|
SKORPION  Z DZIEJÓW SZACHÓW ŁÓDZKICH Władysław Litmanowicz W 100 rocznicę powstania ŁTZGSz Łódzkie Towarzystwo Zwolenników Gry Szachowej powstało w 1903 r. W trudnym okresie zaboru rosyjskiego odgrywało ono ważną rolę polskiej placówki kulturalnej, tym ważniejszej, iż Łódź była w tym czasie bardzo silnym ośrodkiem szachowym. Szachistom łódzkim przewodzili ni mniej ni więcej tylko A. Rubinstein i H. Salwe. Pierwszym prezesem został entuzjasta i mecenas szachowy generał K. Manakin. Już w pierwszym roku swego istnienia ŁTZGSz organizuje turniej handicapowy z udziałem 22 zawodników. Na koszt klubu udają się do Kijowa na turniej wszechrosyjski Rubinstein i Salwe. Po ich powrocie ŁTZGSz organizuje między nimi mecz o mistrzostwo Łodzi zakończony wynikiem remisowym. W roku 1904 na zaproszenie ŁTZGSz do Łodzi przybywa Czigorin, który rozgrywa kilka symultan. W tym roku zorganizowany też zostaje ponowny mecz pomiędzy Rubinsteinem a Salwem, wygrany przez Rubinsteina. W latach następnych ŁTZGSz finansował wszystkie wyjazdy swych reprezentantów za granicę oraz organizował mniejsze i większe imprezy z udziałem wybitnych szachistów rosyjskich (Czigorina) i zagranicznych. I tak na przykład w 1905 r. do Łodzi zaproszony zostaje J. Mieses, z którym krótkie mecze rozgrywa Rubinstein (3:0) i Salwe (2:1). W 1906 r. przyjeżdża do Łodzi w charakterze gościa ŁTZGSz Czigorin. Zorganizowany zostaje czwórmecz z udziałem Rubinsteina, Salwego i Flamberga (Rubinstein 6 1 Czigorin 5 1 Flamberg 3 1 Salwe 2 1). Prawdziwie wielką imprezę organizuje ŁTZGSz w 1907 r. Jest to turniej z udziałem czołowych zawodników łódzkich oraz 5 wybitnych mistrzów rosyjskich z Ałapinem na czele. Zwycięża Rubinstein 10p. przed Ałapinem 8 1 p. W 1908 r. do Łodzi zaproszony zostaje arcymistrz amerykański Frank Marshall. ŁTZGSz organizuje trójmecz z udziałem Rubinsteina i Salwego. Zwycięża Rubinstein 9 1, przed Marshallem 8p. i Salwem 6 1. W latach 1909 – 1911 aktywność ŁTZGSz jest wyraźnie mniejsza. Rubinstein na stałe przenosi się do Warszawy, a Salwe i Rotlewi przebywają przeważnie za granicą. W tym okresie rozegrane zostają jedynie dwa mecze Salwe – Goldfarb oraz jeden turniej wewnątrzklubowy. Mnożą się za to sukcesy reprezentantów ŁTZGSz za granicą – Rubinsteina, Salwego, Rotlewiego i Daniuszewskiego. Atmosfera klubowa, życzliwość kierownictwa oraz zawodników starszych dla młodych, utalentowanych szachistów powoduje, że klub dysponuje doskonałym zapleczem. W imprezach klubowych wybijają się m.in. T. Regedziński, S. Rozenbaum, M. Hirszbajn i inni. W 1912 r. ŁTZGSz organizuje turniej o mistrzostwo Łodzi oraz niewielki turniej z udziałem Bogolubowa oraz warszawianina Flamberga. Turniej kończy się zwycięstwem Bogolubowa 9 1 p. z 12 partii przed Flambergiem 8p. itd. Był to w zasadzie pierwszy triumf w wielkiej karierze sportowej Bogolubowa. W latach 1912 – 1914 gośćmi ŁTZGSz są Em. Lasker i J.R. Capablanca, którzy rozgrywają tu seanse symultanowe. Wybuch wojny przerywa działalność klubu, ale nie na długo. Już z końcem 1915 r. rozegrany zostaje turniej klubowy z udziałem 18 szachistów oraz turniej pięciu z udziałem