. Twój program terminalowy powinien posiadać przynajmniej jeden z protokołów wymiany plików, zrozumiały przez komputer, z którym się łączysz. Najpopularniejszymi protokołami są Xmodem, Ymodem, Kermit oraz Zmodem. Zmodem jest najbardziej popularny i najbardziej skuteczny ze wszystkich czterech; zwracaj uwagę czy jest obecny w oprogramowaniu, które chcesz zakupić.

    Katalog wybierania (dialing directory): oprogramowanie terminalowe powinno zawierać bazy danych, w której przechowuje się nazwy, numery telefonów, ścieżki rejestracji w systemie oraz ustawienia, dostosowane do każdego z bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych, z którymi regularnie nawiązujesz łączność. Katalog wybierania eliminuje konieczność korzystania z klawiatury do dokonywania ustawień za każdym razem, kiedy łączysz się z serwisem. Zamiast tego, wybierasz hasło w katalogu wybierania, a program sam dokonuje ustawień modemu i wybiera numer telefonu.

    Inne pożyteczne, choć nie niezbędne cechy, występujące w większości nowoczesnych programów terminalowych:

    Logowanie sesji (session-logging): możliwość zachowania na dysku tekstu, wyświetlonego na Twoim monitorze podczas sesji łączności, w celu późniejszego przejrzenia, wydrukowania lub wykorzystania w innych programach.

    Klawisze makr: możliwość przypisania ciągu uderzeń klawiszy, (np. powodujących wpisanie Twego imienia), do jednego klawisza funkcyjnego. Sprawia, że jednym naciśnięciem owego klawisza odtwarzasz określony ciąg znaków.

    Nagrywanie makr i język programowania: skuteczny, prosty sposób zautomatyzowania sesji łączności. Makra to programy napisane w języku dołączonym do oprogramowania. Proste makro można nagrać podczas typowej sesji; każdy klawisz, uderzony w odpowiedzi na zgłoszenie się odległego komputera jest zapamiętany, a wprowadzoną sekwencję można szybko odtworzyć przy następnej łączności z tym samym komputerem. Nagrane makra odtwarzają sekwencje uderzeń klawiszy za każdym razem, kiedy są potrzebne. Makra zaprogramowane mogą zawierać zdania logiczne typu IF... THEN... ELSE, przewidujące i prawidłowo reagujące na zdarzenia takie, jak sygnał zajęcia linii, komunikaty o nowej porcji elektronicznej poczty do odebrania itd.

    Zgodność programów terminalowych

    Omówiliśmy ogólnie dostępne programy terminalowe; można za ich pomocą łączyć się z większością bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych. Niektóre z serwisów wymagać mogą jednak od Twojego komputera zgodności z ich oprogramowaniem terminalowym. Z reguły serwisy te oparte są na Graphical User Interface (GUI), a emulacje terminali występujące w ogólnie dostępnych programach terminalowych są bezużyteczne. Prodigy i America Online to przykłady serwisów, wymagających zgodności programowej.

    Coraz większa liczba BBS jest adaptowanych do łączności z użytkownikami GUI. Większość takich BBS pozostaje kompatybilna z ogólnodostępnym oprogramowaniem terminalowym, opcjonalnie oferując użytkownikom programy terminalowe oparte na systemie GUI. Obecnie na rynku BBS konkurują ze sobą dwa standardy GUI. RIP (Remote Imaging Protocol) jest pakietem GUI, zaadaptowanym dla kilku różnych programów BBS. Roboboard/FX jest kombinacją programu BBS, opartego na systemie GUI oraz zgodnym z GUI programem terminalowym.

    Kilka programów terminalowych zostało napisanych do systemu Microsoft Windows, lecz w obecnym czasie w większości z nich windowsowe cechy (typu "najedź i kliknij") systemu GUI ograniczają się do lokalnej kontroli programów terminalowych. Wciąż zatem musisz kontaktować się z serwisami GUI w trybie znakowym. Pierwszym programem terminalowym do Windows, z możliwością zaimplementowania standardu RIP, jest Qmodem Pro for Windows wersji 1.0. Zapewnia on pełne środowisko GUI podczas łączności z systemami GUI.

    Opcjonalne programy czołowe

    Z tekstowych sieci komercyjnych, takich jak CompuServe i GEnie, można korzystać przez ogólnie dostępne oprogramowanie terminalowe. Te i inne, poważniejsze serwisy, często posiadają dodatkowe oprogramowanie użytkownika, opracowane w celu uproszczenia i przyspieszenia obsługi swych licznych grup dyskusyjnych. Takie programy nazywane są programami czołowymi (front-end programs).

Łącza telefoniczne

  1. Modemy zostały opracowane do korzystania z tych samych łącz telefonicznych, których używamy do łączności akustycznej. Ogólnie mówiąc, kosztowne linie do pracy w specjalnych warunkach są niepotrzebne.

    Aczkolwiek, telefoniczne linie kanałowe (voice-grade) mają sens jeśli spędzasz wiele czasu na łącznościach modemowych. Jeżeli kilka telefonów dołączonych jest do jednego numeru, każdy ktokolwiek odłoży słuchawkę w czasie pracy modemu, natychmiast go rozłącza. To samo tyczy się sygnałów wyczekujących ("call-waiting"), które na krótko przerywają połączenia, sprawdzając czy na linii nie czeka inny rozmówca.

    Niektóre biurowe systemy telefoniczne wymagają wykręcenia dodatkowego numeru (zwykle "9") do rozmów zewnętrznych. Programy terminalowe mogą przechowywać takie przedrostki wybierania (dialing prefix) z zaprogramowaną przerwą, dającą systemowi telefonicznemu czas na nawiązanie łączności zewnętrznej. Za pomocą bardziej złożonego przedrostka można zautomatyzować czynność płacenia za rozmowy kartą kredytową. Kilka wcześniej zdefiniowanych przedrostków można przypisać do jednego lub wszystkich haseł w katalogu wybierania.

Zmniejszenie kosztów odległych połączeń

  1. Koszt odległych połączeń z bezpośrednio dostępnych serwisami informacyjnymi może szybko zniechęcić do łączności terminalowej. Jeśli Twoje rachunki telefoniczne wzrastają, rozważ możliwość korzystania z sieci komutacji pakietów (packet-switching network), tańszych, prywatnych usług telefonicznych, przeznaczonych wyłącznie do łączności terminalowej.

    Sieci pakietowe , jak się je często nazywa, dają lokalny dostęp do numerów telefonicznych na wielu obszarach zgłoszenia. Umożliwiają jedynie łączność cyfrową, nie analogową. Linie łączą ważniejsze obszary miejskie na całym świecie. Ponieważ sieci pakietowe skuteczniej wykorzystują możliwość przesyłania danych, cena za minutę połączenia jest niższa od opłat zwykłych linii. Wiele sieci pakietowych udziela dużego rabatu na połączenia modemowe w nocy lub podczas weekendów, kiedy ruch w interesach jest mniejszy, a sieci pakietowe stosunkowo niewykorzystywane.

    Sieć Internet oferuje inną metodę potanienia publicznych połączeń telefonicznych. Internet będzie bardziej szczegółowo opisany poniżej, teraz wystarczy nadmienić, że możesz korzystać z sieci Internet do wysyłania i otrzymywania poczty elektronicznej za darmo lub za niewielką opłatą z ponad 2 000 000 komputerów na całym świecie.

