DODATEK EUROPEJSKI nr 5
 
Pod redakcją: Krystyny Karwickiej-Rychlewicz ISSN 1643-8752
Publikacja została sfinansowana ze środków
Generalnego Dyrektoriatu Komisji Europejskiej ds. Edukacji i Kultury oraz
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Ten Dodatek Europejski do Kuriera IdN1 jest poświęcony działaniom Unii Europejskiej w zakresie upowszechnienia Internetu i jego wykorzystania jako nowoczesnego nośnika edukacji, zwłaszcza w odniesieniu do osób niepełnosprawnych.

Wszystkie teksty na ten temat przygotował Bartłomiej Bartel - redaktor działu: Interaktywny Serwis Internetowy - ISI.

===================================================================

EDUKACJA ZDALNA I DOSTĘP DO INTERNETU W UE

===================================================================

Minęły już czasy, gdy nauczanie odbywało się tylko w szkolnych klasach i salach wykładowych uniwersytetów. Dzięki szybkiemu rozwojowi nowych technologii i form komunikacji powstała idea "edukacji otwartej", czyli "Open learning". Nauka "na odległość", przy pomocy Internetu, dobrze wkomponowała się w systemy edukacyjne wielu państw świata Ten sposób nauczania stał się też jednym z najważniejszych obszarów działania Unii Europejskiej w sferze przeciwdziałania wykluczeniu wielu grup społecznych, w tym osób niepełnosprawnych. Stały dostęp do edukacji i informacji pozwala osobom niepełnosprawnym nie tylko zdobywać wykształcenie, ale i aktywniej uczestniczyć w życiu społeczeństwa.

W 2000 roku Unia Europejska stworzyła Strategię Lizbońską, w której postawiła sobie za cel: "Zapewnić każdemu obywatelowi możliwość zdobycia niezbędnych umiejętności do życia i funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym"'. Tak zwana "eInclusion" ma zostać osiągnięta poprzez wdrożenie najnowszych technologii komunikacyjnych i informacyjnych. Program ten skierowany jest oczywiście do wszystkich grup społecznych, a w szczególności do:

Ważnym celem UE wytyczonym na spotkaniu w Lizbonie jest znaczne zmniejszenie ubóstwa oraz marginalizacji społecznej do roku 2010. Ma to nastąpić dzięki programowi - "i2010" . Poprzez Otwartą Metodę Koordynacji kraje członkowskie Unii Europejskiej są zachęcane do tworzenia Narodowych Planów Działań mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu między innymi osób niepełnosprawnych. Ma to być osiągnięte przez zwiększenie dostępu do Internetu, a tym samym stworzeniu nowych możliwości rozwoju dla członków społeczeństw Unii, przede wszystkim niepełnosprawnych. W tym celu kraje członkowskie opracowały Memoranda Inkluzji Społecznej (dostępne na stronie http://europa.eu.int/comm/employment_social/soc-prot/soc-incl/jim_en.html)

WYRÓWNYWANIE SZANS DOSTĘPU
DO EDUKACJI ZDALNEJ

W 2002 roku na szczycie w Sewilli Unia Europejska uruchomiła "eEurope Action Plan 2002", którego celem było powołanie grupy ekspertów współpracujących z Komisją Europejską. Do ich zadań należało monitorowanie i ocenianie możliwości dostępu - między innymi osób niepełnosprawnych - do "edukacji otwartej". Był to wstępny projekt, którego efektem są cztery raporty. Jego kontynuacją jest "eEurope Action Plan 2005", który obejmuje większy zakres działań - szybki i łatwy dostęp poprzez Internet do służby zdrowia, nauczania oraz możliwość załatwiania wszelkich spraw urzędowych bez wychodzenia z domu.

UE zapoczątkowała również, oprócz zwiększenia dostępności Internetu i edukacji zdalnej dla osób niepełnosprawnych, bardzo ciekawą inicjatywę mającą na celu stworzenie przyjaznego środowiska internetowego dla tej grupy społecznej - Designing for All. Okazuje się bowiem, że mimo zwiększającego się odsetka osób niepełnosprawnych korzystających z Internetu, wiele stron i serwisów www nie jest po prostu przystosowanych do ich potrzeb. Często problemem są tak błahe detale, jak za mały rozmiar czcionki, nieczytelna kompozycja strony lub drażniąca wzrok kolorystyka, która uniemożliwia niektórym - ze względu na ich problemy zdrowotne - korzystanie z serwisu www. Należy również pamiętać, że obecnie Internet jest także dostępny dla osób niewidomych. Dzięki programom komputerowym tzw. "screen readers" osoba niewidoma może usłyszeć wprost z głośników komputera to, co jest napisane na stronie internetowej. I tu właśnie należy zwrócić uwagę na architekturę stron. Niektóre programy do 'czytania' tekstu nie są przystosowane do rozpoznawania wielu stron internetowych. Najładniejsze strony, z dużą ilością grafiki, tabelkami i animacjami oraz aplikacje JAVA, sprawiają oprogramowaniu pomocniczemu dla osób niepełnosprawnych najwięcej kłopotów, a czasami programy nie czytają takich stron w ogóle. Eksperci unijni zgłosili wiele propozycji, które powinny rozwiązać ten problem. Jedną z możliwości jest oczywiście stworzenie dwóch wersji danej strony internetowej, jednak jest to problematyczne - zarówno dla twórców, którzy musieliby poświęcać więcej czasu na tworzenie dodatkowych stron, jak i dla niepełnosprawnych odbiorców, gdyż materiał na obu stronach mógłby odbiegać od siebie treścią. Dlatego też zalecane i praktykowane jest przystosowanie istniejących już stron przy pomocy znanych metod programowania, tak aby zarówno programiści, osoby redagujące, jak i osoby niepełnosprawne, miały jak najmniej kłopotów. Unia Europejska zamierza poczynić zdecydowane kroki, tak aby każda nowopowstała strona internetowa była przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W bieżącym roku odbędzie się także konferencja poświęcona dostępowi do Internetu jak i edukacji zdalnej dla osób niepełnosprawnych. Jest ona jednym z ważniejszych punktów trwającego od lipca do końca grudnia przewodnictwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Konferencja eAccessibility odbędzie się 21 października w hotelu Landmark w Londynie. Spotkają się tam przedstawiciele rządów krajów członkowskich, a także ludzie ze świata biznesu oraz reprezentanci grupy docelowej, czyli osoby niepełnosprawne. Celem konferencji będzie omówienie bieżącej sytuacji w dostępie do Internetu i edukacji zdalnej w UE, jak i rozmowy pomiędzy organizacjami zrzeszającymi osoby niepełnosprawne a developerami i przedstawicielami rządów. Konferencja jest częścią wyżej wspomnianej inicjatywy "i2010".

