Rynek pracy a niepełnosprawni

(poniższe dane pochodzą ze źródeł ogólnie dostępnych w Internecie - ponadto zostały opatrzone indywidualnym komentarzem administracji naszego serwisu).

Na świecie...
   Według szacunków specjalistów przyjmuje się, że na świecie żyje ponad 500 milionów osób niepełnosprawnych, co stanowi około 10% całej ludzkości. W krajach Europy Zachodniej i Polsce wskaźnik ten przekracza aktualnie 14% i ma tendencję rosnącą.
   Główną przyczyną tego zjawiska - bez wchodzenia w szczegóły - są bez wątpienia przemiany cywilizacyjne. Zestawione dane skłaniają do wniosku, że osoby niepełnosprawne stanowią znaczącą liczbę w społecznościach każdego kraju. Dlatego uważa się, że niepełnosprawność jest jednym z głównych problemów społecznych rozwiniętych krajów współczesnego świata.
Niepełnosprawność dla każdego człowieka pociąga za sobą wiele konsekwencji i związanych z nimi problemów poczynając od medycznych, psychologicznych, społecznych, a kończąc na zawodowych. Z powodu niepełnosprawności warunki życia osoby niepełnosprawnej ulegają zwykle pogorszeniu na skutek ich izolacji i dyskryminacji między innymi w dziedzinie zatrudnienia.

W Polsce...
   W Polsce jest ponad 4.5 mln osób niepełnosprawnych. 2.5 mln inwalidów należy do dawnej I i II grupy, czyli najbardziej upośledzonych życiowo. To z myślą o nich stworzono konstrukcję "Zakładu Pracy Chronionej", który otrzymał od państwa przywileje podatkowe po to, by zachęcić pracodawców do zatrudniania inwalidów. Z tej zachęty skorzystało obecnie około 4 tys. przedsiębiorców, którzy już uzyskali status ZPCh.
   Według danych publikowanych w Internecie w połowie 2000 roku w Polsce pracę wykonywało 644 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 544 tys. osób było w wieku produkcyjnym. Najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku 45-54 lata, a ponad 76% pracujących miało co najmniej 45 lat. świadczy to o specyfice wieku tej grupy ludności. Niestety, cecha ta nie ułatwia im zachowania dotychczasowej pozycji na rynku pracy. Przeważająca część osób niepełnosprawnych, która pracuje, to mężczyźni (ponad 62%) oraz mieszkańcy miast (około 53%). Zastanawiające jest, że ok. 100 tys. osób niepełnosprawnych wykonywało pracę, nie będąc w wieku aktywności zawodowej!