Przegląd usług łączności terminalowej

  1. Kiedy już jesteś gotów do łączności modemowej, co możesz robić obecnie? Obecny rozdział opisuje główne funkcje dostępne w większości bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych oraz pokazuje przykłady, jak ludzie z niej korzystają, dla przyjemności lub korzyści. Następnie rzucimy okiem na większość popularnych serwisów sieci komercyjnych, jak CompuServe; sieć Internet, bezwarunkowo największą z sieci na całym świecie; oraz Bulletin Board System, najmniejszy typ łączności terminalowej, lecz najbardziej zindywidualizowany i inny od pozostałych.

    Poczta elektroniczna

    Poczta elektroniczna jest dla wielu ludzi głównym powodem, dla którego kupują modem. E-mail (electronic mail) jest tańsza i wygodniejsza w porównaniu z klasyczną pocztą - żadnego papieru, kopert, znaczków czy wędrówek do skrzynki pocztowej. E-mail przeważnie dostarcza pocztę w ciągu minut lub godzin - porównaj to z dniami i miesiącami w przypadku "poczty ślimaczej", jak się nazywa zwykłe usługi pocztowe wśród miłośników e-mail.

    Najpopularniejszą formą łączności przez e-mail jest korespondencja prywatna, pomiędzy dwiema osobami. Ludzie biznesu negocjują tą drogą kontrakty, kupują i sprzedają towary lub usługi oraz kierują swymi przedsiębiorstwami. Babcie i dziadkowie piszą do swych wnuczków. Niektórzy piszą listy miłosne; więcej niż jeden ślub odbył się dzięki istnieniu elektronicznej skrzynki pocztowej.

    Ale głowną korzyścią z e-mail jest możliwość porozumiewania się z milionami korespondentów. Podczas gdy zwykłe listy lub prywatna e-mail dostarcza korespondencję na jeden tylko adres, publiczna e-mail może nadać wiadomość do miliona ludzi, którzy ją przeczytają i udzielą odpowiedzi.

    Możliwość stykania się milionami ludzi była zarezerwowana dotychczas dla wydawców, właścicieli stacji nadawczych i innych, którzy kontrolowali rynek masowej komunikacji. Lecz teraz, każdy kto posiada komputer wyposażony w modem, może posłać wiadomość prosto w otwarty świat.

    Publiczna e-mail jest także sposobem na wymianę wiedzy i doświadczeń z innymi korespondentami. Zapytaj się agenta biura podróży o najlepszą linię lotniczą stąd dotąd, a dostaniesz informacje o kosztach i odlotach. Spytaj się przez publiczną e-mail "Która linia lotnicza jest najlepsza na trasie z Zurichu do Hanoweru?", a otrzymasz porównanie cen, opinie o personelu, nawet ocenę jedzenia!

    Telekonferencje

    Telekonferencje, znane również jako "elektroniczne pogawędki", to poczta elektroniczna, wykorzystana do bezpośredniej debaty listownej. Podczas telekonferencji każde napisane zdanie jest natychmiast wyświetlane u wszystkich jej pozostałych uczestników. Ich odpowiedzi i komentarze ukazują się na Twoim monitorze. Możesz zachować dokładny zapis telekonferencji, zachowując ją w pliku logującym sesje.

    Telekonferencje, odbywane w sprawach formalnych, mogą być anonsowane wcześniej i rozkładane w czasie. Na przykład, firma CEO, produkująca oprogramowanie, może być gospodarzem telekonferencji, na której klienci są zapraszeni do "powitania pana prezesa" i zadawania pytań, czynienia uwag o wyrobach firmy oraz dawania propozycji nowych ulepszeń. Takie żywe sprzężenie zwrotne pomiędzy klientami może mieć poważny wpływ na dalszy rozwój firmy.

    W USA usługi terminalowe brane są bardzo poważnie na najwyższych nawet szczeblach rządowych. Ostatnio sieć CompuServe gospodarzowała historycznej telekonferencji prowadzonej przez wiceprezytenta tego kraju, Alberta Gore'a, w której Gore przewodniczył dyskusji nad krajową polityką informacyjną.

    Większość telekonferencji organizowanych jest ad hoc przez zwykłych użytkowników usług łączności terminalowej, którzy chcą po prostu poznać siebie nawzajem, szybciej niż pozwala na to zwykła e-mail. Bezpośrednio dostępne serwisy informacyjne, które mają w ofercie usługi telekonferencyjne, zwykle posiadają możliwość wyświetlania wykazu imion użytkowników, którzy akurat połączeni są z serwisem. Możesz osoby te zaprosić, krótką wiadomością, do włączenia się w "tryb pogawędki".

    Wymiana plików (Wprowadzanie/Odbieranie)

    Wysyłanie plików do innego komputera poprzez modem nazywa się ładowaniem (uploading), natomiast otrzymywanie - odbieraniem (downloading). Wymiana plików daje możliwość otrzymywania plików danych z całego świata łączności terminalowej, tak jak e-mail umożliwia otrzymywanie listów. Jeśli musisz wysłać komuś program, zbiór dokumentów, pliki graficzne, możesz po prostu skopiować je na dyskietkę, zapakować ją do pudełka, zaadresować i wysłać pocztą zwykłą lub kurierską. Lecz jeśli Ty i adresat macie modemy, te same pliki mogą być nadane w ciągu minut, bez żadnego pakowania.

    Wymiana plików odbywa się za pośrednictwem protokołów, takich jak Xmodem, Zmodem itd. Chcąc przypomnieć sobie co mówiliśmy o protokołach komunikacji, zajrzyj do rozdziału na temat oprogramowania terminalu.

    Wiele z serwisów łączności terminalowej dostarcza zestawu plików, które nadawca może "ściągnąć" do siebie, tak jakby wypożyczał książki z biblioteki publicznej. Oczywiście różnica polega na tym, że ksiązki nigdy nie opuszczają półek biblioteki; Ty otrzymujesz tylko kopię książki i nie musisz jej zwracać.

    Najbardziej popularnymi pakietami w takich bibliotekach są programy typu shareware. Shareware jest metodą dystrybucji oprogramowania z określonym na ogół terminem płatności. Autor programu typu shareware upomina Cię, mówiąc "Oto mój program; nie płać zań teraz. Powstrzymaj się przez chwilę, zapłacisz mi, kiedy zdecydujesz się go używać. Skopiuj mój program i podziel się nim z przyjaciółmi". Jeśli zdecydujesz się używać program, wtedy wysyłasz autorowi opłatę rejestracyjną, określoną w dokumentacji programu.

    Wybieranie informacji

    Wielu ludzi cierpi na "przeładowanie informacyjne" - niemożność stawienia czoła potokowi publikowanej nieustannie informacji z dowolnej dziedziny biznesu. W naszej gospodarce globalnej, często zachodzi potrzeba zdobycia informacji o odległym rynku zbytu, a nie zawsze jest możliwość znalezienia jej w pobliskiej bibliotece.

    Na szczęście większość obecnie udzielanych informacji jest dostępna za pośrednictwem łączności terminalowej. Możesz połączyć się z bezpośrednio dostępnym serwisem informacyjnym, jak np. Dialog Information Systems i przeszukać setki baz danych, zawierających miliony faktów, opisów i wyczerpujących artykułów na rzeczywiście każdy temat. Jeśli potrzebujesz katalogu firm z Ukrainy, wystarczy krótka łączność modemowa.

