Mam SM, ale ono nigdy nie będzie miało Mnie
          Skrót SM pochodzi z języka łacińskiego Sclerosis Multiplex czyli stwardnienie rozsiane.
          ETIOLOGIA
          Etiologia czyli przyczyna SM pozostaje nieznana. U osoby z SM nadmierna stymulacja układu odpornościowego/immunologicznego spowodowana jest na przestrzeni czasu różnymi i niekoniecznie tymi samymi czynnikami. Najpierw podejrzewano wirusy. W ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), w leukocytach i surowicy krwi oraz w płynie mózgowo-rdzeniowym znajdowano różne wirusy. Czasem były to cząstki wirusa a czasem tylko ich informacja genetyczna w postaci DNA czy RNA. Przeciwciała przeciwko nim znajdowano i w OUN, i w surowicy, i w płynie mózgowo-rdzeniowym w większych mianach u osoby z SM niż u osób zdrowych. Nie jest jasne co one naprawdę oznaczają. Niewykluczone, że wysokie przeciwciała są wynikiem nadmiernej reakcji układu immunologicznego na wszystko z czym organizm osoby z SM spotkał się w ciągu życia.
          DZIEDZICZNOŚĆ
           SM występuje czasem w rodzinach, ale zauważmy, że samo dziedziczenie genów predysponujących do zachorowania nie wywołuje choroby, musi jeszcze zadziałać czynnik współdziałający z tymi genami.
          MECHANIZM CHOROBOWY
           Mechanizm chorobowy jest ciągle niejasny, SM jest chorobą przewlekłą. Nie jest jednak pewne czy to jest jedna jednostka chorobowa, czy kilka. Na SM zapadają najczęściej ludzie w młodym wieku, częsciej kobiety. Genetycznie uwarunkwany ukłam immunologiczny - niesprawnie reagując na środowiskowe bodźce antygenowe (zakaźne, wirusowe, chemiczne, urazy inne) oraz na bodźce wewnętrzne (psychiczne) takie jak stres na zasadzie mimikry molekularnej (czyli krzyżowo) atakuja osłonę ośrodkowego układu nerwowego w sposób rozsiany w czasie i przestrzeni.
OUN, między ścianami naczyń krwionośnych i komórkami nerwowymi istnieje ograniczona przepuszczalnosć. W warunkach zdrowia bariera ta przepuszcza do mózgu wyłączne potrzebne skłądniki odżywcze. U osób z SM bariera ta ulega uszkodzeniu i staje się nieszczelna. W wyniku uszkodzenia tej bariery pojawia się odczyn zapalny : obrzęk i nacieki komórek immunologicznych uczulonych na osłonkę włókien nerwowych czyli mielinę. Równocześnie z tym procesem zwanym demielinizacją, powstają też zmiany zwyrodnieniowe powodujące uszkodzenie samych włókien nerwowych. Te wszystkie zmiany zachodzą w różnych miejscach mózgu i rdzenia, stąd nazwa "rozsiane".
Ryc. 1. Do SM dochodzi na skutek uszkodzenia osłonki mielinowej, która normalnie ułatwia przewodzenie w układzie nerwowym (A). Zniszczenie mieliny prowadzi do
zaburzeń przekazywania informacji, czyli pojawiają się objawy neurologiczne (B). Po latach u części pacjentów dołącza się trwałe uszkodzenie neuronów i nieodwracalne objawy (C).
          KLASYFIKACJA
          
Według najnowszej klasyfikacji SM , najnowsze źródła wymieniają:
           OBJAWY CHOROBOWE          
Większosć poniżej przedstawionych objawów wcale nie daje objawów. Mogą one mieć różne charaktery.
          Objawy te lub tylko jeden z nich mogą pojawiać się i znikać w postaci rzutów remisji. Mogą narastać lub pojawić się raz i nigdy więcej się nie powtórzyć.
          RZUTY I REMISJE
          
Rzut choroby- jest to wystąpienie lub nasilenie objawów neurologicznych, którego czas trwania jest dłuższy niż 24 godziny. Większość rzutów cofa się samoistnie bez objawów, z czasem z pozostawieniem niewielkich zmian klinicznych.
Zwolnienie choroby rozumiane jest jako zupełne (remisja) lub częściowe (intermisja), ustąpienie objawów neurologicznych, jak również zatrzymanie ich rozwoju.
          LECZENIE
          Leczenie SM jest dalekie od doskonałości i nadal nie znaleziono sposobu na zatrzymanie procesu chorobowego przy pomocu leków. Nie jest też łatwo cofnąć ubytki powstałe w OUN a za tym idzie przywrócić prawidłowe funcjonowanie chorego tylko przy pomocy leków. Jednakże należy pamiętać, OUN wykazuje zdoloności regeneracyjne i naprawcze oraz co raz to nowsze i doskonalsze metody rechabilitacji pozwalają osobom z SM uzyskiwać poprawę ich stanu. W chwili obecnej na rynku pojawiły się grupy interferonów, które kryją się pod nazwami:
Betaferon, Avonex, Copaxone. Leki te wykazują działanie przeciwwirusowe, przeciwzapalne, usprawniające układ obronny co było powodem wprowadzenia ich do leczenia SM. Jednakże w chwili pojawienia się rzutu najczęściej stosuje się krótką terapię sterydową tzw. Solumedrolem. Zmniejsza on reakcję zapalną w OUN . Lek należy podawać natychmiast w chwili pojawienia pierwszych objawów neurologicznych. Sterydy powinny podawane być tylko w dużych i krótko podawanych dawkach.