Internet dla Niepełnosprawnych - potrzeby

Internet, który staje się w świecie najważniejszym nośnikiem informacji, w przypadku osób niepełnosprawnych staje się szansą z wyboru - czasem jedyną - na podejmowanie pracy zawodowej i nawiązanie bliższego kontaktu ze światem. Jest to szczególnie istotne w naszym kraju, gdzie bariery architektoniczne usuwane są bardziej w słowach niż w czynach i gdzie dotychczas nie powstał żaden system ułatwiający podjęcie pracy zawodowej przez osoby wykształcone, przykute do wózka lub w najlepszym wypadku poruszające się o kulach, które ze względu na bariery architektoniczne nie mają szans na wykorzystanie zdobytej wiedzy. Chęć przyjścia im z pomocą legła u podstaw narodzin idei nazywanej Internet dla Niepełnosprawnych. Publicznie została ona zainicjowana na II Forum Teleinformatyki (Legionowo 3-5.10.1996) przez p. Marka Cara - prezesa stowarzyszenia Polska Społeczność Internetu, a zarazem członka Rady Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo. Zgłosiło się wówczas kilka firm, w tym Telekomunikacja Polska S.A., które zgłosiły chęć podpisania Listu Intencyjnego w tej sprawie.

Przygotowanie Listu Intencyjnego i załatwienie wstępnych spraw organizacyjnych zdecydowano się powierzyć Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo Warszawa, która od 1990 r. działa na rzecz nie tylko matematyków i informatyków, ale i osób z wykształceniem co najmniej średnim, dla których komputer jest lub może być narzędziem pracy, niesłychanie - ze względu na niesprawność - ułatwiającym ją.

Fundacja FPMiINR już przed kilku laty rozpoczęła szkolenie osób niepełnosprawnych w zakresie wykorzystywania Internetu. Zaczęła też tworzyć własną witrynę WWW (homepage) - na razie gościnnie na serwerach Polska Online i Instytutu Podstaw Informatyki PAN. Zamieszczane tam są informacje przydatne dla całego środowiska osób niepełnosprawnych (m.in. na temat nowych technik rehabilitacyjnych, sprzętu, przepisów prawnych itp.).
Fundacja prowadzi stosunkowo niewielką działalność gospodarczą (kursy komputerowe, zlecone prace informatyczne). Jej głównym celem jest w poszukiwaniu źródeł utrzymania dla podopiecznych Fundacji i zdobycie środków na szkolenie osób niepełnosprawnych. Podejmuje też prowadzenie różnego rodzaju projektów, które mają m.in. na celu poszukiwanie najlepszych metod szkolenia informatycznego osób niepełnosprawnych oraz ich aktywizacji zawodowej. Utrzymuje się jednak głównie z darów firm komputerowych, a także dzięki temu, iż większość różnego rodzaju prac na rzecz Fundacji i jej ponad 100 stałych podopiecznych wykonują wolontariusze.

Po publicznym ogłoszeniu idei "Internet dla Niepełnosprawnych" i deklaracji pierwszych sponsorów, Fundacja zaczęła poszukiwać możliwości przekonania do tej idei - jako sposobu budowania systemu zatrudnienia osób z wykształceniem, niesprawnych ruchowo - instytucji powołanej do tego celu i dysponującej ogromnymi środkami - Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Niestety PFRON nie wyraził dotąd zainteresowania tą ideą mimo usilnych starań Fundacji. W tej chwili cała wstępna organizacja IdN opiera się głównie na pracy wolontariuszy, w tym wielu osób niepełnosprawnych. Akcję tę wspiera znana z uczulenia na sprawy osób niepełnosprawnych Wicemarszałek Senatu prof. Zofia Kuratowska i wybitny przedstawiciel środowiska informatyków - prof. Jan Madey, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego.

. Ale nawet umowa z TPSA, sprzęt, darowane oprogramowanie - nie mogą jeszcze sprawić, by Internet dla Niepełnosprawnych spełnił oczekiwania środowiska osób niepełnosprawnych. Konieczne jest podjęcie działań na rzecz stworzenia systemu szkoleń, pozyskiwania sprzętu, ulg telefonicznych i komórek organizacyjnych, które będą pośredniczyły między pracownikami i pracobiorcami - często pozbawionymi na skutek inwalidztwa i barier architektonicznych możliwości opuszczania domu.
Dzięki IdN ludzie ci przestaną być wstydliwym i kłopotliwym problemem dla opieki społecznej, wręcz Państwa Polskiego, a staną się w pełni przydatnymi, produkcyjnymi członkami społeczeństwa.

Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo jako organizacja osób blisko związanych ze środowiskiem osób niepełnosprawnych, wykorzystujących już na co dzień komputery i Internet, pragnie zwrócić uwagę na to, że bardzo potrzebne są specjalne rozwiązania prawne w przygotowywanej obecnie Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Tymczasem jej twórcy zgubili niestety z pola widzenia między innymi telepracę, teleedukację, teleinformację (szerzej na ten temat można przeczytać w przygotowanej przez Fundację broszurze: "Na wózku inwalidzkim po infostradzie do Europy?", Prace IPI PAN nr 813).

Środki finansowe są potrzebne przede wszystkim na:

• sprzęt, modemy, serwis sprzętu i rozbudowę sprzętu już posiadanego przez inwalidów (obecnie stale ulepszana technika i nowe oprogramowanie komputerowe sprawiają, że sprzęt wymaga ciągłej modernizacji, a także napraw, co jest rzeczą bardzo kosztowną);
• refundację bardzo wysokich kosztów połączeń telefonicznych osobom, które dopiero po odpowiednim przygotowaniu będą mogły znaleźć zlecenia na prace pozwalające im samym opłacać koszty połączeń.. Dotyczy to nie tylko osób z dużych miast, ale przede wszystkim osób z prowincji, gdzie koszty połączenia się z najbliższym węzłem Internetu są bardzo wysokie.

Sądzimy, że część tych kosztów powinny pokrywać gminy, placówki pomocy społecznej i urzędy pracy, m.in. ze środków przeznaczonych na walkę z bezrobociem. Urzędy administracji terenowej mogłyby być zobowiązane do przekazywania w pierwszej kolejności zleceń na prace informatyczne, które mogą być wykonywane w domu osobom niepełnosprawnym posiadającym sprzęt i posługującym się Internetem.

Potrzebne są też środki finansowe na:

• utrzymanie KLABIR - Komputerowego Laboratorium Inwalidów Ruchu, należącego do Fundacji (ul. Twarda 51/55), skąd jest obsługiwany Pierwszy Węzeł Internetu dla Niepełnosprawnych, ufundowany przez inicjatorów Listu Intencyjnego. Za jego pośrednictwem będą zakładane konta e-mailowe, tworzona witryna IdN, przygotowywany serwis dla wszystkich osób korzystających z serwera, obsługiwany ruch e-mailowy, prowadzone szkolenia, przygotowywane narzędzia interaktywne umożliwiające korzystanie z baz informacyjnych;
• opłatę kosztów połączeń telefonicznych z KLABIR;
• opłatę dyżurów w KLABIR.

Darowizny na rzecz FPMiINR - jako organizacji pozarządowej wyższej użyteczności - są częściowo zwolnione od opodatkowania. Pozostaje jednak dość istotny problem - podatku VAT od darowizn. Jest to problem ustawodawczy, który w przypadku IdN powinien być rozwiązany w sposób prawny możliwy do przyjęcia zarówno dla darczyńców i obdarowanych jak i dla skarbu państwa.