Statystyki...
   Większość pracujących to osoby posiadające orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności lub równoważnym (około 66%) i osoby o trwałej niepełnosprawności (60%). Ponad 88% pracujących charakteryzuje się ograniczoną sprawnością fizyczną, najczęściej z powodu uszkodzenia narządów ruchu, schorzeń układu krążenia i schorzeń neurologicznych. Można więc odnotować, że ograniczenia w sprawności umysłowej lub psychicznej, a zwłaszcza w połączeniu z ograniczoną sprawnością fizyczną, minimalizują szanse znalezienia pracy. Stwierdza się, że generalnie chorzy psychicznie, upośledzeni umysłowo, chorzy na cukrzycę i padaczkę mają największe trudności w znalezieniu pracy. Pewnym zagrożeniem dla możliwości dalszego wykonywania pracy przez osoby niepełnosprawne jest fakt, iż ponad połowa z nich (55%) liczy się z możliwością pogłębienia się obecnego stanu niesprawności, a co dziesiąty niepełnosprawny nie wie, jak dalej rozwinie się jego niepełnosprawność.
Dodatkowym utrudnieniem dla tej grupy ludności jest fakt, że ponad 34% pracujących posiada wykształcenie najwyżej podstawowe. Prawie 37% pracujących niepełnosprawnych ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, które nie zapewnia korzystnej pozycji na rynku pracy, nawet wśród osób w pełni sprawnych.
Struktura społeczna i demograficzna pracujących osób niepełnosprawnych jest generalnie bardzo podobna wśród mężczyzn i kobiet. Płeć nie różnicuje zatem wyraźnie zbiorowości pracujących ani pod względem rodzaju i grupy niesprawności, stopnia niepełnosprawności, ani też ze względu na poziom wykształcenia czy wiek.
Osoby niepełnosprawne pracują głównie w sektorze prywatnym (około 90%). W decydujący sposób wpływa na to duża liczba niepełnosprawnych pracujących w rolnictwie indywidualnym (255 tys. osób niepełnosprawnych, a więc około 40% ogółu pracujących). Tym samym, poza rolnictwem indywidualnym pracuje 389 tys. osób niepełnosprawnych i w ponad 56% (323 tys. osób) znalazły one pracę także w sektorze prywatnym.
Trudno się zresztą dziwić tej proporcji, jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że spółdzielczość, która tradycyjnie zapewnia miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych należy zgodnie z obecną klasyfikacją do sektora prywatnego. Nie ulega więc wątpliwości, że miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych znajdują się przede wszystkim w zakładach prywatnych. Poza rolnictwem (61% ogółu pracujących) są to zakłady, które prowadzą przetwórstwo przemysłowe (około 21% pracujących), handel i naprawy (13%) oraz obsługę nieruchomości i firm (5%). Te cztery rodzaje działalności zapewniają pracę 79% ogółu pracujących osób niepełnosprawnych. Są to na ogół małe zakłady, w których liczba pracujących nie przekracza 10 osób (63%), rzadziej zakłady duże (ponad 100 pracujących) - około 13%. Prawie 86% osób niepełnosprawnych ma pracę stałą, a niewiele ponad 14% pracę dorywczą.
Tylko 29 tys. pracujących niepełnosprawnych (w tym 20 tys. mężczyzn) zadeklarowało, iż poszukuje innej pracy (5% pracujących). Tak mała liczba osób poszukujących innej pracy jest być może związana z tym, że blisko 41% pracujących osób niepełnosprawnych wykonuje pracę na własny rachunek. Głównym powodem poszukiwania innej pracy jest oczekiwanie na lepsze warunki finansowe (59%). Staje się to zrozumiałe, gdy uwzględnimy fakt, że około 51% pracujących osób niepełnosprawnych ocenia swoje zarobki jako złe lub bardzo złe, a dalsze 40% jako średnie. W rezultacie tylko część osób, które mają bardzo złe zarobki zdecydowała się na poszukiwanie innej pracy.
Nie można również wykluczyć, że ogólnie trudna sytuacja na polskim rynku pracy zniechęca osoby niepełnosprawne do poszukiwania innej pracy. Tym bardziej że ponad 85% pracujących jest w wieku niemobilnym (ponad 45 lat) i charakteryzuje się przynajmniej 20-letnim stażem pracy, co obecnie nie zawsze jest atutem w poszukiwaniu nowej pracy.
Dość duża grupa osób niepełnosprawnych jest niezadowolona z opieki lekarskiej i rehabilitacyjnej w miejscu pracy. Około 23% pracujących ocenia te warunki jako złe lub bardzo złe, a dalsze 41% jako średnie. Znacznie lepiej niepełnosprawni oceniają sytuację w zakresie organizacji pracy, warunków BHP i stosunków międzyludzkich.
Praca w niepełnym wymiarze czasu jest niemal wyłącznie związana z przyczynami pozaekonomicznymi, tzn. wynika z powodów osobistych lub rodzinnych (26%), bądź taka liczba godzin pracy jest wystarczająca i odpowiada respondentowi (65%). Tylko 15 tys. osób niepełnosprawnych (6%) stwierdziło, że ich praca w niepełnym wymiarze czasu spowodowana jest przyczynami ekonomicznymi, głównie z powodu braku możliwości zdobycia pracy w większym wymiarze bądź z przyczyn związanych z zakładem pracy. Można zatem stwierdzić, że osoby niepełnosprawne, które obecnie pracują, nie napotkały istotnych ograniczeń w wykonywaniu pracy pełnowymiarowej.

