>>Aktualności<<

 Zmiany zaproponowane w autopoprawce do projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw są odpowiedzią rządu na otrzymane komentarze, uwzględniają wiele uwag i propozycji zgłoszonych w trakcie konsultacji z organizacjami pracodawców, związków zawodowych, organizacjami pozarządowymi, instytutami badawczymi i uczelniami wyższymi oraz instytucjami rządowymi. Swoje stanowiska przedstawiały także ugrupowania parlamentarne.

Biorąc pod uwagę obawy dotyczące konsekwencji wyrównania wieku emerytalnego, zgłaszane w oparciu o bieżące doświadczenia z rynku pracy o wysokiej stopie bezrobocia zdecydowano się odsunąć na przyszłość dyskusję w sprawie zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, jak również wprowadzenia mechanizmu otrzymywania częściowej emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Projekt nowelizacji przewiduje wprowadzenie zasady, iż po osiągnięciu wieku emerytalnego osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy mają zagwarantowane prawo do emerytury przyznanej z urzędu w wysokości nie niższej niż dotychczas pobierana renta. Cel tego działania ma charakter porządkujący system ubezpieczeń społecznych. Świadczeniem zapewniającym dochody osób starszych jest emerytura spożytkowująca oszczędności zgromadzone w okresie aktywności zawodowej. Renta jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego, wypłacanym w sytuacji wystąpienia ryzyka niezdolności do pracy osób w wieku przedemerytalnym, a osoby, które osiągnęły wiek emerytalny powinny otrzymywać emerytury.

  • Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego, brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, określonego w art. 24 ust.1, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.
  • Emeryturę, o której mowa w art. 27a, ustala się w wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli wysokość renty została ustalona przy zastosowaniu
    art. 23.

Wiele kontrowersji wzbudzał projektowany mechanizm zorganizowanej weryfikacji rent z tytułu niezdolności od pracy. Uznając, że także stosowanie obecnie obowiązujących przepisów pozwala na eliminację z systemu rentowego osób pobierających świadczenia w sposób nieuprawniony przyjęto, że proces ten nie musi być prowadzony w sposób zorganizowany, z góry zaplanowany według ustawowego mechanizmu.
Nowelizacja wprowadza zasadę, że renty z tytułu niezdolności do pracy będą w przyszłości przyznawane jedyne na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat. Jeżeli jednak osoba, która zgłosiła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w dniu badania przez lekarza orzecznika nadal będzie wykonywać tę samą pracę, to niezdolność do pracy, będzie orzekana na okres nie dłuższy niż dwa lata.

  • Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego, brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, określonego w art. 24 ust.1, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.
  • Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 2 lata, jeżeli ubezpieczony w dniu badania kontynuuje tę samą pracę, którą wykonywał w dniu zgłoszenia wniosku o rentę.

Zmiana przepisów w tym zakresie pozwoli na systematyczną kontrolę prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy, jak również dostosowanie systemu orzecznictwa do zmian w technice medycznej i możliwościach rehabilitacji. Ponadto powinna spowodować, że renty będą przyznawane osobom, które faktycznie są niezdolne do pracy jak też przyczynić się do zmniejszenia skłonności do przechodzenia na rentę osób, które chciałyby pobierać rentę i kontynuować dotychczasową pracę.

Modyfikacja funkcjonującego obecnie systemu zawieszania i zmniejszania wypłaty świadczeń zmierza ma na celu zmniejszenie skłonności do przechodzenia na rentę osób, które nie zamierzają rezygnować z dotychczasowej pracy a świadczenie rentowe traktują jako dodatek do wynagrodzenia. Dotyczy to szczególnie osób z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy, którym przyznana renta ma rekompensować utracone możliwości zarobkowe.Aby osiągnąć ten cel proponuje się wprowadzić przepis uzależniający podjęcie wypłaty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą - analogicznie jak to ma miejsce w przypadku emerytury.

  • Prawo do emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Proponuje się też obniżanie o 25% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której jest uprawniona jedna osoba, jeżeli rencista pracuje i osiąga przychody z pracy przekraczające połowę minimalnego wynagrodzenia. W okresie osiągania przychodów z pracy rencista taki byłby więc traktowany tak jak rencista częściowo niezdolny do pracy, który nie ma pełnego wymiaru renty dlatego, że zachował zdolność do pracy.

  • Osoba uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy jest zobowiązana zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1 - 3, bez względu na wysokość przychodu i bez względu na osiągnięcie wieku emerytalnego określonego.

Kolejnym instrumentem, który powinien przyczynić się do ograniczenia skłonności do podejmowania pracy zarobkowej przez rencistów i tzw. wcześniejszych emerytów, a tym samym do zwiększenia dostępności miejsc pracy dla osób bezrobotnych, które nie mają żadnych źródeł utrzymania, jest propozycja obniżenia dopuszczalnego limitu przychodów z pracy zarobkowej z 70% do 50% przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych limitów renta ulegałaby zmniejszeniu lub zawieszeniu na dotychczasowych zasadach.

  • Jeżeli po dniu, od którego przyznano rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy lub rentę rodzinną, do której uprawniona jest jedna osoba, rencista osiągał przychód z tytułu działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1, renta podlega z urzędu obniżeniu o 25% za miesiące, w których przychód tej osoby jest wyższy niż 50 % minimalnego wynagrodzenia za grudzień roku poprzedniego. Następnie renta ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu na zasadach określonych w art. 104.

Prawo do emerytury lub renty za okres przed dniem 1 stycznia 2005 r. ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach obowiązujących przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Projektowana ustawa nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej.

Źródło: >>MPS<<