Problemy Osób Niepełnosprawnych

JACEK PATYK

    Dotychczas w razie likwidacji, upadłości albo wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej zakładu pracy chronionej, a także utraty przez przedsiębiorcę takiego statusu, niewykorzystane środki zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych musiały być niezwłocznie przekazane do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

    Przepisy zatem jasno i zrozumiale wskazywały, co w ww. sytuacjach należy zrobić. Zawierały logiczne rozwiązania nakazujące niewykorzystany fundusz powstający m.in. ze zwolnionych podatków odprowadzić na celowy państwowy fundusz. Po nowelizacji kwestia ta staje się zagmatwana.

    Znowelizowana 20 grudnia 2002 r. ustawa (Dz. U. nr 7, poz. 79) poprzez dodanie nowych przepisów regulujących sposoby zagospodarowania niewykorzystanych funduszy (art. 33 ust 7a i 7b.) jest nie tylko niezrozumiała, lecz przede wszystkim narusza nabyte prawa do dysponowania i gospodarowania zakładowym funduszem rehabilitacyjnym osób niepełnosprawnych (dalej: zakładowy fundusz).

    Dodany ust. 7a jest przepisem pozbawionym sensu. Dotyczy to zwłaszcza zakładów, które w związku z utratą statusu zakładu pracy chronionej będą zobowiązane wpłacić na konto PFRON kwotę dokonanych wydatków pokrytych ze środków zakładowego funduszu z tytułu nabycia środków trwałych w części, które nie zostały pokryte odpisami amortyzacyjnymi. Byłoby to logiczne, gdyby odnosiło się wyłącznie do zakładów, które ulegają likwidacji, postawione będą w stan upadłości czy wykreślone z ewidencji działalności gospodarczej. Jednak gdy przepis dotyczy zakładów, które nadal będą prowadziły działalność gospodarczą, choć już nie jako zakłady pracy chronionej, odnieść się trzeba do niego z dezaprobatą. Tworzy on sytuację, w której przedsiębiorstwo, utraciwszy z różnych przyczyn status zakładu pracy chronionej, będzie musiało wpłacić na PFRON równowartość nie zamortyzowanych środków trwałych, mimo że nadal będą one składnikami przedsiębiorstwa i będą mogły być obsługiwane przez ciągle zatrudnione w nim osoby niepełnosprawne.

    Przedstawiona wyżej sytuacja doprowadzi do skrajnego uszczuplenia środków obrotowych tych firm, a niejednokrotnie pozbawi je możliwości dalszego funkcjonowania. Wydaje się tym bardziej nielogiczna, gdyż następny nowy przepis w ust. 7b ustawy wskazuje na możliwość zachowania zakładowego funduszu i dalszego wykorzystywania jego środków, jeśli zakład zatrudniać będzie co najmniej 25 proc. osób niepełnosprawnych (chodzi o stosunek do ogółu zatrudnionych).

    Absurd konstrukcji tych przepisów przejawia się w tym, iż po utracie statusu ten sam zakład raz będzie musiał odprowadzić środki, o których mowa w ust. 7a, przy możliwości ponownego wykorzystania ZFRON na te same cele, od których wcześniej musiał odprowadzić należność na fundusz. A zatem albo ust. 7a ustawy powinien ograniczać się do likwidowanych zakładów lub innych przestających prowadzić działalność gospodarczą, a nie odnosić się również do tracących status ZPCh, albo ust. 7b ustawy powinien zawierać zastrzeżenie, iż ust. 7a nie ma zastosowania do zakładów, które spełniają kryteria określone w ust. 7b, tj. do zakładów zatrudniających co najmniej 25 proc. osób niepełnosprawnych.

    Reasumując, warto też wskazać na wyjątkowo niekorzystną sytuację tych zakładów, które przez wiele lat tworzyły nowe miejsca pracy z środków zakładowego funduszu, a w sytuacji wskazanej w nowo dodanych przepisach będą tak naprawdę pozbawione możliwości dalszego funkcjonowania. Poza tym, gdyby powyższe przepisy funkcjonowały w momencie tworzenia i wydatkowania środków zakładowego funduszu, to sprawa związana z bieżącym podejmowaniem decyzji związanej z finansowaniem zakupionego środka trwałego byłaby czysta i jasna.

    Stało się inaczej i po raz kolejny naruszono zasadę praw nabytych w zakresie inwestowania i podejmowania decyzji związanych z inwestowaniem na przyszłość.

Autor jest doktorem nauk ekonomicznych, dziekanem Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu

    Ustawa z 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. nr 7, poz. 79).

    Uwaga! Pracodawcy, którzy obecnie mają status zakładu pracy chronionej, muszą w ciągu najbliższych 12 miesięcy zwiększyć zatrudnienie do co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz przekazywać na rachunek bankowy niewykorzystane środki zakładowego funduszu nie przeznaczane na pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych.

Problemy Osób Niepełnosprawnych

Ostatnia modyfikacja:  grudzień, 2003    romans@idn.org.pl

Najlepiej oglądać używając wersji 5.0. lub nowszej  i w rozdzielczości lub większej.
Copyright 1998 - 2003