Stanisław Krawczyk
Lata 1993 - 1994 to niewątpliwe jeden z najlepszych etapów
dotychczasowej działalności oddziału Wojewódzkiego PTSR w Gdańsku, to lata
pełne nadziei, radości i wzajemnego zrozumienia, budowania organizacji i wyłaniania
liderów.
Wykorzystujemy maksymalnie okazję, jaką stworzył nam Międzynarodowy
Rok Stwardnienia Rozsianego, wysyłamy listy do kilkunastu organizacji, wchodzących
w skład Międzynarodowej Federacji Stwardnienia Rozsianego (IFMSS), od
wszystkich otrzymujemy pozdrowienia oraz różne materiały informacyjne,
czasopisma i poradniki. Wśród nich są m.in. listy z odległej i nieco dla nas
egzotycznej Australii , Argentyny, Brazylii i Indii. Pojawia się liczne grono
osób, pomagające w tłumaczeniu otrzymanych materiałów , wśród nich m.in.
nasi przyjaciele M. Brancewicz, Z. Hołowińska, J. Jamroż, R. Pokorska, E.
Wiktor i S. Werner oraz członkowie Towarzystwa, E. i L. Gąsior, B. Gibas, B. i
J. Jauerowie, J. Miotk i M. Żyromska. Dzięki tym tłumaczeniom powstają
solidne podstawy do prowadzenia oczekiwanej przez chorych i ich rodziny działalności
informacyjno wydawniczej. Na początku
1993 r. spotykamy się po raz pierwszy z przedstawicielami zagranicznych
organizacji niepełnosprawnych (Brema, ABF ze Szwecji). Z przyjaciółmi ze
Szwecji spotykać się odtąd będziemy regularnie, raz na kwartał, początkowo
w klubie ZNP we Wrzeszczu, a później również u nas, w PTSR i w sopockim
SPON-ie. Niezwykle owocna okazała się współpraca z oddziałem Niemieckiego
Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego (DMSG) w Bremie, organizacji doświadczonej,
działającej od 40 lat. Po dwóch latach korespondowania i po spotkaniach
samorządowców obydwu miast partnerskich Gdańska i Bremy, wybraliśmy się do
Bremy osobiście (B. Holc, S. Krawczyk i A. Wyrzykowska), wraz z 11-osobową
grupą liderów organizacji niepełnosprawnych z Gdańska. Byliśmy tam trzy
dni, zobaczyliśmy, jak można działać efektywnie na rzecz chorych na SM i
pozyskaliśmy miłych przyjaciół.
W wyniku wizyty zaczęliśmy
otrzymywać regularnie ich wydawnictwa (czasopisma "MS Kontakt" i
„DMSG Aktiv" oraz różne materiały informacyjne, tzw. fiszki) . W
tym czasie nawiązaliśmy również kontakt z francuską organizacją SEP, który
okazał się najtrwalszy I do tej pory przysyłają nam swoje pismo „Le
Courrier de la Sclerose en Plaques". Rozeznania i kontakty były pomocne w
budowaniu organizacji według najlepszych wzorów zagranicznych.
Już na początku 1993 roku okazało się, że formuła
koncentracji działalności na szczeblu oddziału nie odpowiada potrzebom
chorych. Jest nas coraz więcej, jesteśmy rozproszeni, coraz częściej
pojawiaj się sprawy do załatwienia w terenie, blisko miejsca zamieszkania .
Postanawiamy więc powołać koła terenowe w Gdyni, Sopocie i Starogardzie Gd.,
gdyż tam pojawili się odpowiedzialni liderzy i tam były stosunkowo duże,
zwarte grupy chorych.
Od początku 1993 roku podejmujemy starania mające na
celu formalne wydzielenie sopockiej i gdyńskiej grupy chorych na SM.
Poszukiwania miejsca spotkań dla grupy sopockiej stosunkowo szybko kończą się
sukcesem. Zarząd Pracowniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Kolejarz"
użycza nam pomieszczeń w Klubie Osiedlowym w Sopocie i już 23 stycznia 1993
roku odbywa się tam spotkanie opłatkowe z udziałem ks. Grzegorza Stolczyka i
młodzieży.
W Gdyni sprawa lokalu okazuje się bardziej złożona,
jest wiele propozycji i pomysłów. Wizytujemy Adaptacyjny Dom Pomocy Społecznej
na Obłużu, pomieszczenia Biblioteki Publicznej oraz lokal „Wspólnoty
Polskiej", ten ostatni okazuje się najdogodniejszy i staje się wkrótce
miejscem stałych spotkań grupy gdyńskiej . Szukamy miejsca, gdzie mogłoby się
odbyć spotkanie inauguracyjne. Po rozmowach z komandorami Z. Brożkiem i P.