Salwego, Rotlewiego, Gottesdienera, Hirszbajna i Goldfarba. W 1916 r. – kolejny turniej z udziałem: Salwe – Regedziński – Hirszbajn – Faktor. Pierwsze lata powojenne są okresem przestoju. Klub przeżywa trudności finansowe i personalne. Dopiero w 1921 r. zorganizowany zostaje turniej o mistrzostwo miasta, powtórzony w 1922 r. W tymże 1922 r. dochodzi do pierwszego międzymiastowego meczu Łódź – Warszawa, zorganizowanego wspólnie z Warszawskim TZGSz. Rok 1924 to przede wszystkim turniej przedolimpijski. Turnieje o mistrzostwo Łodzi stają się teraz tradycją, doroczną imprezą, organizowaną przez ŁTZGSz. W 1925 r. gościem ŁTZGSz jest F. Samisch, który rozgrywa dwie symultany na ślepo na 16 i 8 szachownicach. W tymże roku w Łodzi zatrzymuje się w drodze do Moskwy R. Spielmann. Rozgrywa on 4 partie konsultacyjne, a dnia następnego – symultanę. Dużym sukcesem organizacyjnym ŁTZGSz jest powierzenie temu klubowi przez PZSzach II turnieju o mistrzostwo Polski w 1927 r. W turnieju uczestniczą obaj matadorzy – Rubinstein i Tartakower. Lata 1928 – 1939 to lata świetności klubu, który jest bardzo poważnym ośrodkiem sportowo-kulturalnym nie tylko w skali krajowej, ale i międzynarodowej. W tym czasie ŁTZGSz jest jednym z najaktywniejszych klubów szachowych w Europie. Klub uruchamia własną bibliotekę (szachową), a od 1935 r. restaurację, sale brydżowe, stając się ulubionym miejscem spotkań łódzkiej inteligencji. Organizowane są rokrocznie mistrzostwa Łodzi, poprzedzone eliminacją w postaci tzw. Turnieju kwalifikacyjnego. Klub otacza szczególną opieką swój młody narybek ( J. Kolski, A. Frydman, A. Szpiro, I. Tandetnik, I. Grynfeld, S. Kozłowski, W. Litmanowicz i inni). W związku z otwarciem nowego lokalu klubowego (przy ul. Piotrkowskiej 74) w 1935 r. zorganizowany zostaje mecz Łódź – Warszawa, a następnie I turniej eliminacyjny do mistrzostw Polski. Po zakończeniu tego turnieju rozegrano czwórmecz Apel – A. Frydman – Gerstenfeld – Kolski. W tymże 1935 r. ŁTZGSz organizuje 2 przedolimpijskie turnieje kadry narodowej. W związku z warszawską olimpiadą szachową w 1935 r. ŁTZGSz organizuje pierwszy w Polsce międzynarodowy turniej z udziałem dr. Tratakowera, 4 mistrzów łódzkich i 5 zaproszonych mistrzów zagranicznych (Finea, Opoćenskyego, Wintera, L. Steinera i Mikenasa). Turniej kończy się zwycięstwem Tartakowera 61 p. przed Finem i Kolskim po 6p. W roku 1936 odnotowujemy doroczny turniej o mistrzostwo klubu (I m. A. Frydman) oraz mecz Szpiry z Gerstenfeldem, młodym szachistą Iwowskim, który na stałe przeniósł się do Łodzi. W 1937 r. kolejne 3 poważne imprezy: turniej mistrzów łódzkich z udziałem M. Najdorfa i P. Frydmana z Warszawy, turniej o mistrzostwo Łodzi oraz turniej ośmiu mistrzów łódzkich. Szczytowym osiągnięciem organizacyjnym ŁTZGSz są uroczystości związane z 35 – leciem istnienia klubu. W 1938 r. zorganizowany zostaje II międzynarodowy turniej o wyjątkowo silnej obsadzie. Zwyciężył Pirc 111p. z 15 przed Tartakowerem 10p., Eliskasesem, Petrowem i Stahlbergiem po 9 1 p. Gerstenfeldem 8 1p. P.Frydmanem 8p. itd. Wybuch drugiej wojny światowej kończy niestety działalność tego wybitnego