Wielkość i znaczenie sektora ZPCh dla gospodarki krajowej - patrz załącznik: ,,Udział sektora ZPCh w sektorze przedsiębiorstw".

Sektor zakładów pracy chronionej to :
6,41% ogółu zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach
4,4 % udziału w łącznym obrocie tych przedsiębiorstw.
3,8 % udziału w zysku wypracowanym w ogóle przedsiębiorstw.

Średni wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej to ok. 58,8%.

Ochrona rynku pracy niepełnosprawnych...
   Warunkiem niezbędnym dla ochrony otwartego rynku pracy osób niepełnosprawnych powinny być zdecydowane działania ze strony Państwa. Działania te należy adresować przede wszystkim do niepełnosprawnych i ich pracodawców.
Trzeba uwierzyć w to, że odpowiedzialny i postępujący etycznie pracodawca, będzie istotnie starał się o stworzenie takich miejsc pracy i określenia takiego zakresu obowiązków dla niepełnosprawnych pracowników, aby ich praca przyczyniała się nie tylko do pomnażania dochodów pracodawcy, ale zgodnie z zamysłem ustawodawcy, służyła rehabilitacji niepełnosprawnych.

   Niezaprzeczalnym faktem jest, że problem zatrudniania osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy wiąże się z podstawowym założeniem polityki państwa wobec nich, a mianowicie z zasadą integracji tych osób ze społeczeństwem oraz rolą, jaką praca odgrywa w tym procesie. W obecnym, polskim modelu zatrudniania osób niepełnosprawnych ważną rolę odgrywają zakłady pracy chronionej. Powstawały one początkowo w miejsce spółdzielni inwalidów, potem zaś sukcesywnie - z wyraźną tendencją wzrostową - wyodrębniały się z istniejących firm lub powstawały w wyniku ich całkowitego przekształcenia. Obecnie firmy posiadające status zakładu pracy chronionej stanowią jedyną formę możliwości pracy dla osób niepełnosprawnych dającą im poczucie własnej wartości i sensu egzystencji. Jedynie gwarantowany przez Państwo system dofinansowania i ulg dla zakładów zatrudniających osoby niepełnosprawne stanowi odpowiedni bodziec dla pracodawców, by ci tworzyli dla nich miejsca pracy. Widzimy więc, że sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest w znacznym stopniu uzależniona od polityki rządu, która jakże często bywa zmienna i nie dość stabilna, co zasadniczo wpływa na brak świadomości poczucia pewności w środowisku niepełnosprawnych i ich pracodawców. Decyzje władz państwowych podejmowane na przestrzeni ostatnich lat wykazują wyraźną tendencjonalność - powodowane nagłośnionymi przypadkami częstokroć jednostkowych nadużyć finansowych, będących w większości efektem indywidualnej interpretacji jakże przecież niedoskonałego systemu prawnego w naszym kraju - doprowadzają do stopniowej likwidacji ulg, dotacji i zwolnień podatkowych dla zakładów pracy chronionej, kurcząc tym samym rynek pracy niepełnosprawnych pokrzywdzonych w wyniku malejącego zainteresowania ich zatrudnianiem. Tymczasem wymierne efekty mogłyby przynieść zmiany w funkcjonowaniu aparatu kontroli skarbowych poprzez np. zwiększenie kontroli nad właściwym przyznawaniem i dysponowaniem pieniędzmi przeznaczonymi na dotacje i subwencje oraz baczniejsze przyglądanie się korzystaniu z różnego rodzaju ulg i zwolnień, zamiast po prostu ich likwidowanie. Skala nadużyć w sektorze zakładów pracy chronionej nikomu nie jest dokładnie znana, niemniej pewnym jest, że - patrząc globalnie na rynek zakładów pracy chronionej (ponad 4 tysiące) - dotyczą one zaledwie części w/w rynku i nie mogą być postrzegane jako całokształt.

Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>>Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>>Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>> Szukam sponsora witryny Problemy Osób Niepełnosprawnych >>>>>>>>>>>>>

Najlepiej oglądać używając wersji 5.0. lub nowszej i w rozdzielczości lub większej.
Copyright 1997 - 2003