>>Aktualności<<
W latach minionych podstawowym celem polityki państwa wobec osób niepełnosprawnych była ich aktywizacja zawodowa. Celowi zatrudnienia podporządkowanych było wiele instrumentów i strumieni wydatków. Podstawowym źródłem finansowania tak zdefiniowanej polityki były:
- środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON);
- środki budżetu państwa.
W 2004 r. nastąpiła istotna racjonalizacja wydatków w ramach systemu, przy czym szczególne znaczenie miało wprowadzenie:
- dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, zamiast zwrotu podatku VAT;
- obowiązku odprowadzania do PFRON 20 procent wpłat przez zobowiązanych pracodawców, bez względu na wysokość ulgi uzyskanej z tytułu zakupu produkcji lub usług u pracodawcy zatrudniającego co najmniej 10 procent osób zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
- dostosowanie udzielanej pomocy publicznej do zasad zawartych w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2204/2002 z 5 grudnia 2002 r., w formie programu pomocowego, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 18 maja 2004 r. w sprawie rekompensaty zwiększonych kosztów ponoszonych przez pracodawców z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Projektowana ustawa wprowadzi, w ramach porządkowania systemu, kolejne rozwiązania obejmujące:
- zaprzestanie przez PFRON i budżet państwa przekazywania bezpośrednio do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych. Pracodawca będzie odprowadzał składki we własnym zakresie, w ramach ogólnych, częściowo refundowanych kosztów pracy;
- modyfikację mechanizmu zwolnienia z podatków od nieruchomości, rolnego i leśnego oraz zatrzymywania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w zależności od wskaźnika koncentracji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, z jednoczesnym ograniczeniem tego ostatniego zwolnienia do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych;
- wprowadzenie stałego mechanizmu współfinansowania ze środków PFRON podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych;
- wprowadzenie powszechnej zasady rekompensaty ze środków publicznych podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych, z wyłączeniem pracodawców zobowiązanych do wpłat na PFRON.
Celem proponowanych zmian jest stałe zwiększanie liczby aktywnych osób niepełnosprawnych, w tym aktywnych zawodowo, przy optymalnym wykorzystaniu środków publicznych. Rozwiązania wdrożone w 2004 r. oraz planowane do wdrożenia w projekcie ustawy doprowadzą do stopniowego "uwalniania" części środków obecnie "przypisanych" do pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, mających status zakładów pracy chronionej. Środki te powinny zostać skierowane przede wszystkim na aktywizację osób niepełnosprawnych oraz wyrównywanie szans dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, w tym wsparcie ich edukacji, zwłaszcza na poziomie wyższym. Jest także oczywiste, że nastąpi stopniowe przesuwanie środków w kierunku otwartego rynku pracy.
Do najważniejszych elementów nowelizacji, służących osiągnięciu powyższych celów należy zaliczyć:
- modyfikację zasad systemu orzeczniczego;
- modyfikację zasad finansowania działań podejmowanych przez samorządy;
- wdrożenie nowych rozwiązań wspierających zatrudnienie osób niepełnosprawnych;
- usprawnienie systemu poboru składek na PFRON;
- wyrównywanie szans dzieci i młodzieży;modyfikację zasad funkcjonowania instytucji obsługujących system.
W związku z tym, że projektowane zmiany dotyczą wielu różnych elementów systemu oraz z tym, że ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych była już wielokrotnie nowelizowana, celowe i zasadne było całościowe opracowanie projektu nowej ustawy, a nie wprowadzanie kolejnej zmiany przepisów już obowiązujących.