Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej określające rodzaje
zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. nr 96, poz. 861)
Obowiązuje
od 9 lipca 2002r.
Wnioski na dofinansowanie z PFRON składa się w powiecie
(Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - przy MOPS)
Artykuł ukazał się w "Rzeczypospolitej"
Jednym z ważniejszych celów jest rehabilitacja niepełnosprawnych. Na ich uczestnictwo - wraz z opiekunem, jeśli tak zaleci lekarz - w turnusach rehabilitacyjnych raz w roku można uzyskać dofinansowanie całkowite lub częściowe. Warunkiem jest otrzymanie skierowania od lekarza oraz odbywanie turnusu w ośrodku wpisanym do rejestru placówek prowadzonego przez pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych lub specjalistycznego turnusu niestacjonarnego.
Innym warunkiem dopłaty jest uzyskiwanie dochodów nie przekraczających 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia na osobę w rodzinie wieloosobowej oraz 65 proc. w przypadku osoby samotnej. Przy wyższych dochodach również można się ubiegać o dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego, ale dopłata zostanie wówczas pomniejszona o kwotę przekroczenia kryterium dochodowego. Zaznaczyć należy, że dochód na osobę określa się tak jak w przepisach o zasiłkach rodzinnych, a więc po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy, składkę na ZUS oraz o kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Dofinansowanie wynosi 27 proc. przeciętnego wynagrodzenia - dla niepełnosprawnych w stopniu znacznym, dla dzieci do lat 16 oraz dla uczących się i niepracujących w wieku 16-24 lat; 25 proc. - dla niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym; 23 proc. - w stopniu lekkim; 18 proc. - dla opiekuna oraz dla samego niepełnosprawnego, który jest zatrudniony w zakładzie pracy chronionej. W razie trudnej sytuacji materialnej osoby niepełnosprawnej dofinansowanie może wynieść do 35 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
O dofinansowanie na imprezy sportowe, kulturalne, rekreacyjne i turystyczne dla niepełnosprawnych mogą się ubiegać tylko ich organizatorzy - podmioty gospodarcze. Wymagane jest co najmniej dwuletnie doświadczenie w prowadzeniu działalności dla niepełnosprawnych, dysponowanie odpowiednimi warunkami technicznymi i lokalowymi oraz własnymi albo pozyskanymi środkami na sfinansowanie przedsięwzięcia w części nie objętej dofinansowaniem. Dotacja z PFRON na sport, kulturę, rekreację i turystykę niepełnosprawnych może wynosić do 60 proc. kosztów przedsięwzięcia.
Dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego mogą otrzymać niepełnosprawni, jeśli średni miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym (obliczany tak jak przy zasiłkach rodzinnych, z trzech miesięcy przed złożeniem wniosku) nie przekracza 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w rodzinie wieloosobowej i 65 proc. w wypadku osoby samotnej. O dofinansowanie na ten cel mogą się ubiegać także podmioty gospodarcze prowadzące działalność związaną z rehabilitacją niepełnosprawnych od co najmniej 2 lat przed złożeniem wniosku o dotację i posiadające środki na sfinansowanie tej działalności w części nie objętej dotacją PFRON. Dotacja na ten cel sięga 60 proc. kosztów, jednak nie może przekroczyć pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.
Dopłata do środków ortopedycznych i pomocniczych jest także uwarunkowana osiąganymi dochodami. Obowiązują te same kryteria co przy sprzęcie rehabilitacyjnym. Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze mogą być sfinansowane z PFRON w granicach do 100 proc. udziału własnego kupującego ustalonego w limicie ceny lub do 150 proc. sumy kwoty limitu wyznaczonego przez kasę chorych i wymaganego udziału własnego, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.
Dotację związaną z likwidacją barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych i utrudnień w komunikowaniu się mogą uzyskać osoby niepełnosprawne, którym może to w znacznym stopniu ułatwić egzystencję. Na pomoc w likwidacji barier architektonicznych i urbanistycznych mogą liczyć właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości oraz osoby mające na to zgodę właściciela mieszkania, w którym żyją.