    Zdalna obsługa komputera

    Funkcja zdalnej obsługi oddalonego komputera sieci głównej powierza niekiedy w Twe ręce komputer centralny, wartości często wielu milionów dolarów, lub daje kilka godzin rozrywki z grą komputerową z BBS. Konsultanci i eksperci komputerowi często wykorzystują funkcję zdalnej obsługi do diagnozowania i zaradzania problemom, z którymi stykają się klienci przy obsłudze komputera. Łatwiej jest pozwolić takiemu technikowi nawiązać łączność z Twym komputerem przez modem i przedstawić mu problem, niż wzywać go do biura.

Główne serwisy informacyjne

  1. Istnieją trzy główne kategorie bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych. Obecny rozdział omawia na przykładach każdą z kategorii oraz porównuje ich ceny, dostępność i łatwość użycia.

    Sieci komercyjne

    Tę kategorię sieci można przyrównać do centrum handlowego, mieszczącego się w dużym budynku, który należy do pewnego właściciela. Właściciel budynku wynajmuje kupcom stragany, na których sprzedają swoje towary i pobiera za to opłaty dzierżawcze; opłat może też żądać od gości, parkujących w wolnych miejscach swe samochody, gdy przyjeżdżają do centrum po zakupy. Właściciel pokrywa całość lub część kosztów wyposażenia centrum, które sprawia, że sieć jest atrakcyjna dla klientów.

    Sieci komercyjne to CompuServe, America OnLine, Prodigy, GEnie, Delphi i inne, mniejsze. Sieci posiadają duże komputery, rozgałęzioną sieć łącz telefonicznych, podstawową infrastrukturę softwerową, przez którą użytkownicy obsługują system, nadzór techniczny i wiele innego wyposażenia. Sieci obsługują również system poczty elektronicznej, umożliwiając wzajemny kontakt użytkowników.

    Stragany komercyjnych sieci znane są powszechnie jako information providers (IP). Sieć udziela im odpłatnej gościny; dzięki temu mogą dostarczać określone, oferowane przez siebie towary i usługi. CompuServe, największa na świecie sieć komercyjna, daje dostęp do prawie 1000 takich "info-butików" dla ponad 1 500 000 użytkowników.

    Użytkownicy muszą płacić za dostęp do usług sieci komercyjnych i istniejących w niej IP. Podstawowa subskrybcja CompuServe, na przykład, obejmuje opłaty za utrzymanie elektronicznej skrzynki pocztowej, nadzór techniczny i dostęp do wybranych IP, jak wiadomości, pogoda i serwis informacyjny konsumenta.

    Wszystkie IP w CompuServe są zorganizowane w grupy użytkowe zwane forum; możesz je sobie wyobrażać jako oddzielne sklepy wewnątrz centrum handlowego. Przeszukujesz bazę danych, żeby znaleźć jeden lub więcej forum IP, oferujących określone towary i usługi, na przykład forum pod nazwą "zbiór oprogramowania". Kiedy je wybierasz, po prostu wchodzisz do "sklepu".

    Forum zwykle obejmuje jeden lub więcej zakresów publicznej e-mail, w których użytkownicy mogą przedyskutować produkty i odnośne pozycje IP, znaleźć zbiory programów typu shareware, dokumentacje i inne pliki informacyjne, dotyczące interesów IP i usług telekonferencyjnych, (np. powiadomienie, że bezpośrednie rozmowy lub seminaria w sprawach IP zostaną przełożone). Produkty IP można zamawiać podczas sesji, używając karty kredytowej lub przekazując zapłatę do jednego z towarzystw członkowskich.

    Sieci komercyjne pobierają od każdego IP niewielką opłatę za każdą minutę, spędzoną "na forum" przez użytkownika. IP przeważnie przenoszą opłaty na Ciebie, nadającego. IP mogą nałożyć narzut do tej kwoty, gromadząc pieniądze na opłaty dla sieci, za dostarczane przez forum usługi. Na przykład, kiedy szukasz jakichś artykułów, przeglądając pozycje jednej z list forum w CompuServe, płacisz od minuty poszukiwań, a także stałą opłatę za każdy uzyskany artykuł.

    Sieci komercyjne świadczą dużo wartościowych usług użytkownikom łączności terminalowej. Użytkownicy otrzymują odpowiedni, jednoczesny dostęp do setek różnych IP i standardowego, łatwego w użyciu interfejsu dla wszystkich IP; e-mail i inne podstawowe usługi terminalowe; techniczną pomoc, udzielaną za pośrednictwem modemów sieci; informacje o warunkach członkostwa w komercyjnej sieci, które może stanowić ogromne pole działalności potencjalnych użytkowników; możliwość korzystania z bogatych zasobów komputerowych; oraz korzyści z zysków ze sprzedaży na straganach komercyjnej sieci.

    Sieć Internet

    Internet, początkowo mała, ściśle tajna sieć komputerowa rządu USA do celów militarnych, stała się największym na świecie i najczęściej użytkowanym serwisem informacyjnym. Ponad 2 000 000 komputerów na świecie jest podłączonych do Internetu. W ponad 60 różnych krajach, włączając Antarktykę, działają komputery sieci głównej stale podłączone do Internetu, dające dostęp do wszystkich pozostałych komputerów.

    Ocenia się, że ponad 50 milionów ludzi korzysta z Internetu w celu wymiany poczty elektronicznej i plików; umieszczania i dystrybucji informacji; oraz "wypożyczania" zasobów małych lub dużych komputerów sieci głównej. Niektóre statystyki stwierdzają ogromną popularność i ciągły rozwój Internetu:

    Niesamowicie rozwijający się Internet wypełniają po brzegi rządowe subsydia. Jeśli uczęszczasz na uniwersytet lub pracujesz w agencji rządowej, korzyść polega na nieodpłatnym dostępie do sieci Internetu. Wiele prywatnych firm jest włączonych do tej sieci, oferuje nieodpłatny lub za niewielką opłatą dostęp dla innych użytkowników. Na koniec wreszcie, pojawili się komercyjni dostarczyciele połączeń z siecią Internetu, zapewniający każdemu dostęp do niej za bardzo małą opłatą.

    Sieć Internet powstała jako szkielet globalnej łączności terminalowej. Pozostałe serwisy informacyjne, od dużych, komercyjnych sieci jak CompuServe, aż po malutkie, domowe BBS, włączają się do Internetu całymi legionami. Można teraz wysyłać pocztę elektroniczną do ponad 137 krajów, używając Internet jako pomostu pomiędzy średnimi sieciami. Futurystyczna wizja terminalowej "wioski globalnej" realizowana jest właśnie przez sieć Internet.

    Bulletin Board Systems

  1. Internet jest siecią nieporównywalnej wielkości. Na drugim końcu owego spektrum wielkości, znajdują się setki tysięcy "elektronicznych chatek", często zagnieżdżonych w nieużywanym kącie prywatnych domów, znanych jako komputerowy Bulletin Board Systems. BBS jest dla każdego okazją do przekazywania zinterpretowanych przez siebie informacji, serwowanej na całym świecie.