i zasłużonego dla Polski klubu. Historii klubu poświęcona jest „Księga Jubileuszowa Łódzkiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej 1903 – 1938”, wydana w Łodzi w 1939 r. opracowana przez D. Daniuszewskiego. Artykuł z miesięcznika Szachy Nr 7(379) lipiec 1978 r., przedruk za zgodą żony autora – Pani Mirosławy Litmanowicz HISTORIA STOWARZYSZENIA Łódzkie Regionalne Stowarzyszenie Szachowe Osób Niepełnosprawnych otrzymało nazwę SKORPION, jako że spod takiego znaku zodiaku jest jego pomysłodawca i założyciel - Aleksander Pliszkiewicz najlepszy szachista Łodzi osób niepełnosprawnych z tytułami Złoty medalista „Olimpiada Razem 2003” z tytułem Mistrza Polski P-30 Osób Niepełnosprawnych, I i II Mistrzostwa Łodzi Osób Niepełnosprawnych w Szachach P-5,P-7,P-10,P-15,P-30, I m-ce Super Puchar w Szachach P-15 Osób Niepełnosprawnych, III i II m-ce Drużynowym Pucharze Polskim Osób Niepełnosprawnych w Szachach Klasycznych „Skorpion” Łódź. W szachy nauczył się grać w SP. Nr 125 mając lat 10 do klubu szachowego RKS przy ul. Zjednoczenia 1 zapisał się mając lat 14. Najlepszy wynik uzyskał jako junior 9,5p. z 10. Kiedy poszedł do Wojska 1979r. zagrał w Woj. Piotrkowskim o Złotą Wieże (Ręczno) i uzyskał 7,5p. z 8p. pokonując zawodników z I kat. oraz zdobył I II i III m-ce w mistrzostwach kolejarzy w Koluszkach jak również uzyskał V m-ce w turnieju klasyfikacyjnym do mistrzostw Polski kolejarzy, oraz jest wybitnym karateką, i miłośnikiem sztuk walki wschodu m.in. Kung-fu Ving Tsun. W 1988 roku w wieku 28 lat, uległ wypadkowi i doznał urazu kręgosłupa. W tedy to zaczął baczniej przyglądać się życiu łódzkiej niepełnosprawnej młodzieży. W 1994 roku zamieszkał przy ul. Tatrzańskiej nieopodal parku „Podolski ”. Piękne miejsce, a nie wykorzystywane do celów sportowych. Tym bardziej że spacerując tutaj często spotykałem młode osoby niepełnosprawne, które nie bardzo wiedziały, co zrobić z wolnym czasem. Postanowiłem pomóc im zagospodarować go. 
Zacząłem szukać osób chętnych do współpracy, a potem sponsorów. Jedno i drugie nie wypaliło. Pierwsze turnieje szachowe organizowałem więc sam i za własne pieniądze. Spodobały się. W maju 1997 roku wybrano mnie na wiceprezesa Okręgowego Związku Szachowego Osób Niepełnosprawnych. W krótkim czasie zorientowałem się, iż nie po drodze nam, że dążymy do różnych celów. W listopadzie 1997r. założyłem własne Stowarzyszenie. Pomogli mi w przedsięwzięciu: Włodzimierz Sajdych i Andrzej Kozicz, którzy przekazali mi własne doświadczenia. Otrzymałem pełną aprobatę i uznanie władz Gminy. Za tym przyszło wsparcie finansowe w postaci dotacji na działalność merytoryczną. Za priorytetowe organizacja przyjęła m.in. następujące cele: - pobudzanie i rozwijanie zainteresowania grą w szachy, zwłaszcza wśród osób niepełnosprawnych i młodzieży Łodzi, zapobieganie patologii i przestępczości wśród dzieci i młodzieży, zapewnienie wszechstronnej pomocy członkom Stowarzyszenia, zwłaszcza niepełnosprawnym, - usuwanie barier społecznych pomiędzy osobami niepełnosprawnymi a resztą społeczności łódzkiej. Dla realizacji tych celów, poza działalnością typową dla organizacji o