Mogą ją też otrzymać podmioty gospodarcze będące właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo od co najmniej 5 lat wynajmujące czy też dzierżawiące nieruchomość stanowiącą własność państwa lub mienie komunalne - ale tylko te, które uzyskały pozwolenie na budowę przed 31 marca 1995 r., tj. przed wejściem w życie rozporządzenia ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych budynków. Podmioty te muszą udokumentować posiadanie środków na sfinansowanie przedsięwzięcia w części nie objętej dotacją.
Jeśli idzie o środki transportowe, osoby niepełnosprawne mogą uzyskać pomoc na ich zakup - z wyjątkiem samochodu. Mogą też ubiegać się o pomoc w zakupie sprzętu technicznego niezbędnego do komunikowania się. Rozporządzenie nie wymienia szczegółowo, o jaki sprzęt chodzi, a więc można ten termin rozumieć dość szeroko.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne mogą uzyskać dotację także na zakup pojazdu samochodowego niezbędnego do przewozu osób niepełnosprawnych, ale co najmniej trzyletniego i pod warunkiem, że mają własne środki na pokrycie kosztów zakupu nie objętych dotacją. Po spełnieniu wszystkich warunków określonych w rozporządzeniu dotacja może sięgnąć w wypadku osób niepełnosprawnych 80 proc. kosztów, nie więcej jednak niż 15 średnich wynagrodzeń, a w wypadku pozostałych podmiotów - od 35 do 50 proc. kosztów (bez VAT).
Istnieje też, obwarowana wieloma warunkami, możliwość uzyskania pomocy z PFRON w budowie i rozbudowie obiektów służących rehabilitacji. Dofinansowanie takich przedsięwzięć wynosi do 70 proc. kosztów, z tym że dla osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej prowadzących działalność gospodarczą pomoc ta nie może przekroczyć 30 proc. kosztów przedsięwzięcia.
O środki na ten cel mogą się ubiegać zarówno sami niepełnosprawni, jak i ich pracodawcy. Wysokość dofinansowania kosztów nauki w placówkach szkolących wynosi 100 proc. opłat ponoszonych za osobę niepełnosprawną, nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia. W wypadku szkolenia prowadzonego przez pracodawcę refundacja wyniesie 75 proc., nie więcej jednak niż dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia.
Dla uzyskania środków z Funduszu niezbędne jest złożenie wniosku. W sprawie pomocy w likwidacji barier architektonicznych, transportowych, komunikacyjnych, technicznych oraz w budowie i rozbudowie obiektów służących rehabilitacji należy je złożyć w powiatowym centrum pomocy rodzinie. Wnioski o dotację na wszystkie inne cele składa się w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub dla siedziby podmiotu gospodarczego.
Wniosek osoby niepełnosprawnej powinien zawierać: dane osobowe, adres, NIP, cel dofinansowania, oświadczenie o dochodach i liczbie członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie. Trzeba też dołączyć kopię orzeczenia o niepełnosprawności, dokumenty potwierdzające zakup przedmiotów ortopedycznych lub pomocniczych oraz fakturę określającą kwotę opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.
Wnioski podmiotów gospodarczych muszą być zaopatrzone w wiele innych załączników, m.in. w kalkulację przewidywanych efektów planowanego przedsięwzięcia, informacje o korzystaniu z pomocy publicznej w minionych trzech latach, kopie decyzji: o przyznaniu statusu zakładu pracy chronionej, o zakresie i sposobie wykorzystywania zakładowego funduszu rehabilitacji, o poniesionych nakładach, źródłach finansowania przedsięwzięć, kwotach przyznanych wcześniej z PFRON itp.
Wnioski o dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego składa się do 10 dnia miesiąca rozpoczynającego kwartał, a o dotacje na wszystkie inne cele - do 30 listopada roku poprzedzającego realizację zadań.
Podstawą dofinansowania ze środków PRFON jest umowa zawarta przez starostę z osobą niepełnosprawną lub z podmiotem gospodarczym. Umowy nie wymaga jedynie udzielanie pomocy osobie niepełnosprawnej na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
Jolanta Kroner