    Zapoczątkowanie działalności BBS może wymagać niewielkiego nakładu kosztów. Wszystko co potrzeba to:

    Wiele BBS było dla ich właścicieli zwyczajnym hobby, a stały się formalnymi przedsiębiorstwami. Bob Mahoney zaczynał z takim hobbystycznym BBS ponad dziesięć lat temu, z komputerem IBM PC-XT z 10 Mb dysku twardego, jedną linią telefoniczną i oprogramowaniem BBS, przez siebie samego napisanym. Dzisiaj jego BBS EXEC-PC posiada 250 linii telefonicznych, udziela ponad 5000 połączeń dziennie i posiada ponad 10 000 subskrybentów, płacących za dostęp, każdy po 75$ rocznie.

    BBS może zaoferować te same możliwości, co największe nawet bezpośrednio dostępne serwisy informacyjne; wybór tego, co może zaoferować jest zupełnie niezależne od zastosowanego sysopu (BBS SYStem OPerator). Jedyny powód, dla którego ludzie tworzą BBS jest radość ze swobody kreowania i nadzoru własnego miniaturowego świata łączności terminalowej.

    Ocenia się liczbę istniejących BBS na 150 000 do 250 000. W większości są systemami zamkniętymi, prywatnymi, zorganizowanymi przez instytucje, przeważnie do użytku ich pracowników i wybranych użytkowników. Lecz istnieją także dziesiątki tysięcy systemów, które ogłaszają publicznie swe numery telefoniczne i witają z otwartymi rękami każdego nadawcę.

    Korzystanie z BBS może Cię kosztować nie więcej niż rozmowa telefoniczna, może też istnieć opłata subskrypcyjna za pełny dostęp do wszystkich jego funkcji. Jeśli BBS nie pobiera opłat subskrybcyjnych, może utrzymywać się z ogłoszeń, sprzedawanych firmom i wyświetlanych każdemu użytkownikowi.

    W części II tego przewodnika omówimy powody, dla których ludzie uruchamiają BBS; oprzyrządowanie, oprogramowanie i usługi niezbędne do stworzenia BBS do celów hobbystycznych i biznesu; decyzje, które należy podjąć podczas planowania i opracowywania BBS; oraz codzienną działalność BBS.



CZĘŚĆ II: STWÓRZ SWÓJ WŁASNY BBS

  1. BBS jest, z jednej strony, rzeczywiście niedrogim hobby, dla niektórych osób może być jednak bardzo zyskownym interesem. Pomiędzy tymi dwoma przeciwnościami mieszczą się pozostałe rodzaje zastosowań BBS:

Łączności wewnętrzne

  1. Wiele instytucji utrzymuje zamknięte BBS, znane i używane tylko przez jej pracowników. Działalność takich BBS obejmuje dostarczanie dziennych zestawień sprzedaży firmy, inwestycji i wydatków; łączność międzybiurową i pocztę elektroniczną, sprzężoną wprost z wyższym kierownictwem; dostęp do bieżących rozporządzeń i informacji finansowych z siedziby biura lub laptopu pracownika; bieżące zamówienia klientów i listę dostaw, terminowe przekazywanie raportów, biuletynów i innych informacji z rozproszonego przedsiębiorstwa do siedziby biura.

    Wiele informacji przechowywanej w takich wewnętrznych BBS jest wyjątkowej ważności: obejmuje koszty produkcji, spisy klientów, zestawienia płac itd. Bezpieczeństwo przechowywanych informacji i utrzymanie ich w tajemnicy jest wymogiem niezbędnym. Z tego powodu wiele instytucji woli raczej uruchomić swój własny BBS, niż wynajmować miejce na forum w sieci komercyjnej.

    Pomoc i kontakt z klientami

    Niektóre firmy, zwłaszcza producenci oprogramowania, zaprasza swych klientów do korzystania z ich BBS. Taki ograniczony dostęp do systemu może dotyczyć:

    Sprzedaż i kontakty publiczne

    Wiele przedsiębiorstw sponsoruje BBS jako jeszcze inny punkt sprzedaży, biuro lub centrum kontaktów z publicznością. Takie systemy są przeważnie szeroko otwarte na publiczność, pozwalając każdemu, kto się połączy, zakupić bądź zamówić produkty firmy lub dowiedzieć się czegoś więcej o samej firmie.

    Zamawianie towarów przez łączność terminalową jest znacznie łatwiejszą czynnością. Specjalne oprogramowanie może automatycznie powiadomić pracownika działu sprzedaży o nadejściu zamówienia, uaktualnić dane o płatności przedsiębiorstwa, przenieść dane z bazy danych zamówień do bazy danych dostaw, wydrukować nadchodzące zamówienie i adres odbiorcy... niemalże wszystko z wyjątkiem załadowania przesyłki na samochód dostawczy.

    Niektóre firmy uruchamiają BBS jako zyskowną działalność gospodarczą, nie tylko ulepszenie lub sewis usługowy istniejącego przedsiębiorstwa. Wydawnictwa i pracownie DTP, na przykład, sprzedają dostęp do fontów, bibliotek clipartów, odpowiedniego oprogramowania narzędziowego oraz forum e-mail dla artystów-grafików, wydawców i fotografików. Pracownik firmy brokerskiej może sprzedawać subskrybcje na brokerską prasę komputerową, pliki zawierające dane o finansach i inne informacje niezbędne dla inwestorów. Operatorzy takich BBS często stwierdzają, że ich użytkownicy, po początkowym wykorzystaniu BBS, zakupują, wcześniej czy później, główne produkty lub usługi firmy.

Rządowe i niekomercyjne agencje informacyjne

  1. Wiele agencji rządowych, stowarzyszeń zawodowych i handlowych oraz grup działaczy politycznych przeznacza ogromną ilość swego budżetu na gromadzenie i rozprowadzanie informacji poszukiwanych przez ich członków. Organizacje te ochoczo wykorzystują BBS jako finansowo opłacalną, terminową metodę rozprowadzania informacji, tak szeroko jak to tylko możliwe.

    Departament Handlu USA, na przykład, posiada BBS z 64 łączami, z którego inwestorzy, ekonomiści, firmy eksportowo-importujące i inni zainteresowani mogą sprowadzać pliki zawierające bieżące statystyki ekonomiczne, otrzymywać bieżące kursy wymiany walut, informacje o koniunkturze w handlu międzynarodowym, źródłach wspierania małego biznesu. (USA, 202-482-2584).

    BBS FedWorld (USA, 703-321-8020) sponsorowany przez National Technical Information Service jest drzwiami do ponad 100 BBS sponsorowanych przez rząd. Użytkownicy FedWorld mogą wybrać z menu BBS, utrzymywanych przez inne agencje rządowe. BBS FedWorld połączy z nim użytkownika, tak jakby użytkownik łączył się bezpośrednio z drugim BBS.

    The American Hospital Pharmacists Association, z 25000 członków w USA, posiada BBS z 8 łączami telefonicznymi, z 3000 połączeń miesięcznie. Użytkownicy wymieniają zapytania na temat organizacji farmacji, działania leków i inne zawodowe tematy; wymieniają wysoko wyspecjalizowane programy, opracowane do własnego użytku, zakupują książki, kasety wideo i inne pomoce naukowe, oferowane przez stowarzyszenie, czytają biuletyny o nowych trendach w przemyśle farmaceutycznym, a nawet wyrażają swe zdanie w elektronicznej opinii publicznej.