charakterze sportowym, Stowarzyszenie podejmuje działalność społeczną. Stowarzyszenie „Skorpion” wypromowało w mieście Łodzi: - Mistrzostwa Łodzi Osób Niepełnosprawnych w Szachach P-3,P-5, P-10, P-15, P-30 - Rozgrywki o Puchar Rzecznika Osób Niepełnosprawnych P-20 - Memoriał Szachowy Róży-Marii Hermanowej P-20 - Puchar Prezydenta Miasta Łodzi P-15 - Międzynarodowy Memoriał im Kazimierza Makarczyka P-15 - Międzynarodowy memoriał im Jana Gadalińskiego w Szachach P-20 - Mistrzostwa Polski w Szachach P-5 - Szachowe Mistrzostwa parku „Podolski” i „Wenecja” P-10 - Symultana Szachowa na 73 szach. Rekord Polski Krzysztof Gratka Juniorów - Turnieje piłki nożnej z udziałem osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży z ośrodków szkolno wychowawczych - Rekord Polski w Symultanie Szachowej na 107 szachownicach Aleksander Pliszkiewicz - Rekord Świata w Symultanie Szachowej na 150 szachownicach Aleksander Pliszkiewicz - Rekord Świata w Szachach P-3 111 meczów szachowych A. Pliszkiewicz - Rekord Świata w Szachach P-3 200 meczów szachowych A. Pliszkiewicz - Rekord Świata 10.000 uderzeń 10.09.07r 20 okrążeń (8 km) czas 1 godz. 08 min Drużyna SKOPRION Łódź ma już na swym koncie sukcesy ogólnopolskie - III miejsce i II w Drużynowym Pucharze Polski Osób Niepełnosprawnych w Drzonkowie i Łodzi. Prezes Skorpiona ma swoje marzenia. Pragnie być organizatorem turniejów na skale europejską, zdobyć I kategorię szachową, zaprosić do Łodzi szachowego mistrza świata. Jakby tego było mało, marzy o tytule mistrza Polski w szachach dla syna 3,5 letniego Pawła Pliszkiewicza i 11 letniego Piotra Krauze, a dla organizacji - założenie ośrodka szachowego w centrum miasta Łodzi, jak również najlepszego Stowarzyszenia w Polsce. Marzenia śmiałe i dalekosiężne, ale są do zrealizowania. Oby się spełniły. Przekazaliśmy sprzęt szachowy i przyczyniliśmy się do remontu: - Remont Domu Dziecka - malowanie sali gimnastycznej i korytarzy ul. Dąbrowskiego - Remont Świetlicy Środowiskowej ul. Zarzewska - Park „Podolski ” stoły do szachów i ping-ponga oraz kostka brukowa i ławki - Szachy: Szpital im. Janusza Korczaka - Szachy: Domy Dziecka i Ośrodki Szkolno Wychowawcze - Szachy: Zakład Poprawczy Ignacew - Szachy: Areszt Śledczy - SP Nr 29 ul. Przedzalnniana 70 - SP Nr 40 ul. Praussa 2 - Gimnazjum Nr 41 ul. Bohdanowicza 11 - ZSZŁOPS "MONTESSORI" ul. Rewolucji 1905 r nr 69 - Imprezy Szachowe Charytatywne dla powodzian 1997r i 2001 r Zrealizowaliśmy w 2004 r: - Pomnika w kształcie Stołu Szachowego Pasaż Schillera przy ul. Piotrkowskiej „ S K O R P I O N ” H I S T O R I A -13- lat Regionalne Stowarzyszenie Szachowe Osób Niepełnosprawnych „ SKORPION ” z siedzibą w Łodzi przy ul. Tatrzańskiej 73/9, Tel. kom. 0/517 398 250, które powstało w 1997 roku. Najważniejszym sportem w Stowarzyszeniu są Szachy, ale propaguje się tu i rozwija wiele innych dyscyplin sportowych dla dzieci i młodzieży: piłka nożna,boks, ping - pong, ćwiczenia sprawnościowe, rehabilitacja. Stowarzyszenie może poszczycić się wieloma sukcesami na arenie krajowej i międzynarodowej, jako drużyna- zawodnicy- organizator imprez:
ALEKSANDER PLISZKIEWICZ |