Jak widać Unia Europejska przyjęła bardzo szeroki i długoterminowy plan poprawienia dostępu, jak i jakości korzystania z Internetu i edukacji zdalnej dla osób niepełnosprawnych. Program inkluzji społecznej, oraz tworzenie społeczeństwa informacyjnego, są tutaj priorytetami. W szybko rozwijającym się świecie, naszpikowanym technologią i niesamowitym przepływem informacji, dostęp do Internetu jest rzeczą niezbędną. Dlatego bardzo ważnym zadaniem jest jego zapewnieniinformacji, komunikowania, poszerzania zainteresowań i nauki. W Estonii, jeszcze niedawno republice radzieckiej, a obecnie najbardziej "zinternetyzowanym" kraju w Europie, w każdym, nawet najmniejszym miasteczku, czy wsi są punkty z darmowym dostępem do Internetu. Moja koleżanka, która pojechała do Estonii pracować na wsi doznała szoku, gdy w miejscu pobytu trudniej było o wodę pitną czy toaletę, niż o Internet; ma tam darmowe, stałe, szerokopasmowe łącze i komputer. Możemy mieć tylko nadzieję, że podobna powszechność dostępu do Internetu zostanie osiągnięta w Polsce, jak i w całej Europie do zapowiadanego przez Unię Europejską 2010 r.

KONFERENCJE I WYDARZENIA

Od 19 do 22 października 2005 roku w Monte Carlo, stolicy Monako, odbędzie się kongres Europejskiej Akademii na rzecz Niepełnosprawnych Dzieci (European Academy of Childhood Disability Congress).

Jego głównym celem jest wymiana poglądów specjalistów w takich dziedzinach, jak diagnozowanie, leczenie i zapobieganie niepełnosprawności. Będzie także doskonałym polem do spojrzenia na problem niepełnosprawności dzieci z punktu widzenia wielu dziedzin nauki. Zaproszeni zostali między innymi fizycy, chemicy i biotechnolodzy, którzy współpracują przy tworzeniu sprzętu pomocniczego, rehabilitacyjnego i leków, a także logopedzi, psychoterapeuci, psychologowie, specjaliści od psychomotoryki, naukowcy oraz przedstawiciele publicznej służby zdrowia. Ma to być debata na temat nowych rozwiązań ułatwiających życie osób niepełnosprawnych, stworzenie raportów o bieżącej sytuacji osób niepełnosprawnych, opracowanie nowych metod nauczania oraz wymiana poglądów między przedstawicielami świata nauki. Dzięki łączom satelitarnym odbędą się także wystawy i sympozja, w których będzie mogła uczestniczyć szeroka publiczność. W kongresie będą uczestniczyć również przedstawiciele związków rodziców osób niepełnosprawnych i pacjentów oraz pielęgniarek i pracowników socjalnych.

Więcej szczegółowych informacji na temat kongresu można znaleźć na jego oficjalnej stronie internetowej www.eacd2005.org


Od 30 września do 1 października 2005 roku w stolicy Finlandii - Helsinkach - odbędzie się konferencja Światowej Federacji Osób Niesłyszących.

Hasłem konferencji są słowa - "Nasze prawa - nasza przyszłość". Zaproszone zostały organizacje zajmujące się problemami osób niepełnosprawnych. Nad przebiegiem całej konferencji czuwa Fiński Związek Osób Głuchych, który w trakcie jej trwania będzie obchodził 100-lecie istnienia. Uczestnicy konferencji będą debatować nad zapisami ONZ-owskiej Karty Praw Człowieka i jej zaleceniami wobec osób niepełnosprawnych - w kontekście powstania nowego dokumentu: Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych. Konferencja ma służyć także ewaluacji praktycznej realizacji zapisów Karty Praw Człowieka w poszczególnych krajach. Do udziału w konferencji może zgłosić się każda organizacja zajmująca się problemami osób niepełnosprawnych.

Więcej na oficjalnej stronie konferencji http://www.wfdhelsinki2005.org/