Organizowanie BBS

  1. W każdym z powyżej przedstawionych przykładów, BBS jest jedynie dodatkiem do istniejących już organizacji, drugim kanałem przez który rozwijają swą podstawową działalność. Wiele BBS istnieje jako główne, samodzielne przedsięwzięcie, samo w sobie. Takie przedsięwzięcia "czystej informacji" odpowiadają ludziom, poszukującym idealnej samowystarczalności.

    Osiąganie wystarczających dochodów wprost z BBS nie jest niczym niezwykłym. Kevin Behrens, obsługujący Aquilla BBS w Chicago w stanie Illinois (USA, 708-820-8344), stworzył swój BBS podczas rekonwalescencji po wypadku w pracy. BBS miał jedynie wypełnić nudę pozostającego w domu Kevina. Sześć miesięcy później, kiedy mógł już wrócić do swej pracy elektryka w fabryce wagonów, stwierdził, że zarabia więcej pieniędzy z działalności BBS.

    Wiele hobbystycznych BBS, takich jak Aquilla "niespodziewanie" wyrosło na przedsięwzięcie o finansowym sukcesie. Lecz coraz częściej ludzie uruchamiają BBS ze szczerą intencją stworzenia zyskownego interesu. Wnoszą swe zaangażowanie, talent, umiejętności organizacyjne i marketingowe do czegoś, co było pierwotnie amatorskim hobby. Ta nowa rasa "infoholików" kreuje zupełnie nowy przemysł przedsięwzięć BBS.

    Niektóre z BBS uwydatnia jedną lub kilka swych funkcji. Wiele BBS, odnoszących duży sukces, zawiera ogromny zbiór oprogramowania typu shareware (często mierzonych w gigabajtach i dziesiątkach tysięcy plików). Ich sysopy kładą główny wysiłek na uzyskiwaniu i katalogowaniu najnowszych i najlepszych programów sharewerowych.

    Pozostałe systemy opierają się na rozrywkowych i towarzyskich funkcjach BBS, zapewniając sprawną i dobrą organizację telekonferencji oraz usługi poczty elektronicznej. Takie "kluby towarzyskie" często goszczą twarzą w twarz partie i ich członków, którzy musieliby podróżować setki mil by się z nimi spotkać. Często BBS dostarczają programów typu "matchmaker": terminalowe bazy danych, w których użytkownicy mogą przedstawić siebie i swe zainteresowania, następnie otrzymują listę wypowiedzi podobnych użytkowników, z którymi mogą korespondować.

    Inny sposób wykreowania dochodowego BBS jest oparcie się na grupach ludzi, których łączą wspólne zainteresowania - hobby, zawód, poglądy polityczne lub coś jeszcze - i dostarczaniu pełnych usług, opartych na określonych zainteresowaniach. Wspaniałym przykładem tego rodzaju jest GISnet BBS w Denver, w stanie Colorado (USA, 303-447-0927). Jego podstawą jest Geographical Information Systems: zdjęcia satelitarne powierzchni Ziemii, komputerowo opracowane mapy, dane geopozycyjne i tym podobne. Sysop Billa Thoena posiada obszerny zbiór plików graficznych wysokiej jakości, programy sharewerowe, forum e-mail Internetu i dokumentów, zawierających dane z fascynującego lecz raczej zamkniętego przedmiotu. Profesjonaliści z całych Stanów Zjednoczonych, Europy i Japonii łączą się z GISnetem, ponieważ Thoen dostarcza najwięcej tego, czego potrzebują, i to najwyższej jakości.

Oprogramowanie BBS

  1. Tak, jak potrzebujesz oprogramowania terminalowego by połączyć się z BBS, potrzebujesz różnych rodzajów oprogramowania do jego uruchomienia. Istnieje więcej niż trzy tuziny dostępnych pakietów oprogramowania BBS, każdy bardziej lub mniej odmiennych od innych. Każdy jednak program BBS zawiera kilka poniższych cech, w tej czy innej postaci.

    Organizacja łączności:

    Kontrola modemu/modemów, rozpoznawanie i wykonywanie poleceń wysyłanych przez użytkowników, zwracanie tekstu, protokoły transmisji plików, działanie w funkcji interfejsu pomiędzy użytkownikami i innymi programami do zdalnej obsługi komputera.

    Zabezpieczenia:

    BBS może posiadać bazę danych ścieżek identyfikacyjnych i otwierających (user ID and password), według których określa jaką funkcję/funkcje są dostępne określonemu użytkownikowi. Zabezpieczenia są podstawowym elementem większości BBS. Mogą być wykorzystane do kontroli dostępu do BBS, ograniczania czasu połączenia podczas sesji, ile plików lub kilobajtów plików można odbierać, które forum e-mail użytkownik może odczytywać i/lub zapisywać, czy użytkownik może uczestniczyć w telekonferencjach i inne.

    Organizacja bazy danych komunikatów:

    Z definicji, Bulletin Board System musi umożliwiać przesyłanie publicznych komunikatów, które użytkownik może odczytywać lub na nie odpowiadać. Komunikaty, zawierające temat i ścieżkę identyfikacyjną użytkownika - ich nadawcy i adresatów - są składowane w bazie danych BBS. Wiadomości mogą być odczytywane w różnym porządku: w układzie fizycznym lub chronologicznym, w porządku odpowiedzi na daną wiadomość, według tekstu nagłówka (temat, nadawca, adresat) lub tekstu głównego. BBS powinien zawierać również pozostałe narzędzia do czyszczenia nieaktualnych lub wykasowanych wiadomości, przepakowywania i przeindeksowywania bazy danych komunikatów oraz naprawiania uszkodzonej bazy.

    Organizacja biblioteki plików:

    Poza funkcją przesyłania plików, BBS musi posiadać bazę danych plików dostępnych dla użytkowników. Oprogramowanie BBS dostarcza sposobu organizacji grup plików z ich opisem tekstowym, tak, że użytkownicy mogą łatwo zlokalizować shareware i dokumenty, które chcą uzyskać. Organizacja plików obejmuje również możliwość zamknięcia dostępu dla pewnych grup plików lub do plików indywidualnych, opartych na zabezpieczeniach użytkownika.

    Organizacja telekonferencji:

    Jeśli użytkownik nie może "rozmawiać" z pozostałymi użytkownikami (BBS z jednym łączem oczywiście nie może sobie na to pozwolić), BBS umożliwia użytkownikowi rozmawę z sysopem, jeśli zdecydujesz się udostępnić mu sysop. Telekonferencje z udziałem trzech lub więcej uczestników, wymagają dodatkowej organizacji w celu umożliwienia każdemu innemu użytkownikowi na łączność pomimo odbywającej się na żywo sesji. Organizacja telekonferencji może również zawierać możliwość przywołania innego użytkownika lub sysopu, zapraszającego jego lub ją do przyłączenia się do telekonferencji; otwierania i zamykania trybu telekonferencji; tworzenia prywatnych telekonferencji i kontrolowania, który z użytkowników może przyłączyć się do niej.

    Zewnętrzne programy kontroli:

    Zewnętrzne programy dają możliwość zdalnej obsługi komputera, której nie daje samo oprogramowanie BBS. Dostęp do zewnętrznych programów czyni z BBS nieskończenie rozwojowym i łatwiejszą platformę, z której można dostarczać rozrywki, informacji, obsługi transakcji i innych usług komputerowych. Zewnętrzny program może być grą elektroniczną lub innym programem komunikacyjnym, łączącym użytkownika z Internetem, wybierającym numer ośrodka autoryzującego karty kredytowe lub łączącym dwóch uzytkowników na tekstową telekonferencję.