Kowalewskim z Klubu Marynarki Wojennej „Riwiera", zainspirowanych
przez M. Jarocką, organizujemy tam, w niedzielę 7 marca 1993 r. pierwsze
spotkanie chorych na SM z terenu Gdyni. Bierze w nim udział ponad 60 osób,
uczestniczy ówczesny Wice Prezydent Gdyni R. Toczek i poseł na Sejm RP T. Bień.
Tego dnia zostaje wybrany pierwszy zarząd koła z I. Murzynowską jako
przewodniczącą i rozpoczyna się aktywny okres pracy koła. Trzeba w tym
miejscu wymienić udaną majówkę w DPS na Obłużu i serię atrakcyjnych
spotkań klubowych w lokalu „Wspólnoty Polskiej", najczęściej z
udziałem przedstawicieli władz miasta, młodzieży ze Szkoły Muzycznej, wielu
niezawodnych przyjaciół z legendarnym ks. H. Jastakiem na czele.
Ta
aktywność bardzo szybko zaowocowała w postaci pomocy finansowej miasta dla koła,
które jako pierwsze na naszym terenie otrzymało tzw. granty .
Prawdziwym ukoronowaniem pierwszego roku działalności koła
w Gdyni była wielogodzinna impreza, zamykająca Międzynarodowy Rok
Stwardnienia Rozsianego, przygotowana wspólnymi siłami koła i oddziału. W
niedziele, 26 września 1993 r., do Klubu „Riwiera" na uroczysty
festyn przybyło około 100 osób, było wielu znamienitych gości, wśród nich
przedstawiciele szwedzkiego Towarzystwa Osób Chorych Neurologicznie (NHR) oraz
władz wojewódzkich i samorządowych. Podsumowaliśmy wówczas tak ważny
dla naszej społeczności rok, bawiliśmy się, brali udział w konkursach. To
był dzień pełen miłych spotkań i niezapomnianych wrażeń.
Grupa w Starogardzie Gd., skupiona wokół K. Suckiej, B.
Holc oraz K. i M. Rachwałów, najbardziej oddalona od Gdańska i sformowana już
od roku, znalazła przyjaciół i własny kąt w Filii nr 4 Miejskiej Biblioteki
Publicznej. Jesienią tego roku Rada Główna PTSR w Warszawie mogła więc
powołać formalnie pierwsze koła w Gdyni, Sopocie i Starogardzie Gd., działające
w ramach oddziału, tworząc w ten sposób podstawy do rozwinięcia i
wzbogacenia ich działalności.
Odtąd o podstawowe potrzeby chorych na SM troszczą się
w pierwszej kolejności zarządy kół, a oddział skupia uwagę na sprawach wspólnych
dla całej zbiorowości, wśród nich dominuje popularyzacja wiedzy o
stwardnieniu rozsianym, organizowanie turnusów rehabilitacyjnych oraz
prowadzenie działalności wydawniczej. Ważnym i niezwykle odpowiedzialnym
obszarem działań oddziału staje się prowadzenie gospodarki finansowej.
Regularnie organizowane są tzw. spotkania problemowe w
Klubie Osiedlowym „Szafir" w Gdańsku Zaspie, są to przede wszystkim
wykłady, seminaria dyskusyjne i konsultacje. Prowadzone przez wybitnych
specjalistów, gromadzą każdorazowo po 80 - 150 uczestników. Warto w tym
miejscu przypomnieć niektóre z nich: wykład dr E. Dąbrowskiej z Gdańskiej
Akademii Medycznej na temat diety (13.03.1993), prelekcję prof. R. Mazura z
Akademii Medycznej w Bydgoszczy na temat Kongresu IFMSS w Vancoover i pojawienia
się leku o nazwie Betaferon (6.11.1993 r. - padł rekord frekwencji!),
wykłady prof. G. Chojnackiej - Szawłowskiej na temat problemów
psychologicznych chorych na SM, połączone z nauką relaksu (5.02. i 7.05.1994
r.) oraz dyskusję panelową neurologów i rehabilitantów (prof. R. Mazur, dr
W. Fryze, T. Paterek, G. 
Wesołowski i M. Żyromska) na temat różnych aspektów
leczenia chorych (5.03.1994 r.). Uczymy się intensywnie, jak żyć ze
stwardnieniem rozsianym, chłoniemy wiedzę , dzielimy doświadczeniami. Nie
zapominamy przy tym o spotkaniach towarzyskich, okolicznościowych imprezach
klubowych organizowanych przez oddział, wśród nich tak sympatycznych jak
spotkanie Barbórkowe solenizantek, czy spotkanie tzw. weteranów
– osób, które należą do Towarzystwa od samego początku. Równie
interesujące spotkania i imprezy odbywają się również w nowo powstałych kołach
terenowych, poszerza się oferta dla naszych członków.