    Oto podstawowa charakterystyka oprogramowania BBS. Rodzaj oprogramowania BBS, który wybierzesz zależy również w wielkim stopniu od innych cech, omówionych w poniższym rozdziale.

Systemy operacyjne do oprogramowania BBS

  1. Przytłaczająca większość oprogramowania BBS uruchamia się w systemie MS-DOS. Nic w tym zaskakującego, więcej niż trzecia część programów narzędziowych i zewnętrznych BBS jest również napisana do MS-DOS. Bardzo użyteczne programy BBS są dostępne do systemów UNIX, Apple II, Apple Macintosh, OS/2 i Amiga. Z towarzyszącej oprogramowaniu BBS tablicy, specjaliści rozpoznają system operacyjny, w którym program jest uruchamiany.

    Większość z poniższych dyskusji odnosi się do systemu MS-DOS, chociaż pożytki z innych systemów operacyjnych zostaną również omówione. Jeśli nie planujesz używać MS-DOS, skontaktuj się ze specjalistami, by dowiedzieć się jakiego używają oprogramowania.

    Oprogramowanie BBS z jednym i wieloma łączami

    Liczba równoczesnych użytkowników, które BBS może obsługiwać, ma duży wpływ na to, że programy BBS różnią się od siebie. Dwóch lub więcej użytkowników łączności terminalowej, robiących te same lub różne czynności w tym samym czasie, wymaga techniki wieloczynnościowej. Użytkownik musi być w stanie obsługiwać te same bazy komunikatów, czytać te same biuletyny, otrzymywać te same pliki z biblioteki plików itp., bez kolizji z pozostałymi, wchodzącymi lub wychodzącymi, poleceniami. Oprogramowanie musi być także w stanie otwierać różne moduły, których wymagają kilku równocześnych użytkowników. Systemy operacyjne takie jak UNIX, OS/2, Macintosh i Amiga są w stanie dostarczyć wieloczynnościowych serwisów. Oprogramowanie BBS, napisane specjalnie do wieloczynnościowych systemów operacyjnych mają przewagę nad pozostałymi.

    Opracowujący oprogramowanie BBS do MS-DOS podejmują odmienne rozwiązania potrzeb dostępu wieloczynnościowego, a różnice te mają znaczny wpływ na koszt i charakterystykę działania BBS.

    Wielowęzłowe oprogramowanie BBS wymaga oddzielnej kopii programu BBS na każde łącze telefoniczne, uruchamianego z własnego komputera wirtualnego lub fizycznego. System z pojednczym komputerem fizycznym na łącze można wykonać na dwa sposoby. Kompletne systemy PC mogą być łączone przez LAN (Local Access Network - sieć dostępu lokalnego), pozwalając wszystkim z nich na korzystanie z tych samych dysków, na których gromadzone są wiadomości, biblioteki plików i inne gromadzone zbiory. Alternatywnie, na pojedynczym PC można zainstalować karty podrzędne (slave cards), składające się z wielu mikroprocesorów. Każdy mikroprocesor na karcie podrzędnej stanowi jakby ekwiwalent oddzielnego CPU (Central Processing Unit - jednostka centralna), lecz unika się dublowania obudów, dysków, klawiatur i monitorów. LAN jest wtedy zbędny; wszystkie mikroprocesory mają dostęp do zbiorów poprzez obwód karty podrzędnej i płyty głównej.

    Głowną zaletą wielowęzłowego BBS uruchamianego na pojedynczym komputerze fizycznym jest bezpieczeństwo przed uszkodzeniami sprzętowymi i blokadami oprogramowania, które wystąpić mogą w przypadku redundacji sprzętowej. Jeśli jeden węzeł fizyczny ulegnie uszkodzeniu, tylko jedno łącze telefoniczne może odpowiadać na połączenie od użytkownika; pozostałe łącza wciąż mogą działać. Inną zaletą tego jest, że każdy użytkownik posiada kompletny mikroprocesor, przeznaczony do jej lub jego użytku; nie ma obniżenia jakości działania, w przypadkach kiedy jest więcej równoczesnych użytkowników.

    Maszyna wirtualna dokonuje partycji pamięci pojedynczego CPU i tworzy w pamięci odpowiedniki kilku CPU o mniejszej mocy - jeden na każdy węzeł (łącze). DesqView, oprogramowanie do systemu wieloczynnościowego firmy Quarterdeck Systems, jest tradycyną platformą dla wielowęzłowych BBS uruchamianych na maszynach wirtualnych. DeqView umożliwia partycję i odpowiednie skonfigurowanie pamięci oraz organizację poleceń wejścia/wyjścia dla każdej partycji, zapobiegając ewentualnym kolizjom.

    Oszczędność pieniędzy na kosztach osprzętu jest główną zaletą systemu opartego na maszynie wirtualnej. Jakkolwiek, przepełnienie systemu obniża jakość jego działania, jeśli wielu użytkowników loguje się w BBS, a uszkodzenie sprzętu może wyłączyć z akcji wszystkie łącza BBS.

    Niektórzy operatorzy BBS dokonują kompromisu pomiędzy systemami opartymi na fizycznej i wirtualnej maszynie. Uruchamiają nie więcej niż cztery łącza pod DesqView na PC fizycznym, a liczbę łącz powiększają przez dodanie LAN i redundację PC. Program WildCat BBS jest wersją specjalnie przeznaczoną do takiej konfiguracji.

    Trzy programy BBS (TBBS, DLX i The Major) zawierają własne sposoby przystosowania systemu do zadań wieloczynnościowych. Programy te mogą obsługiwać wiele łącz telefonicznych na jednym CPU bez stosowania DesqView. Ponieważ kod wieloczynnościowy jest określony dla czynności BBS, programy te zawierają niski poziom spadku jakości działania, nawet kiedy równocześnie są wykorzystywane 64 lub więcej łącz.

    BBS może być uruchamiany w systemie Microsoft Windows w oknie DOS-owym. Taka konfiguracja jest jednak ograniczona możliwościami komunikacyjnymi Windows do nie więcej niż dwóch łącz. Ddostępne na rynku są dwa programy BBS do pracy w środowisku Windows, Excalibur i PowerBBS, z których każdy, jak twierdzą ich programiści, jest w stanie utrzymywać osiem lub więcej łącz. Zaden jednak program będący w użyciu nie posiada odpowiednich danych do tego, by umożliwić ocenę jego działania.

Uwagi na temat sprzętu

  1. Dla BBS-u z jednym łączem lub wykorzystującego wewnętrzne środki wielozadaniowości wystarcza jeden PC. Wymagana moc komputera zależy od tego, ile łącz ma obsługiwać i szybkości modemów podłączonych do tych łącz. Pojedynczy IBM PC-XT (8086/8088) odpowiednio obsłuży osiem łącz z modemem 2400 bps każde.

    Jeśli planujesz używać bardzo szybkich modemów (9600 bps lub szybszych) będziesz potrzebował komputera klasy IBM-AT, z procesorem przynajmniej 80286. Pamiętaj, że modem 9600 bps ma takie samo zapotrzebowanie na CPU co cztery lub pięć modemów 2400 bps, zastosuj zatem komputer proporcjonalnie większej mocy. PC 80386/20MHz ze zintegrowanymi środkami wielozadaniowości może obsługiwać ponad 16 łącz 9600 bps. Dla większych systemów najlepsze są PC 80386/25MHz lub szybsze.

    System dysków BBS-ów z wieloma łączami jest najważniejszą cechą oddziałującą na ogólne działanie. Jest mądrze zainwestować w szybszy dysk/dyski na jaki Cię stać. Ilość wolnego miejsca na dysku, którego będziesz potrzebował, zależy głównie od rozmiaru i ilości plików, gromadzonych na dysku w ofercie użytkownikom.

    Jeśli wybrałeś oprogramowanie BBS wymagające jednego PC na każde łącze, potrzebujesz dodatkowego sprzętowego i programowego LAN. Najpopularniejsze LAN wśród operatorów BBS to Novel's Netware i Artisoft's LANtastic.

    Jeśli planujesz działać z więcej niż dwoma łączami z jednym PC, potrzebujesz karty wieloportowej, dostarczającej więcej niż standardowe COM1 i COM2 w komputerach kompatybilnych z IBM, bez konfliktów z adresami portu COM i IRQ. Kartę wieloportową można dostać z 4, 6, 16 lub więcej portami szeregowymi.

    Wybierając oprzyrządowanie, pamiętaj, że większość BBS-ów funkcjonuje przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Kupuj ostrożnie, elementy najbardziej trwałe i najwyższej jakości, z dostępnych w sprzedaży.

Uwagi nad projektem

  1. Niektóre z programów BBS (TBBS, na przykład) dają Ci pełną kontrolę nad wyglądem i przejrzystością menu oraz obsługą poleceń wybieranych przez użytkowników. Takie programowalne programy BBS pozwalają stworzyć wyróżniający się od innych BBS, przystosowany do Twych zamierzeń, wymagają jednak czasu na zapoznanie się z obsługą i wprowadzaniem w życie jego możliwości.

    Inne programy BBS, zmniejszając czas potrzebny na naukę i uruchomienie, ograniczają swe możliwości do pewnych wcześniej zaprogramowanych sposobów tworzenia zawartości BBS-u. Przykładem tego jest Sapphire, program BBS, który może być w pełni zainstalowany i uruchomiony w mniej niż 20 minut. Ale taki sysop nie ma żadnej lub niewiele kontroli nad takimi elementami, jak liczba posiadanych komunikatów użytkownika i plików, które z nieaktualnych wiadomości i użytkowników należy wykasować, tworzenia pomieszczeń dla nowych użytkowników itd.

    Większość oprogramowania BBS waha pomiędzy dwoma założeniami: dostarczyć standardowej, ustawianej w krótkim czasie, konfiguracji i umożliwić nauczenie się we własnym tempie indywidualizacji każdej z opcji.

    Wielu operatorów BBS stosuje metodę "uruchomić i zapomnieć", nie czyniąc prób zindywidualizowania systemu i poprzestają na jego niewielkich możliwościach. Takie podejście doprowadziło do upodobnienia się BBS-ów, wykorzystujących taki softwerowy półprodukt. Użytkownicy, logujący się w BBS z systemem, opatym na jednym PC, czuje się komfortowo i jak w domu, obsługując maszynę wirtualną systemu innego BBS. Podobieństwo oznacza mniejszą pracę dla sysopu, który nie musi wprowadzać każdego nowego użytkownika w podstawy obsługi menu, pisania i odczytywania komunikatów itd. Zarazem jednak sprawia, że Twój BBS nie będzie odróżniał się od innych.

Organizacja i funkcjonowanie

  1. Niektóre sysopy trzymają się z dala od organizowania zajęć użytkowników w BBS, podczas gdy inne aktywnie uczestniczą w forum komunikatów, zatwierdzają każdy wprowadzony plik, ustanawiają zasady i prowadzą politykę zachęcającą do postępowania w określony sposób. Ogólnie mówiąc, użytkownicy BBS nie lubią takich manipulacji i kierownictwa; unikają połączeń z BBS, który z góry określa ich czynności.

    Bardziej skuteczne podejście polega na pozostawieniu BBS kształtowanego przez użytkowników, gładko działającego, stale dostarczającego nowych, poszukiwanych usług. Ważne jest aby utrzymywać biblioteki plików dobrze uporządkowane i stale uzupełniane świeżymi, poszukiwanymi plikami. Regularne usuwanie nieaktualnych komunikatów i popieranie czynnej ich wymiany między użytkownikami również podnosi atrakcyjność BBS. Do powtórnego połączenia z BBS zachęca użytkowników częste dodawanie nowych programów zewnętrznych (gier, programów typu "matchmaker", informacyjnych baz danych itp.).

    Połączenia z innymi BBS-ami

    Jednym ze sposobów szybkiego wzrostu przepływu informacji w BBS jest dołączenie go do jednej z wielu dostępnych sieci echomail, takich jak Fidonet, RelayNet, International Link itd. Członek BBS włączonego do sieci echomail, w regularnych odstępach czasu wymienia z siecią komunikaty wytworzone we właściwym BBS, zazwyczaj conajmniej raz na dzień. Komunikaty adresowane do użytkowników innych BBS w sieci, kierowane są do odpowiednich BBS, umożliwiając użytkownikom wszystkich BBS porozumiewanie się ze sobą. Członkowie sieci echomail tworzą siatkę wspólnych użytkowników, skutecznie wzmagając przepływ informacji w poszczególnych BBS.

    Użytkownicy Twojego BBS-a będą sobie cenić wysoko połączenie z siecią echomail. To poszerzy ich potencjalne kontakty i uchroni od nadmiernych kosztów za połączenia z tuzinem innych, oddalonych BBS.

    Połączenie z Internetem

    Także sieć Internet może być wykorzystana jako największa na świecie sieć echomail. Użytkownicy bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych są bardzo zadowoleni z BBS, oferującego im dostęp do forum e-mail Internetu. Aby dostarczyć ten atrakcyjny serwis dla Twych użytkowników, będziesz musiał założyć dla BBS konto w komputerze sieci głównej Internetu w najbliższej okolicy i dołączyć program automatycznie wymieniający pocztę elektroniczną z komputerem Twojego BBS.

    Zachęcanie użytkowników do korzystania z BBS

    Uruchomienie BBS nie gwarantuje, że ludzie będą się doń od razu zgłaszać. Najpierw należy roznieść wieść, że BBS jest uruchomiony i że dobrze myślący ludzie powinni się z nim połączyć zanim ubiegną ich dziesiątki tysięcy innych użytkowników. Poniżej znajdziesz kilka sposobów promowania swego BBS wśród klientów.

    Połączenie z siecią echomail: jak wspomniano powyżej użytkownicy są bardzo zadowoleni z BBS, który oferuje dostęp do sieci echomail i usług poczty elektronicznej Internetu. Zwróć uwagę, że połączenie z tymi sieciami niesie ze sobą również inne korzyści marketingowe.

    Po pierwsze , każdy komunikat opuszczający BBS może zawierać jednoliniową sygnaturę z nazwą BBS, nazwą miejscowości, numerem telefonu i krótkim opisem. Takie krótkie ogłoszenie ukaże się wiele razy w setkach lub nawet tysiącach innych bezpośrednio dostępnych serwisach informacyjnych.