W maju i czerwcu 1993 r. jedziemy na turnusy
rehabilitacyjne do Szpitala Rehabilitacyjnego w Dzierżążnie i jak
się póżniej
okazuje - po raz ostatni. Poszukujemy tego roku innej formuły i mniej stresującego
miejsca na turnusy, znajdujemy je w Osieku, w Ośrodku „Dobry Brat",
administrowanym przez Spółdzielnię Inwalidów „Współpraca" we
Wrocławiu. Po rozpoznaniach dokonanych w sierpniu 1993 r., już w następnym
roku do Osieka wyjeżdżają pierwsze dwie grupy. W roli osób testujących ten
ośrodek w drugiej połowie maja 1994 r. występowali B. Ellward, K. Filipowicz,
B. Gibas, J. Grajkowska, B. i S. Krawczyk, J. Miotk, J. Skupińaka, K. Sucka, M.
Wróbel i E. Zysnarska . Oni byli pierwszymi, a po dwóch tygodniach
przyjechała do Osieka druga nieco mniejsza grupa. Odtąd Ośrodek „Dobry
Brat" , położony nad pięknym jeziorem Kałębie, na obrzeżu Borów
Tucholskich staje się naszym ośrodkiem, jest niezwykle nam przyjazny, jest
odwiedzany przez nas corocznie, ma wielu stałych i wiernych przyjaciół. 
Zaczynamy otwierać się na nasze otoczenie, w latach 1993
- 94 nawiązujemy ścisłą współpracę z innymi organizacjami pozarządowymi,
działającymi w regionie gdańskim. Jesteśmy członkami - założycielami Rady
Organizacji Osób Niepełnosprawnych Ziemi Gdańskiej oraz członkami Korporacji
Organizacji Samopomocowych, w pierwszej reprezentuje nas K. Filipowicz i S.
Krawczyk, a w drugiej - D. Jagielska i W. Wielgosz. Jesteśmy dostrzegani w
województwie, otrzymujemy pierwsze wyróżnienie - list pochwalny Wojewody Gdańskiego
za działalność na rzecz chorych na SM.
Takiej obfitości i różnorodności działań sprzyjało
pojawienie się licznego grona zaangażowanych osób, mających do siebie
zaufanie i pracujących w zgodzie i harmonii. Przypomnijmy, że w składzie Rady
Oddziału, wybranej w dniu 24.04.1993 r., na 4-letnią kadencję, znaleźli się
I. Ciechanowska, H. Chorzępa, H. Filipek, A. Golanko, B. Holc, D. Jagielska, M.
Jarocka, J. Jakutis, S. Krawczyk (jako przewodniczący), U. Lipek, J. Miotk, I.
Murzynowska, A. Płaczkowska, I. Puch, R. Skrobisz,
K.
Sucka, E. Świątek
i A. Wyrzykowska, a Komisję Rewizyjną tworzyli K. Rachwał (jako przewodnicząca),
K. Filipowicz i M. Gardias. To była ówczesna kadra Oddziału Gdańskiego, dzięki
nim staliśmy się jednym z bardziej widocznych oddziałów Towarzystwa w kraju,
to oni założyli fundamenty i wytyczyli najważniejsze kierunki przyszłych
działań. Osiągnięcia oddziału z tamtych lat sprawiły, że troje naszych
przedstawicieli (H. Filipek, D. Jagielska i S. Krawczyk) znalazło się we władzach
centralnych FTSR, a H. Filipek pełniła funkcję Wiceprzewodniczącej Rady Głównej
w 
kadencji 1993 -
1997.
Na zakończenie tych wspomnień z mało udokumentowanych i
powoli zapominanych, początkowych lat działalności oddziału, chcę napisać
kilka słów o działalności informacyjno - wydawniczej. Rozpoczęliśmy ją od
wydawania „Biuletynu informacyjnego" (ukazało się 14 numerów),
redagowania tłumaczeń, przygotowywania ulotek i folderów. W latach, które
wspominam, działalność ta stała się prawdziwą wizytówką Oddziału Gdańskiego,
a stało się to za sprawą dotacji z Funduszu Współpracy „PHARE”
- Program Dialog Społeczny. Dzięki tym środkom pojawił się w drugiej połowie
1994 roku kwartalnik „Życie pod Wiatr", zaczęły ukazywać się
broszury, poradniki i informatory. Od tej pory działalność oddziału jest już
dobrze udokumentowana, w każdym numerze czasopisma zamieszczana jest
„Kronika wydarzeń", a od czasu do czasu pojawiają się większe
artykuły na temat naszej pracy. Tam więc można znaleźć kolejne kartki z
historii naszego oddziału, a tym artykułem kończymy wspomnienia z tak
niedawnej przeszłości.
Stanisław Krawczyk