    Po drugie , każda sieć echomail rozprowadza aktualne wykazy wszystkich członków, dołączając numer telefoniczny BBS i jego opis. Wykazy wędrują do biblitek plików wielu innych BBS, dając Ci nieco darmowej reklamy.

    Ogłoszenia w prasie: na ogół dzienniki i specjalistyczne publikacje bardzo interesują się bezpośrednio dostępnymi serwisami informacyjnymi. Miej zwyczaj nadawać ogłoszenia prasowe w lokalnych gazetach, prasie dla biznesmenów, publikacjach informacyjnych i pozostałych, za każdym razem kiedy dodajesz nowe usługi do swego BBS.

    Ogłoszenia komputerowe: zaprojektuj kolorowy plik tekstowy ANSI z opisem Twego BBS i wprowadź go do bibliotek plików w innych BBS. Takie ogłoszenia są tak powszechnym zwyczajem, że wiele BBS pozostawia jakiś obszar biblioteki specjalnie do ich gromadzenia. Sieci echomail często posiadają forum przeznaczone dla ogłoszeń BBS.

    Ekspertyzy: wielu operatorów BBS promuje swoje systemy w grupach udziejących porad. Jeśli uruchomiłeś swój BBS, posiadasz specjalistyczne wiadomości, które wielu ludzi będzie chciało pozyskać: jak instalować modemy i oprogramowanie komunikacyjne; gdzie znaleźć dostęp do serwisów terminalowych; gdzie znaleźć określone informacje; jak funkcjonuje kultura terminalowa; i wiele więcej wiadomości, których możesz udzelić. Zaoferuj swe porady w pracy, jeśli jesteś pisarzem - w lokalnych publikacjach, jako gość talk-show - w stacji nadawczej, w grupach użytkowników komputera, klubach biznesu itp. Oczywiście zawsze wspominaj swój BBS i jego numer telefonu.



PODSUMOWANIE: MOŻLIWOŚCI SĄ NIEOGRANICZONE

  1. Pobieżne wprowadzenie w świat bezpośrednio dostępnych serwisów informacyjnych i uruchomienie BBS, nie może dać więcej niż tylko ogólne pojęcie o możliwościach komunikacji terminalowej. Zachęcamy Cię do kupienia modemu, podjęcia łączności i odkrywania tego wielkiego, bogatego świata ludzi, informacji i handlu.

Propozycje literatury

  1. Boardwatch Magazine: miesięczne wydawnictwo opisujące nowości, trendy i technologie w zakresie komunikacji terminalowej - BBS, sieci komercyjne, Internet, sprzęt komunikacyjny i oprogramowanie. Wyczerpujące wykazy regionalnych BBS i specjalistycznych z całego świata. Subskrypcja: dwanaście numerów - 99.00$ dla wszystkich subskrybentów; 36.00$ dla subskrybentów z USA/Kanady/Meksyku.
    Adres pocztowy:
    8500 West Bowles Avenue, Suite 210, Littleton, Colorado 80123, USA.
    Telefon: 303-973-6038.
    Faks: 303-973-3731. BBS: 303-973-4222.
    Adres poczty elektronicznej Internetu: subscriptions@boardwatch.com.

    Modems Made Easy: książka dla zupełnie niedoświadczonych "łącznościowców". 324 strony wrowadzenia do ogólnej teorii komunikacji terminalowej, technologii modemowej, porad dla kupujących, porad odnośnie instalacji i obsługi oprogramowania, sieci komercyjnych, elektronicznych usług pocztowych, Internetu, BBS i rady jak uruchomić mały BBS. Pełna bibliografia, adresy dystrybutorów i wykazy międzynarodowych BBS.
    Autor: David Hakala; wydawca: Osborne/McGraw-Hill (1993, ISBN 0-07-881962-8). Dostępna w sklepach lub wprost u autora.
    Zamawiając wyślij 17.00$ na adres: David Hakala, Unit C-114, 860 South Oneida Street, Denver, Colorado 80224, USA.

Wybrani dystrybutorzy oprogramowania BBS

  1. TBBS: DOS, w pełni programowalny, ponad 64 łącza na każdy PC w konfiguracji z wewnętrznymi środkami wielozadaniowości. Język angielski. również inne. Dostępna pomoc dla standardu RIP. Idealne do działalności z terminalowymi bazami danych; opcjonalnie programowalny administrator TDBS dBase II-plus.
    eSoft, Inc.:
    15200 E, Girard Ave., Suite 3000, Aurora, Colorado 80014, USA. Telefon: 303-699-6565. Faks: 303-699-687. BBS: 303-699-8222.

    WildCat!: DOS, ponad 250 łącz w konfiguracji z użyciem wielowęzłowego LAN i ponad 8 łącz na każdy PC pod DesqView. Ograniczona programowalność, łatwy do konfigurowania i uruchomienia. Zintegrowana pomoc dla standardu RIP.
    Mustang Software, Inc.:
    P. O. Box 2264, Bakersfield, California 93303, USA. Telefon: 805-873-2500. Faks: 805-873-2599. BBS: 805-873-2400.

    The Major: DOS, ponad 256 łącz przy zastosowaniu wielowęzłowego LAN lub wewnętrznych środków wielozadaniowości. Popularna platforma dla BBS zorientowanych na towarzyskie telekonferencje z szybkością 2400 bps. Funkcjonuje również dobrze z bardzo szybką transmisją plików i wieloma łączami. Zintegrowana pomoc dla standardu RIP.
    Galacticomm, Inc.:
    4101 SW 47th Avenue, Suite 101, Fort Lauderdale, Florida 33314, USA. Telefon: 305-583-5990. Faks: 305-583-7846. BBS: 305-583-7808.

    Roboboard/FX: DOS, GUI, wielowęzłowy pod DesqView. Jednoczesna obsługa jezyka francuskiego, niemieckeigo i hiszpańskiego, jak również angielskiego. Toleruje ogólnie dostępne programy terminalowe, podobnie jak odpowiednie programy GUI. Idealny do bezpośredniego wyświetlania skanowanych fotografi wysokiej rozdzielczości.
    Hamilton Telegraphics, Inc.:
    173 Prentiss Street, Aylmer, PQ J9H 5V8, Canada. Telefon: 819-682-6670. Faks: 819-685-0994. BBS: 819-682-7771.

    TEAMate: UNIX, dostępna teoretycznie nieograniczona liczba łącz. Pomoc dla programów emulującji terminala, odpowiedni program GUI dostępny dla użytkowników UNIX, Windows i Macintosh. Oprogramowanie dla serwera stacji roboczych Hp-UX, IBM RS/6000, SUN i SCO.
    MMB Development Corp.:
    904     Manhattan Beach, California 90266, USA. Telefon: 310-318-1322. Faks: 310-318-2162. BBS: 310-318-5302.

    NovaLinnk Professional: Macintosh, ponad 40 łącz na każdy CPU, nieograniczona ilość łącz w konfiguracji LAN. Pomoc dla standardu RIP do MS-DOS, również oprogramowania NovaTerm Macintosh.
    ResNova Software:
    5011 Argosy Drive, Suite 13, Huntington Beach, California 92649, USA. Telefon: 714-379-9000. Faks: 714-379-9014. BBS: 714-379-9004.